تغییر رویکرد در سازمان سرمایه‌گذاری
علی فکری، رئیس کل سازمان سرمایه‌گذاری و کمک‌های اقتصادی و فنی ایران، روز گذشته در نشست خبری که با حضور خبرنگاران و اصحاب رسانه برگزار شد، عملکرد این سازمان در طول بیش از یک سال گذشته را تشریح کرد. به گفته فکری، برخلاف روال گذشته، از این پس واقعیت جذب سرمایه‌ها اعلام می‌شود و بنابراین صرف اعلام آمادگی برای سرمایه‌گذاری در ایران دیگر در نظام آماری گنجانده نمی‌شود. در واقع در اصلاح نظام آماری تنها سرمایه‌گذاری‌های معتبر به این معنا که از اخذ مجوز آنها بیش از شش ماه نگذشته باشد و بخشی از سرمایه را وارد پروژه کرده باشند، اعلام خواهد شد. هدف این اصلاح نظام آماری این است که سیگنال اشتباه به دولت، مردم و فعالان اقتصادی داده نشود. درواقع با اصلاح نظام آماری و با استفاده از مزایای قانون تشویق و حمایت از سرمایه‌گذاری خارجی، سرمایه به‌تدریج وارد کشور می‌شود. رئیس سازمان سرمایه‌گذاری تصریح کرد در گذشته بسیاری از هیات‌ها که برای سرمایه‌گذاری وارد ایران می‌شدند تنها در حد صحبت و ورود آنها سیاسی بوده که نمونه بارز آن شرکت توتال بوده است. درواقع بسیاری از این شرکت‌ها عملا وارد کشور نشدند و حتی بررسی‌ها نشان می‌دهد خروج بخشی از آن هیات‌ها نیز با نیات سیاسی بوده است. او تاکید کرد در‌حال‌حاضر زمانی یک سرمایه‌گذاری خارجی وارد آمار می‌شود که طرف خارجی برای سرمایه‌گذاری بخشی از سرمایه‌ها را به صورت نقد یا تجهیزات و دانش فنی وارد کشور کرده باشد. معاون وزیر اقتصاد در ادامه درمورد میزان سرمایه‌گذاری در کشور توضیح داد: میزان سرمایه‌گذاری 2/ 10میلیارد دلار بوده که از این میزان 95/ 5میلیارد دلار سرمایه‌گذاری مصوب بوده و مابقی آن یعنی 4میلیارد دلار وارد کشور نشد. آنچه در نظام آماری درج می‌شود همان 95/ 5میلیارد دلار است. فکری درمورد کمیسیون‌های مشترک اقتصادی با کشورها نیز توضیح داد که از ابتدای دولت سیزدهم تاکنون با چند کشور از جمله مجارستان دو جلسه کمیسیون برگزار شده است. همچنین با کشورهای اسلواکی و بولیوی نیز این جلسه برگزار شده است و با عراق نیز به‌زودی برگزار خواهد شد.
سرمایه‌گذاری 7/ 2 میلیارد دلاری روسیه
فکری درمورد کشورهایی که در ایران سرمایه‌گذاری کرده‌اند توضیح داد که در طول یک سال گذشته روسیه با 7/ 2میلیارد دلار بزرگ‌ترین سرمایه‌گذار در ایران بوده که در دو طرح نفتی در استان ایلام سرمایه‌گذاری کرده است. امارات، افغانستان، ترکیه و چین در رتبه‌های بعدی قرار دارند. رئیس سازمان سرمایه‌گذاری گفت: ظرفیت چین بالاتر است و شخصا راضی نیستم. چینی‌ها در مراکز لجستیک که در مرزها وجود دارند برای انجام ترانزیت و در پروژه‌های معدنی سرمایه‌گذاری کرده‌اند. مبلغ سرمایه‌گذاری چینی‌ها در حد پروژه‌های کوچک و متوسط است و عمدتا در پروژه‌هایی که به چین صادرات انجام می‌شود سرمایه‌گذاری کرده‌اند. چینی‌ها از ابتدای دولت سیزدهم تا کنون در 25 طرح سرمایه‌گذاری کرده‌اند که 21 طرح صنعت، دو طرح معدن، یک طرح خدماتی و یک طرح کشاورزی بوده است. معاون وزیر اقتصاد به این سوال که در شرایط تحریم نقل‌وانتقال مالی سرمایه‌گذاران چگونه انجام می‌شود، پاسخ داد: سرمایه یا به صورت نقدی یا از طریق صرافی وارد کشور می‌شود. البته سرمایه‌گذار ابتدا طرح را بررسی و انتخاب می‌کند، بعد تجهیزات موردنیاز را بررسی کرده و اگر امکان تامین از داخل وجود داشته باشد از داخل تامین می‌کند. همچنین دانش فنی یا همان تکنولوژی وارد کشور می‌شود.
مشوق‌های ایران برای سرمایه‌گذاران خارجی
معاون وزیر اقتصاد درمورد مشوق‌هایی که برای سرمایه‌گذاران خارجی در نظر گرفته شده است، گفت: اصل سرمایه و خروج سود عملیاتی سرمایه‌گذار تضمین می‌شود. همچنین به سرمایه‌گذاران مجوز اقامت سه تا پنج‌ساله داده می‌شود. فکری بیان کرد: به هر سرمایه‌گذاری که در ایران سرمایه‌گذاری کند، مجوز ورود سه خودروی خارجی گذرموقت داده می‌شود. درواقع به ازای هر 300هزار دلار سرمایه‌گذاری، مجوز ورود یک خودرو داده می‌شود و به ازای 900هزار دلار سرمایه‌گذاری یا بیشتر، مجوز ورود سه خودرو داده می‌شود. همچنین ممنوعیت‌های صادراتی درمورد سرمایه‌گذاری خارجی اعمال نمی‌شود. به گفته او از آمریکا و اروپا هم سرمایه‌گذار خارجی وجود دارد که به صورت اشخاص حقوقی فعالیت می‌کنند. معاون وزیر اقتصاد درمورد سرمایه‌گذاری کشورهای همسایه در حوزه مسکن اظهار کرد: کشورهای همسایه در حوزه مسکن سرمایه‌گذاری کرده‌اند که ناچیز بوده است. موانعی برای ورود سرمایه‌گذار خارجی به بخش مسکن وجود دارد که درحال رفع آن هستیم. فکری همچنین درمورد سرمایه‌گذاری روسیه در طرح‌های نفتی عنوان کرد: یکی از طرح‌ها توسعه میادین نفتی در ایلام بوده که سرمایه‌گذار وارد و عملیات آغاز شده است. او با اشاره به سند همکاری 5 ساله بین ایران و چین گفت: چشم‌انداز روابط طراحی و از دی سال گذشته اجرا شده است. اخیرا نیز بخش‌های مختلف سند مورد ارزیابی قرار گرفت و چند کمیته بین دو کشور برگزار شد. جزئیات زمانی که پروژه‌ها به نتیجه برسد اعلام می‌شود.
مشارکت کشورهای همسایه در پروژه‌های کوچک
فکری با بیان اینکه توسعه روابط با همسایه‌ها اولویت دولت سیزدهم است، گفت: پروژه‌های کوچک زودبازده برای خارجی‌ها تعریف کرده‌ایم، زیرا یکی از اهداف ما جذب سرمایه کشورهای همسایه بوده است. با توجه به کوچک بودن حجم سرمایه‌گذاری این کشورها همچون افغانستان، پاکستان، امارات و ترکیه، پروژه‌های کوچک را نیز در نظر گرفتیم. او در مورد شهرک‌‌ها و مناطق مشترک اقتصادی گفت: در این خصوص مذاکراتی با کشورهای همسایه از جمله پاکستان، عراق، افغانستان و ارمنستان داشته‌ایم. البته هنوز به سرانجام نرسیده و طراحی‌ها در حال انجام است و در آینده محقق می‌شود.
تسهیل سرمایه‌گذاری با کاهش بروکراسی
رئیس سازمان سرمایه‌گذاری و کمک‌های اقتصادی و فنی ایران در مورد اصلاح اساسنامه سازمان سرمایه‌گذاری خارجی گفت: از مهم‌ترین اهداف اصلاح اساسنامه، کاستن از بوروکراسی اداری و تسهیل فعالیت سرمایه‌گذاران خارجی است. سیاست‌های تشویقی در قانون سرمایه‌گذاری خارجی شامل تضمین ایران از سرمایه‌های ورودی خارجی به ایران دنبال می‌شود که هر وقت سرمایه‌گذار خارجی خواست، می‌تواند سرمایه خود را خارج کند. فکری همچنین به رتبه ریسک اعتباری ایران نیز اشاره کرد و گفت چندین سال است که رتبه ریسک اعتباری ایران
7 (پرریسک) است و در‌حال‌حاضر این عدد تغییری نکرده است. البته این عدد به معنای فاصله گرفتن سرمایه‌گذاران خارجی نیست بلکه نقطه اثر این عدد در بیمه تامین مالی است. به گفته او قطعا این رتبه در وضعیت جلب سرمایه‌گذاری تاثیر دارد اما با هزینه-فایده‌ای که انجام می‌شود سرمایه‌گذار را می‌توان به سرمایه‌گذاری جلب کرد. چه بسا که در‌حال‌حاضر از اروپا و امریکا نیز سرمایه‌گذار داریم که البته بیشتر اشخاص حقوقی هستند.
