ماموریت ۲۰۲۳ توریسم جهانی

روز جهانی توریسم که از سال 1980 هرساله در 27 سپتامبر برگزار می‌شود، هدف و برنامه برای فعالان این صنعت را با موضوعی مشخص طی یک سال آینده تعیین می‌کند. از سال 1980 تا سال 2000 موضوعات مطرح شده در این بخش عمدتا حول محور صلح، دوستی و همکاری میان تمام بخش‌های دولتی و خصوصی و بین دولت‌ها می‌‌چرخید. پس از آنکه گردشگری به عنوان یک عامل مهم در ایجاد صلح و دیپلماسی میان کشورها جایگاه خود را یافت؛ هر سال باتوجه به بررسی چالش‌‌های موجود در این صنعت به نام‌‌گذاری روز جهانی گردشگری اقدام کردند تا کشورها و فعالان مستقیم و غیرمستقیم در عرصه گردشگری در جهت رفع نواقص و ایجاد زیرساخت‌‌های لازم با توجه به نقشه راه تعیین‌شده گام بردارند.  در سال 2002 که جشن روز جهانی گردشگری در کاستاریکا برگزار شد، «اکوتوریسم، کلید توسعه پایدار» به عنوان یک موضوع مهم در این بخش مطرح شد، زیرا تا پیش از این اکوتوریسم چندان مورد توجه این صنعت قرار نگرفته و مغفول مانده و ناآگاهی مسافران به این موضوع، منجر به آسیب گسترده به طبیعت شده ‌بود.

اکوتوریسم از سال 2002 به بعد به عنوان یکی از سبک‌‌های مهم گردشگری به شمار آمد و در سراسر جهان جایگاه ویژه‌‌ای پیدا کرد. روز جهانی گردشگری در سال 2007 در بنتوتا، سریلانکا با موضوع «گردشگری؛ بازگشایی درها بر روی زنان» در حمایت از هدف توسعه هزاره سوم سازمان ملل «ترویج برابری جنسیتی و توانمندسازی زنان» برگزار شد. علت این نام‌گذاری را می‌توان در نابرابری جنسیتی دانست که در این صنعت به وضوح قابل مشاهده بود. در حالی که زنان بیشترین و مهم‌ترین تاثیر را در این بخش ایفا می‌کردند و نزدیک به 60 درصد از فعالان این بخش را زنان تشکیل می‌دهند. از این تاریخ به‌‌بعد گردشگری به‌‌ویژه در جوامع محلی و روستایی نقش مهمی در توانمندسازی زنان و اشتغال آنها داشته است.

همچنین در سال 2008، باتوجه به تغییرات اقلیمی که در نقاط مختلف جهان به‌‌وفور به چشم می‌‌خورد، سازمان جهانی گردشگری، آینده صنعت گردشگری را در گرو کاهش و از بین بردن تاثیرات منفی تغییرات اقلیمی برآورد کرد، از این رو، روز جهانی در سال 2008 با عنوان «گردشگری: پاسخگویی به چالش تغییرات آب و هوایی» نام‌‌گذاری شد. از سال 2012 به بعد، پس از گذار از بحران اقتصادی سال 2009 و بازگشت و بهبودی و رشد مجدد بازار گردشگری، موضوعات در جهات توسعه پایدار پیش رفت و به موضوعاتی همچون افزایش اشتغال، رشد دیجیتال و فناوری در این عرصه و موضوعاتی این‌‌چنینی پرداخت. اما همه‌‌گیری کرونا در جهان، شرایط را برای بازار گردشگری به‌طور کل تغییر داد و ضربه سهمگینی بر این صنعت وارد کرد. این ضربه آنچنان ناگهانی بود که اقتصاد گردشگری رکود سنگینی را متحمل شد و بسیاری از مشاغل به دلیل محدودیت‌‌ها و ممنوعیت‌‌های سفر از دست رفتند و این صنعت را در یک شوک عظیم فرو برد.

باتوجه به بسته شدن تقریبا تمامی مرزهای بین‌المللی جهان و تعطیلی سفرهای خارجی، دولت‌ها در جهت جلوگیری از سقوط کامل بازار گردشگری به گردشگری داخلی روی آوردند، اما این‌بار سبک سفر افراد باتوجه به نگرانی‌‌های ناشی از کووید-19 به‌طور کل تغییر کرد و سفرها به سمت فضای باز و به دور از مناطق شهری و ازدیاد جمعیت پیش رفت. از این رو، سازمان جهانی گردشگری سال 2020 را با عنوان «گردشگری و توسعه روستایی» نام‌‌گذاری کرد تا دولت‌ها، در جهت توسعه روستاها و فراهم کردن شرایط سفر به این مناطق و توانمند ساختن جامعه محلی گام بردارند و نقشه راه برای سال 2021، توسعه گردشگری در محیط روستایی درنظر گرفته شد.

سال 2021 نیز باتوجه به محدودیت‌‌های شدید در نیمه اول این سال، گردشگری همچنان در وضعیت رکود باقی ماند و این رکود گردشگری بر تمامی بخش‌های اقتصادی کشورها نیز اثرگذار بود. همه‌‌گیری کووید-19 تاثیرات اجتماعی و اقتصادی گسترده‌‌ای داشته و بر هر دو اقتصاد توسعه‌یافته و در حال توسعه ضربه وارد کرده است و گروه‌های حاشیه‌‌نشین و آسیب‌‌پذیر بیشترین میزان خسارات را متحمل شدند. شروع مجدد گردشگری به شروع بهبود و رشد کمک می‌کرد پس ضروری بود که از مزایای این امر به‌طور گسترده و منصفانه استفاده شود. بنابراین سازمان جهانی گردشگری، روز جهانی را در سال 2021، به عنوان روزی برای «تمرکز بر گردشگری برای رشد فراگیر» تعیین کرد. این فرصتی بود تا فراتر از آمار گردشگری نگاه شود و مدعی شد که پشت هر عددی یک فرد وجود دارد. سازمان جهانی گردشگری به تمامی کشورهای عضو و سازمان‌های مرتبط اعلام کرد که نگذارند کسی در این صنعت «عقب بماند».

اما وضعیت برای سال 2022 تقریبا متفاوت بوده و پس از رکود دو ساله، بالاخره این صنعت در مسیر بهبودی قرار گرفت و ورود گردشگران بین‌المللی در ابتدای سال جاری دو برابر میزان ثبت‌‌شده در سال 2021 بود. در برخی مناطق، ورود گردشگران توانست به سطوح پیش از همه‌‌گیری یا حتی بالاتر از آن برسد. برداشتن محدودیت‌‌های سفر باقی‌‌مانده، در کنار افزایش اعتماد مصرف‌‌کننده، محرک‌‌های مهمی برای بهبود این بخش خواهد بود و امید و فرصت را برای میلیون‌ها نفر در سراسر جهان به ارمغان می‌‌آورد. روز جهانی گردشگری در حالی جشن گرفته می‌شود که گردشگری به عنوان یک ستون حیاتی «توسعه» شناخته شده و پیشرفت به خوبی در حال انجام است.

مه2022 نخستین باربود که مجمع عمومی سازمان ملل یک بحث ویژه درباره گردشگری برگزار کرد که نشان‌دهنده اهمیت تاریخی این بخش بود. گردشگری اکنون در دستور کار دولت‌ها و سازمان‌های بین‌المللی در هر منطقه جهانی قرار دارد. در عین حال، مقاصد و کسب‌‌وکارها به‌طور فعال خود را برای رویارویی با چالش‌‌ها و مسوولیت‌ها تطبیق می‌دهند، همان طور که موج امضاکنندگان اعلامیه گلاسکو درباره اقدام آب و هوایی در گردشگری به رهبری سازمان جهانی گردشگری نمایان بود. موضوع «بازنگری در گردشگری» این مساله را منعکس خواهد کرد. هدف آن الهام بخشیدن به بحث پیرامون بازنگری گردشگری در جهت توسعه، از جمله از طریق آموزش و مشاغل و تاثیر گردشگری روی کره زمین و فرصت‌‌هایی برای رشد پایدارتر است. همان‌طور که زوراب پولیکاشویلی دبیر سازمان جهانی گردشگری گفته، پتانسیل گردشگری بسیار بالا است و جوامع جهانی مسوولیت مشترکی دارند تا مطمئن شوند که به‌طور کامل محقق می‌شود.

در روز جهانی گردشگری 2022، از تمامی فعالان گردشگری گرفته تا گردشگران، همچنین کسب‌و‌کارهای کوچک، شرکت‌‌های بزرگ و دولت‌ها می‌خواهد تا درباره آنچه انجام می‌دهند و چگونگی انجام آن، کاملا فکر کنند. روز جهانی گردشگری به تمرکز برای آینده باز‌می‌‌گردد. باتوجه به قرار گرفتن این بخش در مسیر بهبودی و شناخت بی‌‌سابقه سیاستگذاران بر اهمیت این صنعت، سازمان جهانی گردشگری، این فرصت را برای بازنگری در نحوه اقدامات در حوزه گردشگری برجسته کرده است. این بدان معناست که مردم و سیاره زمین را در اولویت قرار دهیم و همه را از دولت‌ها و مشاغل گرفته تا جوامع محلی حول یک چشم‌انداز مشترک برای بخش پایدارتر، فراگیرتر و انعطاف‌پذیرتر گرد هم آوریم.