نزدیک به دو هفته پس از سفر مدیرکل آژانس بین‌المللی انرژی اتمی و دیدار با مقامات ارشد ایران، سخنگوی سازمان انرژی اتمی در نطقی سفر رافائل گروسی به ایران را خوب و به سمت حل مسائل دانست و افزود: در این فرآیند ما یک قدم جلو رفتیم، اما آینده را شخصا خاکستری می‌بینم، نه خوش‌بین هستم نه بدبین. بهروز کمالوندی در این گفت‌وگو درخصوص فرمول حل مساله هستهای و چگونگی به نتیجه رساندن مسائل باقی‌مانده با آژانس یادآور شد: حل مسائل باید از دو مسیر سیاسی و فنی انجام شود.
به گزارش «ایسنا»، بهروز کمالوندی در نشست راه گفت‌وگو؛ واکاوی آخرین توافقات ایران و آژانس بین‌المللی انرژی اتمی، گفت: درست است که مساله هستهای به اقتصاد ما هم بی‌ارتباط نیست اما باید ببینیم تا کجا باید نرمش نشان دهیم. وی ادامه داد: ما در گذشته و در نتیجه برجام 15 گزارش از آژانس داشتیم که نشان می‌داد ایران کوچک‌ترین تخطی از تعهدات خود نداشت. چه کسی باعث شد این شرایط تغییر یابد؟ نباید این را فراموش کنیم. اروپایی‌ها اوایل در بیانیه‌هایشان از آمریکا به این دلیل که از برجام خارج شد انتقاد می‌کردند، اما الان طوری صحبت می‌کنند که گویی ایران مسوول وضعیت فعلی است. وی تصریح کرد: صنعت هستهای ایران در حوزه‌های مختلف در حال میوه دادن است و دشمن سعی دارد ریشه این درخت را از جا بکند. باید مراقب این درخت باشیم.
سخنگوی سازمان انرژی اتمی تصریح کرد: در طول 44 سال بعد از انقلاب سرمایه‌گذاری عظیمی در نیروی انسانی در حوزه‌های مختلف علمی و فناوری‌های نو انجام شده است و متاسفانه بخشی از این سرمایه عظیم از کشور خارج شده یا میشوند، اما این ظرفیت و توان نیروی انسانی در کشور ما بی‌‌نظیر است. ما 10 سال فرصت داریم از لحاظ تکنولوژی و با نیروی کارآمد و توانمند فعلی که در اختیار داریم به لحاظ علمی جلو برویم و برای دشمن هم این مساله مهم است که در سال‌های آینده هرم جمعیتی ایران تغییر خواهد یافت و عملا با تغییر هرم جمعیتی نیروی انسانی جوان ما از گردونه علمی و دانشگاهی بیرون خواهد رفت.
چگونگی حل مساله هستهای
کمالوندی درباره چگونگی حل مسائل باقی‌مانده با آژانس یادآور شد: حل مسائل باید از دو مسیر سیاسی و فنی انجام شود. مطالعات ادعایی یا PMD زمانی حل شد که توافق برجام نتیجه داد و از سویی با آژانس به یک تفاهم فنی رسیدیم. وی درباره سوالات آژانس در مورد سه مکان و موضوعات جدید پادمانی گفت: باید تاکید کنم آنچه در گزارش آژانس آمده، ذرات 84 درصدی است، نه غنی‌سازی 84 درصدی. باید در کشور و در بیان این مساله از سوی مسوولان دقت شود. ما قبلا حداقل پنج مورد دیگر شبیه همین مساله با آژانس داشتیم ولی با مکاتبه و مذاکره با آژانس، موضوع حل شد. نمی‌‌‌دانید نماینده رژیم صهیونیستی در جلسه توضیحات فنی آژانس که قبل از نشست شورای حکام برگزار شد بر سر موضوع ذرات 84 درصدی چه سر و صدایی راه انداخت تا بلکه این موضوع را همچنان داغ نگه دارد و بهانه‌ای برای فشار به ایران داشته باشد که خوشبختانه معاون مدیرکل در امور پادمانی اجازه نداد که از موضوع سوء استفاده شود.
کمالوندی درباره ادعای افزایش 50 درصدی نظارت‌ها در سایت فردو با بیان اینکه در فردو برای اولین بار اورانیوم 60 درصدی تولید کردیم که به لحاظ پادمانی مبحثی تازه است و حتی آژانس در این رابطه تجربه قبلی را ندارد گفت: تولید اورانیوم در فردو و نطنز از نظر آنها متفاوت است. وقتی مواد با غلظت بالا در مکانی مثل سایت فردو اضافه می‌شود نظارت‌های آژانس باید طبق موافقت‌نامه افزایش یابد. از این رو در بحث نظارت‌ها و بازرسی‌ها ضروری بود که تفاهم داشته باشیم که چگونه نظارت‌ها از فردو در بخش 60 درصدی انجام شود و نوع بازرسی، سطح و تعداد آنها در این چارچوب متفاوت می‌شود. هشت بازرسی در فردو در ماه انجام می‌شد که الان به 11 بازرسی افزایش یافته است.
سخنگوی سازمان انرژی اتمی درباره رویکرد آژانس در گزارش‌دهی‌هایش گفت: مشکلی که ما داریم این است که آژانس، هم به نعل می‌‌زند هم به میخ. ما ترجیح می‌‌دهیم آنچه شفاهی می‌گویند مانند مطالب مطرح شده در جلسه فنی قبلی از شورای حکام را در گزارش کتبی هم بنویسند، اما متاسفانه این طور نیست.
ارزیابی از سفر رافائل گروسی
کمالوندی سفر رافائل گروسی به ایران را خوب و به سمت همکاری‌‌های بیشتر دانست و افزود: در این فرآیند همکاری‌ها و حل مسائل ما یک قدم جلو رفتیم اما آینده را فعلا خاکستری می‌بینم، نه خوش‌بین هستم نه بدبین. وی در ادامه درباره سوال آژانس از منطقه مریوان گفت: قرار بوده درباره رد مواد در این منطقه از ما سوال کنند اما بعد که آمدند به جای موضوع و سوال اصلی به مسائل دیگر پرداختند که اصل بحث ما با آنها بر سر همین است؛ شما به سوالتان بپردازید به مسائل دیگر چه‌کار دارید.
وی ادامه داد: در حال حاضر بحث ما در این مکان درباره اورانیوم 236 است که در آنجا ردگیری شده است. ما گفتیم اینها موادی است که از سال‌ها قبل در زمان شوروی توسط شرکتی که در آنجا فعالیت می‌‌کرده آمده است. رفتند و پرسیدند که البته نمی‌دانیم از چه کسی یا با چه کسانی و پاسخ آوردند که کسی از این چیزی که ما می‌گوییم خبر ندارد.
اورانیوم 236 موادی است که از بازفرآوری سوخت مصرف شده به دست می‌آید و این در صورتی امکان دارد که ما تاسیسات عظیمی از بازفرآوری را داشته باشیم که اساسا نداریم از این رو موضوع کاملا روشن است.
«رافائل گروسی» مدیرکل آژانس بین‌المللی انرژی اتمی برای چهارمین بار در دولت سیزدهم و یک سال بعد از آخرین سفرش به تهران، روز جمعه 12 اسفند ماه و در پاسخ به دعوت محمد اسلامی معاون رئیس‌جمهور و رئیس سازمان انرژی اتمی و به منظور انجام سفری دوروزه به تهران آمد و در فرودگاه مهرآباد مورد استقبال بهروز کمالوندی معاون و سخنگوی سازمان انرژی اتمی قرار گرفت. در جریان این سفر و دیدارها توافقاتی ضمنی حاصل شد.
پس از آنکه گروسی به وین رسید نیز بیانیه مشترک ایران و آژانس منتشر شد. در این بیانیه سازمان انرژی اتمی و آژانس در خصوص موارد زیر توافق کردند: تعاملات بین آژانس بین‌المللی انرژی اتمی و ایران با روحیه همکاری و با رعایت کامل صلاحیت‌‌‌های آژانس و حقوق و تعهدات جمهوری اسلامی ایران بر اساس موافقت‌نامه‌‌‌های جامع پادمانی صورت خواهد پذیرفت. در خصوص مسائل پادمانی باقی‌مانده مربوط به سه مکان، ایران آمادگی خود را برای ادامه همکاری و ارائه اطلاعات و دسترسی بیشتر به منظور رسیدگی به مسائل پادمانی باقی‌مانده اعلام کرد. ایران به صورت داوطلبانه به آژانس اجازه می‌دهد تا چنانچه مقتضی باشد فعالیت‌‌‌های راستی‌آزمایی و نظارت بیشتر را اجرا کند. روش اجرای آن طی یک نشست فنی که به‌زودی در تهران برگزار می‌شود، بین دو طرف مورد توافق قرار خواهد گرفت.
گروسی پس از آن هم در جمع خبرنگاران در وین عنوان کرد: با ایران توافق کردیم که اجازه دسترسی به اطلاعات و مکان‌‌‌ها به آژانس بین‌المللی انرژی اتمی داده شود. نشست‌‌‌های فنی با طرف ایرانی به زودی برگزار خواهد شد و برخی از تجهیزات نظارتی در ایران به زودی راه‌اندازی میشوند.
