سرویس جهان مشرق- جامعه اطلاعاتی آمریکا هفته گذشته گزارش سالانه خود را که به ارزیابی تهدیدهای امنیتی پیش روی ایالات‌متحده در سال 2023 میلادی می‌پردازد، منتشر کرده است.
در این گزارش آمده است: این شرایط تحت تأثیر دو چالش راهبردی و حیاتی قرار دارد که با یکدیگر و رویه‌های موجود ادغام می‌شوند و این امر تبعات امنیتی این شرایط را تشدید می‌کند.
ازنظر برآورد امنیتی امریکا، نخستین چالش آمریکا در سال آینده تلاش قدرت‌های بزرگ، قدرت‌های منطقه‌ای رو به رشد و عاملان غیردولتی برای کسب سلطه در نظم جهانی خواهد بود. این عوامل برای ایجاد شرایط و قواعدی که نظم جدید را طی دهه‌های آتی شکل خواهند داد با یکدیگر رقابت خواهند کرد.
در این گزارش آمده است: رقابت راهبردی میان آمریکا و متحدانش با چین و روسیه بر سر اینکه چه نوع جهانی شکل خواهد گرفت از اهمیت حیاتی برخوردار خواهد بود. این رقابت برای تعیین اینکه چه کشوری روایت‌ها را در میان اقدامات روسیه در اوکراین شکل خواهد داد، اهمیت دارد.
جامعه اطلاعاتی آمریکا می‌گوید: چالش دوم ازنظر آمریکا این است که چالش‌های جهانی مشترک، ازجمله تغییرات جوی و امنیت انسانی و بهداشتی در شرایطی که جهان در حال عبور از همه‌گیری کرونا و مواجهه با مسائل اقتصادی ناشی از انرژی و ناامنی غذایی است در حال همگرا شدن هستند.
جامعه اطلاعاتی آمریکا در بخش دیگری از این گزارش تصریح کرده است: چین از توانایی لازم برای تلاش‌های مستقیم جهت تغییر نظم قاعده‌محور جهانی در تمامی عرصه‌ها و مناطق مختلف برخوردار است.
جامعه اطلاعاتی آمریکا که اعضای آن متشکل از چندین نهاد ازجمله سیا و آژانس امنیت ملی است، «گزارش سالانه ارزیابی تهدیدها» را منتشر کرد.
ایران یک قدرت فرا منطقه‌ای در نظم جدید جهانی
این گزارش در بخش مربوط به ایران با اشاره به نظم جدید جهانی، می‌گوید که جمهوری اسلامی به تهدید منافع ایالات‌متحده ادامه خواهد داد و تلاش می‌کند نفوذ ایالات‌متحده در خاورمیانه را از بین ببرد، نفوذ خود را تقویت کند، قدرت خود را در کشورهای همسایه تقویت کند و تهدیدات علیه جمهوری اسلامی را به حداقل برساند.
در بخش «اهداف و فعالیت‌های منطقه‌ای و جهانی» ایران آمده است که حکومت ایران سعی خواهد کرد از دیپلماسی، برنامه هسته‌ای در حال گسترش خود، نیروهای متعارف نظامی، نیروهای نیابتی، شرکای خود و همچنین از خریدوفروش‌های نظامی، برای پیشبرد اهدافش استفاده کند.
این گزارش می‌گوید که «ایران درحالی‌که جاه‌طلبی‌های دیرینه خود را برای رهبری منطقه دنبال می‌کند، خود را درگیر یک مبارزه وجودی با ایالات‌متحده و متحدان منطقه‌ای‌اش می‌داند»
این گزارش در تحلیلی از اغتشاشات ایران که تابستان 1401 آغاز شد می‌گوید این آشوب‌ها از گسترده‌ترین و طولانی‌ترین اعتراضات روی‌داده در ایران از زمان انقلاب 1357 بود. این گزارش می‌افزاید: «اعتراضات ناشی از یک موضوع فرهنگی و نه اقتصادی یا سیاسی بود.»
جنگ ارزی علیه ایران ادامه دارد
بخشی از این گزارش به جنگ ارزی و کاهش ارزش پول ایران و «نرخ تورم سالانه تقریباً 50 درصدی» ایران در اواخر سال 2022 اشاره دارد و می‌گوید: جمهوری اسلامی احتمالاً با یک رکود اقتصادی مواجه است که ممکن است طبق برآورد جامعه اطلاعاتی آمریکا، ناآرامی‌ها را طولانی یا دوباره شعله‌ور کند و منجر به بی‌ثباتی بیشتر شود. این گزارش همچنین می‌گوید سپاه در مرکز قدرت نظامی ایران باقی خواهد ماند.
قدرت نظامی ایران تعیین‌کننده مهره‌های بازی
در بخشی دیگر از این گزارش درباره قدرت دفاعی کشورمان آمده است: ایران احتمالاً به دنبال دستیابی به سامانه‌های تسلیحات متعارف جدید، مانند هواپیماهای جنگنده پیشرفته، هواپیماهای آموزشی، بالگردها، سامانه‌های دفاع هوایی، کشتی‌های گشت‌زنی و تانک خواهد بود اما «محدودیت‌های بودجه‌ای و کسری‌های مالی» سرعت و دامنه دستیابی به این تجهیزات نظامی را کاهش می‌دهد.
این گزارش در مورد توانمندی‌های موشکی، پهپادی و نیروی دریایی ایران می‌گوید که این توانمندی‌ها همچنان برای آمریکا و منابع تجاری و نظامی کشورهای شریک آمریکا در خاورمیانه تهدید خواهد بود.
بر اساس این ارزیابی اطلاعاتی، عملیات جنگی غیرمتعارف ایران و شبکه شرکا و گروه‌های نیابتی شبه‌نظامی ایران، تهران را قادر می‌سازد تا برای پیشبرد منافع خود در منطقه و حفظ عمق استراتژیک تلاش کند.
جامعه اطلاعاتی آمریکا می‌گوید ایران در حال حاضر فعالیت‌های اصلی توسعه تسلیحات هسته‌ای را که برای تولید یک دستگاه هسته‌ای قابل‌آزمایش لازم است، انجام نمی‌دهد.
این گزارش می‌گوید اگر تحریم‌ها علیه جمهوری اسلامی کاهش نیابد، مقامات ایرانی احتمالاً غنی‌سازی بیشتر اورانیوم تا 90 درصد را بررسی خواهند کرد.
این گزارش می‌گوید ایران پیوسته ازسرگیری فعالیت‌های هسته‌ای خود را پاسخی برگشت‌پذیر به خروج ایالات‌متحده از برجام عنوان کرده است. این گزارش می‌گوید تخصص و تمایل رو به رشد جمهوری اسلامی ایران برای انجام عملیات سایبری تهاجمی، آن را به تهدیدی بزرگ برای امنیت شبکه‌ها و داده‌های ایالات‌متحده و متحدانش تبدیل می‌کند.
جامعه اطلاعاتی ایالات‌متحده آمریکا، با انتشار گزارشی در روز چهارشنبه، 8 مارس 2023، به بررسی آن دسته از تهدیدهای بین‌المللی پرداخت که می‌توانند منافع ملی آمریکا را در سال 2023 به خطر براندازند؛ تهدیدهایی که یکی از کانون‌هایش اقدام‌های جمهوری اسلامی ایران است.
جامعه اطلاعاتی ایالات‌متحده در مقدمه این گزارش می‌نویسد، این مجموعه اطلاعات که به‌صورت «دقیق، مستقل و بدون دست‌کاری» جمع‌آوری‌شده‌اند را در اختیار بخش‌های مختلف دولت فدرال و نهادهای قانون‌گذاری آمریکا قرار می‌دهد تا به‌واسطه وقوف بر آن‌ها بتوانند از منافع آمریکا و جان شهروندهای این کشور محافظت کنند.
در فرازی از این گزارش امنیتی تأکید شده که مسائلی مثل «تغییرات آب‌وهوایی، روندهای جمعیتی، امنیت انسانی و بهداشتی، بحران‌های اقتصادی و ناامنی در حوزه انرژی و غذا» به اشکال مختلف درهم‌آمیخته خواهند شد و بحران‌های منحصربه‌فردی چون «بی‌ثباتی سیاسی، تهدیدات تروریستی و مهاجرت‌های دسته‌جمعی» خلق خواهند کرد.
تهیه‌کنندگان این گزارش امنیتی همچنین تأکید می‌کنند که اطلاعات گردآوری‌شده در این گزارش به مجموعه تهدیدهایی اشاره دارد که منافع آمریکا در سال جاری میلادی را به‌طور «مستقیم و جدی» هدف گرفته‌اند.
جامعه اطلاعاتی آمریکا در پیشگفتار گزارش مذکور، از روسیه و چین در مقام دو رقیب ایالات‌متحده نام می‌برد که با دست زدن به مجموعه‌ای از اقدامات مداخله‌جویانه «هنجارهای نظم جهانی» را به چالش کشیده‌اند. این گزارش می‌نویسد کشورهای روسیه و چین توانسته‌اند با تهدید همسایگان خود، جامعه بین‌المللی را، به‌منظور تغییر نظم فعلی جهان، تحت‌فشار قرار دهند.
اما در ادامه این پیشگفتار به تهدیدهای منطقه‌ای جمهوری اسلامی ایران نیز اشاره می‌شود و از آن به‌عنوان یک «تهدید منطقه‌ای» که فعالیت‌هایش تأثیرات مخرب و بدخواهانه‌ای برجای خواهد گذاشت، یاد کرده‌اند.
جامعه اطلاعاتی ایالات‌متحده همچنین پیش‌بینی می‌کند جمهوری اسلامی ایران، به نیت کسب قدرت بیشتر در خاورمیانه، به اقداماتی دست خواهد زد که مخل امنیت این منطقه خواهد بود و از این طریق نیز منافع آمریکا و متحدانش را به خطر خواهد انداخت.
این گزارش در سومین بخش خود به‌صورت مشخص به تهدیدهای حاصل از فعالیت‌های جمهوری اسلامی ایران می‌پردازد. بر اساس متن این گزارش امنیتی، حکومت ایران، در سال آینده، به کوشش‌های خود به‌منظور کاهش نفوذ ایالات‌متحده در منطقه خاورمیانه ادامه می‌دهد و درعین‌حال تلاش می‌کند تا نفوذ خود در کشوهای منطقه را افزایش دهد و تهدیدهایی که منافع نظام جمهوری اسلامی را به خطر می‌اندازد، به حداقل برساند.
در ادامه این بخش از گزارش جامعه اطلاعاتی آمریکا چنین آمده است: «تهران تلاش خواهد کرد تا اهداف خود را از طریق اهرم‌های دیپلماسی، برنامه هسته‌ای رو به گسترشش، نیروهای رسمی، نیابتی و شرکایش و همچنین خریدوفروش‌های نظامی‌اش به‌پیش ببرد. حکومت ایران خود را درگیر یک کشمکش وجودی با ایالات‌متحده و متحدان منطقه‌ای‌اش می‌داند، درحالی‌که به دنبال جاه‌طلبی‌های دیرینه خود به‌منظور به دست گرفتنِ رهبری منطقه خاورمیانه نیز هست.»
تداوم اغتشاشات در سال 2023 از نگاه امنیتی آمریکا
گزارش جامعه اطلاعاتی آمریکا به برخی از مصادیق تهدیدهای ناشی از فعالیت‌ها و اهداف ایران نیز اشاره می‌کند. جدای از موضوع فعالیت‌های هسته‌ای جمهوری اسلامی و تنش‌های بین‌المللی حاصل از این فعالیت‌ها، گزارش مذکور از اغتشاشات «زن، زندگی، آزادی» نیز به‌عنوان یک تهدید امنیتی نام می‌برد.
جامعه اطلاعاتی آمریکا در تشریح این پیش‌بینی به بحران اقتصادی عمیق جاری در ایران که تجسمش را می‌توان در تورم 50 درصدی اخیر دید، اشاره می‌کند و تأکید دارد همین بحران اقتصادی باعث طولانی‌تر شدن اعتراضات یا شعله‌ور شدن مجدد آن می‌شود.
ایران تهدیدی برای توافق رژیم صهیونیستی و کشورهای عربی
بخش بعدی گزارش جامعه اطلاعاتی ایالات‌متحده به حملات نیروهای نیابتی حکومت ایران به شهروندان آمریکایی حاضر در خاورمیانه اشاره دارد و می‌نویسد نیروهای نیابتی جمهوری اسلامی حملات خود را به شهروندهای حاضر در عراق، سوریه و شاید سایر کشورها ادامه خواهند داد.
این گزارش در تحلیلِ انگیزه‌های جمهوری اسلامی برای تداوم حمله‌هایش به منافع آمریکایی، بر دو انگیزه اصلی این نظام عقیدتی – سیاسی انگشت می‌گذارد: نخست برنامه ده‌ساله حکومت ایران برای پر کردن جای ایالات‌متحده آمریکا در منطقه و دوم وعده‌ای که مقام‌های ارشد تهران برای گرفتن انتقام خون شهید قاسم سلیمانی، فرمانده سابق نیروی قدسِ سپاه پاسداران انقلاب اسلامی، داده‌اند.
ازاین‌رو تهیه‌کنندگان این گزارش باور دارند تهران، به‌واسطه استفاده از نیروهای نیابتی‌اش در عراق، همچنان کانون اصلی تهدیدِ کارمندهای دولت فدرال آمریکا در این کشور باقی خواهد ماند.
در بخش دیگری از این گزارش امنیتی تهدیدهای جمهوری اسلامی علیه منافع صهیونیستی موردبررسی قرار می‌گیرد. بر اساس ارزیابی جامعه اطلاعاتی ایالات‌متحده، ایران از طریق برنامه‌های موشکی و پهپادی خود می‌تواند به‌صورت مستقیم منافع اسرائیل را تهدید کند درعین‌حال که نیروهای نیابتی‌اش، خاصه حزب‌الله لبنان، منافع اسرائیل در خاورمیانه را به‌صورت غیرمستقیم مورد هدف قرار می‌دهند.
از سوی دیگر، تهدیدهای حکومت ایران برای کشورهای عربی، ازجمله عربستان سعودی، ازجمله مواردی به‌حساب می‌آید که ازنظر جامعه اطلاعاتی آمریکا منافع اعراب منطقه را نیز تهدید می‌کند. تهیه‌کنندگان گزارش می‌نویسند حمایت جمهوری اسلامی ایران از بشار اسد، رئیس‌جمهوری سوریه و حوثی‌های یمن که تسلیحات نظامی پیشرفته‌ای از تهران دریافت می‌کنند، اصلی‌ترین تهدیدهایی به شمار می‌رود که منافع آمریکا و شرکای عرب این کشور را به خطر انداخته و در سال 2023 نیز ادامه خواهد داشت.
ظرفیت‌های نظامی جمهوری اسلامی ایران
به گزارش جامعه اطلاعاتی آمریکا سپاه پاسداران انقلاب اسلامی در سال 2023 همچنان موقعیت خود به‌عنوان «مرکز قدرت نظامی حکومت ایران» را حفظ خواهد کرد؛ سازمانی نظامی که با دست زدن به مجموعه‌ای ترکیبی از «جنگ‌های متعارف و نامتعارف» منافع ایالات‌متحده در خاورمیانه را با تهدید روبرو خواهد کرد.
این گزارش تأکید می‌کند که احتمالاً جمهوری اسلامی ایران برنامه‌هایش به‌منظور دستیابی به «تسلیحات متعارف جدید»، ازجمله «جت‌های جنگی، هواپیماهای آموزشی، بالگردها، سامانه‌های دفاع هوایی و تانک‌های جدید» را ادامه می‌دهد، هرچند از قرار معلوم ارزیابی‌های نهادهای اطلاعاتی و امنیتی ایالات‌متحده آمریکا حاکی از آن است که کسری بودجه و محدودیت‌های اقتصادی تهران سرعت اجرای این اهداف را کاهش خواهد داد.
بااین‌حال، جامعه اطلاعاتی آمریکا به‌تمامی شاخه‌های حکومت ایالات‌متحده هشدار می‌دهد که ظرفیت‌های نظامی جمهوری اسلامی در حوزه موشکی، پهپادی و انجام عملیات دریایی از یک‌سو و عملیات نظامی غیرمتعارف نیروهای رسمی تهران به همراه نیروهای نیابتی‌اش نه‌تنها منافع تجاری و نظامی آمریکا و شرکایش را به مخاطره می‌اندازد بلکه به حکومت اسلام‌گرای ایران اجازه می‌دهد تا «عمق استراتژیک» خود در منطقه خاورمیانه را گسترش دهد.
تهیه‌کنندگان گزارش امنیتیِ موردنظر همچنین مدعی‌اند جمهوری اسلامی بیشترین ذخایر موشک‌های بالستیک در خاورمیانه را در اختیار دارد و همین امر تهدیدی برای کل خاورمیانه به‌حساب می‌آید. این گزارش همچنین می‌گوید سپاه در مرکز قدرت نظامی ایران باقی خواهد ماند.
این گزارش می‌گوید تخصص و تمایل رو به رشد جمهوری اسلامی ایران برای انجام عملیات سایبری تهاجمی، آن را به تهدیدی بزرگ برای امنیت شبکه‌ها و داده‌های ایالات‌متحده و متحدانش تبدیل می‌کند.
