تحریریه ماهنامه دنیای سلامت
ویتامین B3
ویتامین B3 یا نیکوتینیک اسید یکی از انواع ویتامینهای گروه B میباشد. در واقع، نیاسین ویتامینی است که به بهبود کارکرد دستگاه گوارش و سیستم اعصاب و همچنین به حفظ و ارتقای سلامت پوست کمک میکند. ضمناً، این ویتامین در روندی که بدن غذاها را به انرژی تبدیل میکند هم نقش مهمی دارد.
علایم مصرف بیش از حد ویتامین B3
سرخ شدن صورت و گردن
شایعترین علامت مصرف بیش از حد این ویتامین سرخ شدن صورت و گردن است که بسیار هم ناراحتکننده میباشد. در واقع علت این حالت آن است که ویتامین B3 به طور طبیعی عروق را گشاد میکند که با مصرف زیاد و گشاد شدن عروق صورت و گردن، خون به این نقاط هجوم آورده باعث میشود صورت سرخ شود. این حالت اغلب اوقات پس از این بی احتیاطی روی می دهد.
خارش، گزگز، راش پوستی
در موارد معدودی فرد در کنار سرخی صورت و گردن دچار خارش هم میشود و روی پوستش نقاط یا لکه های قرمز رنگی ظاهر میگردد. شخصی که در خوردن مکمل ویتامین B3 بیاحتیاطی کرده و دوز بسیار بالایی مصرف کرده باشد، ممکن است حس کند بدنش گزگز میکند یا سوزن سوزن میشود یا بخشی از بدنش حس خود را تا اندازهای از دست داده است. شدت این حالت در افراد مختلف فرق میکند. گاهی یک نفر فقط از گزگز شکایت میکند، ولی فرد دیگری می گوید که حس بدنش قدری کم شده است.
افزایش حرارت پوست
این حالت هم میتواند یکی دیگر از علائم مصرف بیش از حد ویتامین B3 باشد. جالب این است که دماسنج عدد طبیعی را نشان می دهد و فرد تب ندارد؛ ولی وقتی پوستش را لمس میکنید، متوجه میشوید که داغتر از پوست معمولی است و انگار تب دارد. تحمل این وضعیت هم دشوار است و یکی از بارزترین نشانههای وجود بیش از اندازه ویتامین B3 در بدن میباشد.
تهوع، استفراغ، آسیب به کبد
ناراحتیهای گوارشی هم یکی از عوارض مصرف بیش از حد ویتامین B3 میباشد. معده درد و دل به هم خوردگی، حالت تهوع و استفراغ در افرادی که سرخود بیش از مقدار توصیهشده از این ویتامین خوردهاند، مشاهده شده است. یکی دیگر از عوارض خطرناک هم امکان آسیب دیدن کبد میباشد. اگر این آسیب زود تشخیص داده نشده و برای درمان آن اقدامی نشود، میتواند به نارسایی کبد بینجامد.
اختلالات عضلانی
مشکلات عضلانی هم همراه با مصرف بیاندازه ویتامین B3 دیده شده اند. ممکن است سلول های عضلات تخریب شوند و مانند آسیب رسیدن به کبد این حالت هم اغلب اوقات وقتی بروز میکند که فرد به مدت طولانی بیش از حد مکمل ویتامین B3 خورده باشد. اگر فرد احساس کند عضلاتش ضعیف شده یا به طرز غیرعادی احساس خستگی کند، به طوری که حس حرکت نداشته باشد، نشاندهنده این است که زیادهروی او در خوردن ویتامین B3 به سلولهای عضلات او آسیب رسانده است.
برخی دیگر از عوارض مصرف بیش از حد ویتامین B3
ممکن است کسی که سرخود دوز مصرفی مکمل ویتامین B3 خود را افزایش داده و بیش از اندازه لازم از این ویتامین در بدنش وجود دارد، شکمش نفخ کند، پوستش خشک شود، تعداد ضربان قلبش بالاتر رود یا نامنظم شود، اشتهایش کاهش یابد، تنگی نفس و سردرد بگیرد و اگر دیابتیک باشد علائم آن بدتر شوند. گاهی اوقات هم فرد احساس گیجی و منگی میکند. دقت کنید اگر یکی از علائم بالا را در خود دیدید، فورا به پزشک یا به مرکز درمانی مراجعه کرده و هرگز برای برطرف شدن این علائم خوددرمانی نکنید.
چطور می توان عوارض ناشی از مسمومیت با ویتامین B3 را برطرف کرد؟
پیش از انجام هر اقدام درمانی با پزشکتان مشورت کنید و حالات جدید و ناراحتکننده و همچنین میزان مصرف مکمل ویتامین B3 را به او بگویید. ممکن است او میزان این دوز را تغییر دهد. اگر در ابتدای مصرف این مکملها با دوز کم آغاز کنید و اندک اندک میزان آن را بالا ببرید، احتمال بروز عوارض ناخوشایند کاهش خواهد یافت.
مصرف نوشیدنی های داغ و غذاهای پرادویه و تند را به حداقل برسانید و ترجیحا از آنها بپرهیزید. این کار به کاهش سرخی گردن و صورت کمک میکند. به علاوه، ممکن است پزشک با دیدن حالات شما نوع دیگری از مکمل حاوی ویتامین B3 را برایتان تجویز کند.