شهر بزرگ تهران نیز از این بحران آب دور نبوده و این روزها خبرهایی مبنی بر کم شدن میزان آب سدها به گوش میرسد اما در این وضعیت تامین آب موردنیاز فضای سبز هم جای سوال دارد، در سایر کشورها برای حفظ گیاهان و درختان اقدامات بنیادینی همچون هوشمندسازی شبکههای آبرسانی و آبیاری، گسترش استفاده از گونههای گیاهی کممصرف و حتی اصلاح خاک انجام شده تا در عین حفظ و گسترش فضای سبز، در مصرف آب نیز صرفهجویی شود اما تهران با بیش از 59هزار هکتار فضای سبز در ابتدای راه است.
علی محمد مختاری، مدیرعامل سازمان بوستانها در مورد وضعیت آبیاری فضای سبز شهر تهران در دوران کمآبی پایتخت با اشاره به اینکه فضای سبز شهر تهران در حال حاضر اعم از فضای سبز درون شهری و کمربند سبز پیرامون شهر تهران جمعا 59617 هکتار است ،گفت: بر همین اساس میزان مصرف آب برای آبیاری فضای سبز شهر تهران اعم از درون شهری و برون شهری 180میلیون مترمکعب در سال است که از منابع مختلف تامین میشود.
وی در مورد راههای تامین منابع آبی برای آبیاری فضای سبز تهران با تاکید بر اینکه سیستم آبیاری در سنوات قبل به صورت دستی بوده و در حال حاضر حدود 70درصد از شبکه آبیاری فضای سبز شهر تهران به صورت مکانیزه و مابقی به صورت دستی است، افزود: بهطور کلی منابع آبی جهت استفاده از آبیاری فضای سبز صرفا از منابع آب خام شامل چاهها و قنوات و آبهای سطحی و پساب است که میزان تامین آب از چاهها 123میلیون مترمکعب در سال، استفاده از آب قنوات 17میلیون مترمکعب در سال، بهرهگیری از آبهای سطحی 18میلیون مترمکعب در سال و استفاده از آب پساب 12میلیون مترمکعب در سال برای آبیاری فضای سبز است. مختاری با رد شائبه آبیاری فضای سبز تهران با آب شرب افزود: تاکید میکنم که در حال حاضر به هیچ عنوان و تحت هیچ شرایطی از آب شرب برای آبیاری فضای سبز عمومی استفاده نمیشود.
وی در مورد ساعات آبیاری فضای سبز تهران که بنا به گفته برخی منتقدان در ساعات نامناسب انجام میشود و موجب تبخیر آب میشود، افزود: طبق آخرین بخشنامه ابلاغی به مناطق 22 گانه در خرداد ماه امسال ضمن تاکید بر بخشنامههای پیشین، مقرر شده ترجیحا آبیاری در ساعات خنک روز 18 تا 6 صبح انجام شود اما در موارد استثنایی و خاص با توجه به تعیین سهمیه منابع مشترک همچون چاه برای 2 منطقه همجوار، برخی مناطق ناچارند در برخی مواقع در ساعاتی از روز نیز عملیات آبیاری را انجام دهند تا سهمیه آبشان از چاه مشترک را از دست ندهند اما در کل غالب آبیاریها بین ساعات 18 تا 6 صبح روز بعد انجام میشود.
مختاری در پاسخ به سوالی مبنی بر اینکه با توجه به کمبود منابع آبی چه تمهیداتی برای جلوگیری از اسراف آب و همچنین تامین نیاز آبی فضای سبز تهران به کار گرفتید؟ تاکید کرد: با توجه به کمبود منابع آبی و لزوم صرفهجویی ما نیز به مناطق اعلام کردیم که در این راستا از آبشویی مکرر معابر، تنظیم شیرهای برداشت، اسپرینگلرها، رعایت نیاز آبی گیاهان و جلوگیری از غرقاب شدن گیاهان اقدام کنند و در این خصوص به عوامل اجرایی مناطق تذکر دادیم.
وی در مورد برنامههای این سازمان برای تامین آب برای آبیاری فضای سبز شهر تهران و رعایت صرفهجویی در مصرف آب افزود: با توجه به ارزش و اهمیت و در عین حال کمبود منابع آبی موجود در سطح شهر تهران استفاده از پساب تصفیه خانهها را در دستور کار خود قرار دادهایم و همچنین قصد داریم با هوشمندسازی شبکههای آبیاری و آبرسانی نسبت به افزایش راندمان و کم کردن میزان مصرف آب در قطعات فضای سبز اقدام کنیم.
مختاری با تاکید بر اینکه به همین منظور در حال حاضر 12میلیون مترمکعب پساب در سال از پساب تصفیه خانههای شهر تهران تامین میشود گفت: در راستای استفاده از پساب، از تصفیه خانه شهرک غرب به حجم 3میلیون مترمکعب پساب در سال جهت آبیاری فضای سبز منطقه 2 و پارک پردیسان و فضای سبز برج میلاد استفاده خواهد شد و همچنین از پساب تصفیه خانه دانشگاه امام حسین (ع) به حجم5/ 1میلیون مترمکعب در سال جهت آبیاری جنگلکاری شمال شرق تهران، از پساب تصفیه خانه دانشگاه علوم انتظامی به حجم 500هزار مترمکعب در سال جهت آبیاری جنگلکاری شمال غرب تهران، از پساب تصفیه خانه شهرک آتیساز به حجم 3میلیون مترمکعب در سال جهت آبیاری فضای سبز بدنه بزرگراه شهید چمران، از پساب تصفیه خانه دوم شهر زیبا به حجم 1میلیون مترمکعب در سال جهت آبیاری فضای سبز منطقه 5، از پساب تصفیه خانه سوم و چهارم حکیمیه به حجم 2میلیون مترمکعب در سال جهت آبیاری جنگل لویزان، پساب تصفیه خانه پنجم (سوهانک) به حجم 1میلیون مترمکعب در سال جهت آبیاری فضای سبز بدنه بزرگراه اتوبان ارتش در منطقه یک استفاده خواهد شد تا بتوانیم مجموعههای بزرگ را آبیاری کنیم.
مدیرعامل سازمان بوستانهای شهر تهران در پاسخ به سوالی مبنی بر اینکه در دنیا با مساله کمآبی چگونه مقابله کردند گفت: در حال حاضر در دنیا برای مقابله با کمآبی اقداماتی همچون گسترش آبیاری تحت فشار و آبیاری زیرسطحی، هوشمندسازی شبکههای آبرسانی و آبیاری، گسترش استفاده از گونههای گیاهی کممصرف در فضای سبز درون شهری و برون شهری، استفاده از آبهای برگشتی (recycle- w recycle) جهت آبیاری با استفاده از ایجاد شبکههای زهکشی در فضای سبز و اصلاح خاک مورد استفاده در فضای سبز انجام دادند.
وی در پاسخ به این پرسش که برخی از منتقدان معتقدند که گونههای فضای سبز کاشته شده در تهران نیاز به آب فراوان دارند و برای اصلاح این موضوع چه کردید ادامه داد: با توجه به مساله کمآبی در برنامههای توسعه و بازپیرایی فضای سبز همچون خرید اقلام گیاهی و دیگر طرحهای موضوعی همچون نهضت درختکاری، کلیه طرحها و پروژههای مربوطه که از طرف مناطق 22 گانه به سازمان بوستانها و فضای سبز ارجاع میشود، در تلاشیم که اقلام گیاهی مورد نظر و خصوصا استفاده از گیاهان مقاوم به کمآبی و شرایط آب و هوایی تهران پایش و اصلاح شده و موکدا خرید اقلام آب دوست و با نیاز آبی بالا از طرحها حذف میشود. مختاری ادامه داد: در این رابطه نیز طی آخرین بخشنامه که خرداد ماه امسال ابلاغ شد، نسبت به معرفی گیاهان مقاوم متناسب با شرایط تهران و همچنین توصیههای لازم به منظور بهبود روند خرید اقلام گیاهی اقدام شده است.