کاهش آسیب‌های اجتماعی در گرو افزایش نظارت بر عملکرد سمن ها/ به نام کودکان کار، به کام مدیران برخی خیریه‌ها

تعداد روز افزون کودکان کار، مانند سایر قربانیان آسیب های اجتماعی، عملکرد ناموفق مجموعه های خیریه ای را که با این اهداف شروع به فعالیت می کنند را تایید می کند.

امان الله قرائی مقدم جامعه شناس معتقد است: در شرایط فعلی آسیب های اجتماعی در اغلب جوامع دنیا رو به افزایش است و تنها راه مهار و کنترل این معضلات، در حمایت مردم و سازمان های مردم نهاد خلاصه می شود.

وی افزود: نقش سازمان های مردم نهاد در مسأله تامین امنیت روانی و اجتماعی کودکانی که به دلیل بدسرپرست و یا بی سرپرست بودن در معرض انواع آسیب ها قرار دارند بسیار حائز اهمیت است و این مراکز با عملکرد موفق می توانند در توانمندسازی کودکان آسیب دیده در مباحث آموزشی و خارج کردن آن ها از چرخه بی خانمانی تلاش کنند.

این جامعه شناس تصریح کرد: فقر و اعتیاد عامل اصلی افزایش کودکان کار و خیابانی است و به گفته مسئولان بهزیستی به علت کمبود بودجه، ساماندهی این امر با فعالیت نهادهای دولتی امکانپذیر نیست.

قرائی مقدم گفت: نگاهی گذرا به تعداد و شرایط کودکان کار و خیابان نشانگر عملیات ضعیف و ناموفق سازمان های مردم نهاد در حل این آسیب است.

وی اظهار داشت: علی رغم اینکه مشارکت خیران به عنوان تکیه گاه اصلی مراکز خیریه با انواع مختلف، مشارکتی قابل قبول و در خور توجه است، اغلب مراکز خیریه در حال حاضر عملکرد چندان موفقی را در زمینه کاهش آسیب‌های اجتماعی ارایه نمی کنند و شرایط پیش رو، عملکرد ناموفق سمن ها را تایید می کند.

این جامعه شناس افزود: میزان نظارت و کنترل مورد نیاز بر سازمان های مردم نهادی که در حوزه کودکان کار و خیابان فعالیت دارند، کافی نیست؛ از سوی دیگر محدودیت هایی که مددکاران اجتماعی در اینگونه مراکز با آن روبرو هستند بر این نتایج ضعیف دامن می زند.

قرائی مقدم تاکید کرد: مسئولان در وهله نخست، نظارت خود را بر سازمان های مردم نهاد که با تکیه بر سرمایه ارزشمند اعتماد و مشارکت مردم فعالیت می کنند، افزایش دهند؛ در مرحله بعد نیز امکان فعالیت افراد متخصص و آگاه همچون مددکاران اجتماعی را فراهم کنند.

استقبال از حضور مردم در کاهش آسیب های اجتماعی، باید با نظارت دقیق دستگاه ها بر عملکرد خیریه ها همراه باشد.

احسان رحیمی فعال اجتماعی و از عوامل اجرایی یکی از خیریه های استان فارس نیز در خصوص عملکرد موسسات مردمی در حوزه کودکان کار معتقد است: در شرایط فعلی که بهزیستی و سایر نهادهای دولتی از مشارکت سازمان های مردم نهاد در پای کار آمدن برای حل معضلات اجتماعی استقبال می کند، حمایت همه جانبه مردم به عنوان راه درمان قطعی آسیب های اجتماعی به ویژه در حوزه کودکان کار و خیابان به حساب می آید.

وی افزود: بهزیستی باید نظارت و همکاری خود را با سازمان هایی که در راستای کاهش آسیب‌های اجتماعی فعالیت دارند برای حل معضلات افزایش دهد.

این فعال اجتماعی تصریح کرد: در مقوله نظارت بر عملکرد سازمان های مردم نهاد در قالب خیریه، هدف شفاف سازی در چگونگی عملکرد این مجموعه ها به حساب می آید؛ چرا که این شفاف سازی و ارایه نتایج قابل لمس در معضلات اجتماعی، اعتماد مردم را نسبت به مجموعه های خیریه تقویت می کند.

رحیمی ادامه داد: در حال حاضر در استان فارس، حدود 500 مرکز خیریه که به طور رسمی و ثبت شده فعالیت خود را دنبال می کنند وجود دارد؛ اما متاسفانه اغلب این خیریه‌ها تنها به انجام امور سطحی بسنده کرده و عملکرد هدفمندی را ارایه نمی کنند.

وی افزود: برخی از مدیران خیریه های مختلف در سراسر کشور، با توجه به روابطی که دارند مجوز تاسیس مرکز خیریه را اخذ کرده و پس از آن، نسبت به اجرای دستورالعمل اساس شکل گیری خیریه ها توجه چندانی ندارند؛ به عبارتی فعالیت آن ها در کمک های حداقلی به مددجویان شناسایی شده خلاصه می شود.

این فعال اجتماعی تاکید کرد: تنها برخی از مراکز خیریه که تعدادشان اندک است در ایجاد پیوند ارتباطی بدون هر واسطه ای، میان خیران و مددجویان و در نهایت توانمندسازی مددجو تلاش می کنند.

رحیمی گفت: حذف عامل واسطه میان مددجویان و خیران، موجب تسهیل در ارایه خدمات برای آسیب دیدگان و کاهش معضلات اجتماعی می شود.

وی افزود: بهزیستی باید نظارت خود را بر سازمان های خیریه مردمی بیشتر کند؛ چرا که رشد تاسیس مراکز خیریه با آمار آسیب دیدگان اجتماعی و مددجویان تحت حمایت هیچگونه تناسبی ندارد.

این فعال اجتماعی افزایش تعداد کودکان کار و خیابان را نتیجه عملکرد ضعیف اغلب مراکز خیریه دانست و گفت: مشکل امروز ما در حوزه آسیب‌های اجتماعی، نبود و یا کمبود مراکز خیریه نیست بلکه، نظارت بر نحوه فعالیت این مراکز کافی نبوده است.

خودش را به زور و تقلای کودکانه‌ تا شیشه ماشین های پشت چراغ قرمز بالا می کشد و با تکه پارچه ای نمدار، شروع به پاک کردن شیشه‌ها می کند. از رنگ و روی پریده و تن نحیفش پیداست که از سوء تغذیه نیز رنج می برد و اخم و عبوسی برخی همشهریانش، آسمان چشمان بی رمقش را بارانی می کند.

کودکانی که هر روز به بهانه حمایت از آن ها خیریه ها و NGO های بسیاری تاسیس می شوند و در صدر اهداف خود، مسأله حمایت از کودکان کار و خیابان را مطرح می کنند. مسئولان راه فعالیت سمن ها را هموار کنند و از سوی دیگر، میزان نظارت خود بر عملکرد مدیران و عوامل اجرایی در مراکز خیریه ای که با هدف کاهش آسیب های اجتماعی اخذ مجوز می کنند را افزایش دهند.

 

گزارش از فرزانه فراهانی