ناسا سازمان فضایی غیرنظامی ایالات متحده است، سازمانی که به قدری با تاریخ کاوش‌های فضایی – از فرود بر ماه گرفته تا ماموریت‌های مشهور شاتل فضایی – مرتبط است که آدم به‌راحتی فراموش میکند که ناسا یک نام مخفف است.
ناسا سرواژه و مخفف اداره ملی هوانوردی و فضایی است که جانشین کمیته رایزنی ملی هوانوردی (Naca)، به‌عنوان سازمان اصلی فدرال متمرکز بر توسعه فناوری‌های هوافضا شد. در حالی‌که ناکا، فناوری‌های هوانوردی را، هم برای استفاده غیرنظامی و هم نظامی توسعه داده بود، ناسا با هدف خاص خدمت به‌عنوان یک سازمان غیرنظامی پایه‌گذاری شد و حتی زمانی‌که پرتاب موشک‌های آن طی دوران جنگ سرد به‌عنوان یک ابزار تبلیغاتی استراتژیک عمل می‌کرد، در پی استفاده صلح‌آمیز از فضای بیرونی بود.
در حالی‌که تاریخ اولیه ناسا تمرکز زیادی بر پروازهای فضایی انسان داشت، ماموریت سازمان فضایی در قرن بیست‌ویکم پروازهای فضایی انسانی و ماموریت علمی، ایستگاه فضایی بین‌المللی و برنامه ماه آرتمیس، کاوشگرهای روباتیک در مریخ و تلسکوپ فضایی جیمز وب در فضای عمیق را شامل می‌شود.
آغاز ناسا
به گفته مایک نویفلد، سرپرست ارشد بخش تاریخ فضایی موزه ملی فضای ایالات متحده، ناسا در سال 1958 پایه‌گذاری شد و در حالی‌که برخی از مسئولیت‌های ناکا را بر عهده گرفت، از دو واقعیت مهم سیاسی آن زمان زاده شد.
او در مصاحبه‌ای به ایندیپندنت گفت: «ناسا از اسپوتنیک بیرون آمد.» «شوروی اسپوتنیک را در پاییز 1957 راه‌اندازی کرد و [از] این احساس که آمریکا عقب مانده است و نیاز بیشتری به رقابت‌جویی وجود دارد.»
این یکی از محرک‌های آغاز ناسا بود، اما رقابت پشت پرده، میان نیروهای نظامی ایالات متحده هم مهم بود.
دکتر نویفلد گفت: «روزنامه‌های بسیاری درست در همان زمان اعتقاد داشتند که ناسا برای ایجاد برنامه فضایی به وجود آمده است. پیش‌تر، یک برنامه فضایی وجود داشت، چند برنامه فضایی نظامی.» «هر کاری را که در سال 1957 و 1958 در فضا انجام دادیم، ارتش، نیروی دریایی یا نیروی هوایی انجام دادند. هیچ سازمان فضایی غیرنظامی وجود نداشت.»
پیش از ناسا، کشمکش‌هایی بر سر دامنه نفوذ و این که کدام شاخه، در نهایت تلاش‌های پرواز فضایی آمریکا را هدایت کند، وجود داشت. به گفته برایان اودوم، مورخ ناسا، در همین حال، رئیس‌جمهوری دوایت آیزنهاور، مطمئن نبود که نیروی نظامی، نهاد مناسبی برای قرار گرفتن در صف اول تلاش‌های آمریکا در فضا باشد.
دکتر اودوم در مصاحبه‌ای به ایندیپندنت گفت: «آیزنهاور کسی است که واقعا ماهیت ارتش را درک میکند.» آیزنهاور برای «جدا نگه داشتن ارتش از مردم، پژوهش و توسعه» ارزش قائل بود.
دکتر نویفلد گفت به‌رغم تردیدهای خود آقای آیزنهاور در مورد کل پروژه، ناسا به‌عنوان یک سازمان فضایی غیرنظامی و پروازهای سرنشین‌دار با پروژه عطارد مطرح شد.
دکتر نویفلد گفت: «او بسیار به این مسئله بدبین بود که ما باید فضانورد به فضا بفرستیم. او فکر می‌کرد که این، یک کار نمایشی است و اساسا به کل ایده اهمیتی نمی‌داد.»
«اما او تحت فشار رقابت فضایی و مطالبه مردم و نیروهای نظامی برای داشتن یک برنامه فضایی سرنشین‌دار، آن‌گونه که در آن زمان نامیده می‌شد، قرار گرفت.»
گسترش پروازهای فضایی انسان
برنامه عطارد ناسا در نهایت موفقیت‌آمیز بود. این به نخستین پرواز آمریکا به فضا منجر شد، آلن شپرد در 5 مه 1961، و اولین آمریکایی که به دور زمین چرخید، جان گلن در سال 1962. اما ایالات متحده همچنان پشت سر شوروی بود، کیهان‌نورد آن‌ها یوری گاگارین، با پرواز مداری خود در 12 آوریل 1961، فضانوردان آمریکایی را در فضا و مدار شکست داده بود.
تحول اساسی زمانی بود که رئیس‌جمهوری ایالات متحده، جان اف کندی، اعلام کرد که ناسا فضانوردانی را در آنچه که برنامه آپولو [نامیده] شد، به ماه می‌فرستد. سازمان فضایی، از آنجا، به‌طور قابل توجهی رشد کرد، هم از نظر تمرکز بر پروازهای فضایی انسانی و هم در تامین بودجه.
دکتر نویفلد به ایندیپندنت گفت: «زمانی که کندی تصمیم گرفت که ما باید برای شکست دادن شوروی به سوی فرود انسان‌ها بر روی ماه برویم، ماموریت ناسا را بسیار گسترش داد.» «بودجه ناسا بین سال‌های 1960 و اواسط دهه 60 پنج برابر شد. به‌دلیل رقابت بر سر ماه، از یک سازمان یک میلیارد دلاری به یک سازمان 5 میلیارد دلاری تبدیل شد.»
حتی پس از اینکه ناسا در دهه 1970 با کاهش بودجه مواجه شد و رئیس‌جمهوری، ریچارد نیکسون، برنامه آپولو را پس از ماموریت آپولو در سال 1972 لغو کرد، سازمان فضایی به پروازهای فضایی انسان پیشتازانه ادامه داد. برنامه شاتل فضایی و ایستگاه فضایی بین‌المللی بر پرواز فضایی به مدار زمین تمرکز کردند، اما فضانوردان به پرواز ادامه دادند.
ناسا به‌عنوان یک سازمان علمی
شایان ذکر است که ناسا تنها یک سازمان فضایی انسانی نبود.
دکتر اودوم به ایندیپندنت گفت: «سوی دیگر، کشف علمی است. ایجاد توازن بین پرواز فضایی انسان با اکتشاف‌های علمی.»
او یادآور شد نانسی گریس رومن، ستاره‌شناس، در سال 1959 به ناسا پیوست تا به نخستین رئیس نجوم ناسا تبدیل شود و برنامه نجوم سازمان فضایی را از آغاز ساخت و دانشمندان و همچنین خلبانان و مهندسان را به ناسا آورد.
رومن که در سال 2018 درگذشت، نقش مهمی در ساخت تلسکوپ فضایی هابل داشت و گاهی اوقات به‌عنوان «مادر هابل» شناخته می‌شود. تلسکوپ فضایی جیمز وب، که به‌زودی یک سالگی پرتاب خود در 25 دسامبر 2021 را جشن می‌گیرد، بخشی از این میراث علمی در ناسا است.
اشتباه است اگر فکر کنیم که ناسا، آن گونه که امروز وجود دارد، منحصرا سازمانی با پروازهای فضایی و برنامه‌های علمی است. به گفته دکتر اودوم، برعکس، کاوش، پژوهش علمی و ماجراجویی انسانی دست‌به‌دست هم داده‌اند. این را می‌توان در برنامه مریخ ناسا دید، که امروزه شامل ماموریت‌های رباتیک است، اما ممکن است در دهه 2040 شاهد ماموریت‌های انسانی باشد.
او گفت: «امروز به مریخ‌نوردهای کیوریاسیتی و پرسویرنس در مریخ فکر کنید.» «در کدام دسته جا می‌گیرند؟ این پرواز فضایی سرنشین‌دار نیست، بلکه در حال ساختن بستری است که روزی کاوش فضایی انسانی بر روی آن بنا خواهد شد.»
