چلغوز چیست؟ +فواید و مضرات چلغوز

دانه‌ای قهوه‌ ای رنگ که وقتی آن را در پوسته چوبی‌ اش می‌بینی به یاد هسته خرما می‌افتی. این دانه را وقتی بو می‌دهند با صوت خاصی سر باز می‌کند و دانه چلغوز از آن خارج می‌شود. در واقع چلغوز، میوه نوعی صنوبر بزرگ با برگ‌های سوزنی کوتاه و ضخیم بوده که بومی پاکستان، افغانستان و شمال شرق ایران از جمله شیروان است.

در قدیم شیرازی‌ها و اراکی‌ها چلغوزخور قهاری بودند، اما امروزه در شمال بخصوص گیلان و در سراسر مشهد مصرف آن متداول شده است؛ اما پرسش اینجاست چلغوز چه مزیت تغذیه‌ ای یا درمانی دارد که با توجه به قیمت گران آن مردمان برخی شهرها و استان‌ های کشورمان به مصرف آن روی آورده‌ اند‌؟

چلغوز، مزیت آجیل را دارد

چلغوز، دانه‌ای پرچرب و سرشار از اسیدهای آمینه ضروری و اسیدهای چرب غیراشباع مفید است. روغن آن همچون روغن زیتون از افزایش کلسترول بد خون جلوگیری کرده و سرخرگ‌ها را از آسیب حفظ می‌کند و از حملات قلبی می‌کاهد.

به دلیل کمک به کاهش تری‌گلیسیرید خون یار مهربان کبد است و به جهت فیبر و چربی بالا کور‌کننده خوب اشتهاست. پتاسیم و منگنز آن به تعادل فشار خون کمک کرده و منیزیم این دانه از بی‌خوابی‌های شبانه می‌کاهد و دردهای عضلانی، خستگی مفرط، تنش و اضطراب را بر‌طرف می‌کند.

چلغوز به دلیل دارا بودن ویتامین‌ های A، E و K برای شادابی و سلامت پوست و تقویت چشم نافع است. نیاسین یا همان ویتامین B3 آن برای تقویت حافظه و حفظ شادابی روح و روان موثر است و آهن گیاهی آن به اکسیژن‌ رسانی سلول‌ها و بافت‌ های بدن کمک می‌کند.

خصوصیات تغذیه‌ ای و درمانی چلغوز تقریبا با انواع مغزهای آجیلی برابری می‌کند، اما ویژگی قابل توجه، میزان بالای ترکیبات آنتی‌ اکسیدانی چلغوز است که می‌تواند رادیکال‌های مضر حاصل از واکنش‌های مخرب بدن را به‌طور نسبی خنثی کند.

اما لازم است بدانید این دانه طبع بسیار گرمی دارد و برای همه افرادی که مزاج خشک دارند همچون صفراوی‌ ها و سوداوی‌ ها مناسب نیست و مصرف آن فقط به مزاج‌ های رطوبی همچون دموی بویژه بلغمی‌ ها توصیه می‌شود.

این را هم بدانید ‌اکنون در بسیاری از استان‌های کشورمان چلغوز ناشناخته بوده و کمتر به فروش می‌رسد. حال اگر وسوسه شده‌ اید که مزه این مغز پرچرب را امتحان کنید برای اطمینان از تازگی این دانه، آن را از آجیل‌فروشی‌های معتبر خریداری کنید.

چرا باید چلغوز خورد؟

تک چربی اشباع شده در آن، خاصیت روغن زیتون را دارد و برای قلب مفید است. علاوه بر آن با کاهش دادن کلسترول و محافظت از رگ های خونی در مقابل آسیب دیدگی، مانع از بروز حمله قلبی می شود.

چلغوز، دانه‌ای پرچرب و سرشار از اسیدهای آمینه ضروری و اسیدهای چرب غیراشباع مفید است. روغن آن همچون روغن زیتون از افزایش کلسترول بد خون جلوگیری کرده و سرخرگ‌ها را از آسیب حفظ می‌کند و از حملات قلبی می‌کاهد.

چلغوز از نوعی کاج که بومی هیمالیا، پاکستان و افغانستان است به دست می آید و به جز قیمت بالایش، پروتئین، فیبر، آنتی اکسیدان، پتاسیم، ویتامین E، چربی و انرژی بالایی هم دارد.

خواص چلغوز در طب سنتی :

* به دلیل کمک به کاهش تری‌گلیسرید خون یار مهربان کبد است و به جهت فیبر و چربی بالا کور‌کننده خوب اشتهاست. پتاسیم و منگنز آن به تعادل فشار خون کمک کرده و منیزیم این دانه از بی‌خوابی‌های شبانه می‌کاهد و دردهای عضلانی، خستگی مفرط، تنش و اضطراب را بر‌طرف می‌کند.

* این میوه بالاترین میزان تراکم اسید اولیک را در میان مغزها دارد. این اسید که نوعی تک چربی اشباع شده است، به کبد کمک می کند تا تری گلیسیرید مضر را از بدن دفع کند.

* تک چربی اشباع شده در آن، خاصیت روغن زیتون را دارد و برای قلب مفید است. علاوه بر آن با کاهش دادن کلسترول و محافظت از رگ های خونی در مقابل آسیب دیدگی، مانع از بروز حمله قلبی می شود.

* آنتی اکسیدان موجود در آن سلول ها را از آسیب های رادیکال های آزاد محافظت می کند.

* منبع غنی آهن است که میزان گلبول های قرمز بدن را بالا می برد.

* منیزیم آن درد عضله، خستگی مفرط و تنش را برطرف می کند.

* ویتامین A و E در آن برای پوست و چشم مفید است.

* نیاسین (نوعی ویتامین B3) تقویت کننده حافظه و کاهش دهنده فشار خون است.

* با ایجاد احساس سیری مانع از افزایش وزن می شود.

نکته:

اما لازم است بدانید این دانه طبع بسیار گرمی دارد و برای همه افرادی که مزاج خشک دارند همچون صفراوی‌ها و سوداوی‌ها مناسب نیست و مصرف آن فقط به مزاج‌های رطوبی همچون دموی بویژه بلغمی‌ها توصیه می‌شود.