به قلم : دکتر فهیمه رضایی - متخصص روانشناس و روانکاو
تحریریه زندگی آنلاین : اگر می‌خواهید درک کنید که دام‌های زندگی شما چه هستند ، بازآفرینی زندگی شما یک مکان عالی برای شروع است ، زیرابه 11 مورد مختلف می‌پردازد. اما اگر می‌خواهید تجزیه‌وتحلیل عمیق‌تری داشته باشید ، به متخصص روانشناس در طرح‌واره درمانی مراجعه کنید. آن‌ها پرسشنامه‌های دقیق‌تر و علمی‌تری خواهند داشت که می‌تواند منجر به 18 طرح‌واره یا تله زندگی شود. شاید بتوانید به برخی از این پرسشنامه‌ها به‌صورت آنلاین دسترسی داشته باشید. بااین‌وجود ، فقط روانشناسان دارای مهارت نمره‌گذاری و تفسیر هستند تا بتوانند پاسخ‌ها و جهت موردنیاز شمارا در آینده ارائه دهند.
تله‌های زندگی مرتبط با حساسیت‌های شریک زندگی
یکی از مسائلی که باعث می‌شود صمیمیت بین زوجین کم شده و باعث فاصله از یکدیگر شده‌این است که از نقاط ضعف و حساسیت‌های شریک خود محافظت نمی‌کنید . هر آدمی حساسیت‌هایی دارد ، به‌جا یا نابجا ، با دلیل یا بدون دلیل ، یکی از دماغش خوشش نمی‌آید ، یکی از حرف زدن در مورد خانواده‌اش را دوست ندارد، یکی از تحصیلات پایینش خجالت‌زده است، یکی روی وزنش حساس است و دیگری ترجیح می‌دهد بحث مادی نکند. وظیفه ماست که مواظب حساسیت‌های شریکمان باشیم، و نه‌تنها بحث در مورد آن‌ها را پیش نکشیم که حتی اگر در مهمانی‌ها و بین دوستان و آشنایان حرفی در این مورد زده می‌شود، جریان بحث کنیم.... سر این حساسیت‌ها هیچ شوخی باهم نداریم. حق نداریم به بهانه "دارم شوخی می‌کنم" دست بگذاریم. دست گذاشتن روی حساسیت شریکمان یعنی ور‌رفتن زخمی که در قسمتی از بدن ما وجود دارد که این وررفتنان را تبدیل به یک دمل چرکی می‌کند و شرایط را سخت‌تر و وخیم‌تر. پس با زخم و حساسیت همسر خود ور‌نروید بلکه یاد بگیرید که چگونه آن را پانسمان کنید تا مرهمش کنید. برای اینکه پانسمان کردن را یاد بگیرید باید از تله‌های خود و شریک زندگی خود واقف باشید شرکت در گروه‌درمانی دکتر فهیمه رضایی کار روی تله‌ها و راه‌های مرهم گذاشتن بر زخم‌های خود و شریک زندگی خود را می‌آموزید و درد را تبدیل به آرامش می‌کنید
بیشتربخوانید:
تله‌های زندگی مربوط به بی‌سوادی عاطفی (تله محرومیت هیجانی)
وقتی دچار بی‌حوصلگی، غمگینی، ناراحتی و... می‌شوند نمی‌توانند توضیح دهند فقط می‌گویند "حالم بده" یا "اعصابم خرُده". اما اینکه این حال گرفته‌شان، ناشی از خستگی، احساس خجالت، طرد شدن از جمع دوستان، حسادت، حس تنفر، احساس گناه، شرمندگی و یا حقارت است، برایش مشخص و روشن نیست. این اصطلاح را در روانشناسی کوری عاطفی می‌نامند که بین احساسات منفی خود نمی‌توانند تفکیکی قائل شوند یا به خوب ببینند. بعضی افراد نیز دچار بی‌سوادی عاطفی بوده یا درگیر تله محرومیت هیجانی هستند و نمی‌توانند برای بیان احساس درون خود واژگان مناسب پیدا کنند. آدم‌ها نیاز دارند بشوند که شما دوستشان دارید، چرا امروز ناراحتید، چرا جواب تلفن‌ها را نمی‌دهید و... تمرین کنید احساستان را بیان کنید.
بیشتربخوانید:
دوره بازآفرینی خویشتن برای مقابله با تله‌های زندگی مرتبط
چند نفر از دوستان سؤال پرسیدند که معنای تله‌های زندگی در گروه‌درمانی "بازآفرینی خویشتن" چیست و این دوره بدرد چه کسانی می‌خورد؟ برای مثال : اگر فردی در خانواده‌ای سرد، بی‌مهر و انتقادگر بزرگ‌شده باشد ممکن است در کودکی به این نتیجه رسیده باشد که برای گرفتن محبت و توجه والدین باید خودش را به شکل انتظارات و توقعات آن‌ها درآورد و این‌طور می‌شود که خود واقعی‌اش را رها می‌کند و خویشتن غلطی از خودش می‌سازد که با علایق و استعدادهای واقعی‌اش همخوانی ندارد. حتی اگر او در ساختن این خویشتن اشتباهی موفق شود در زندگی هیچ‌وقت عمیق به احساس رضایتمندی دست نخواهد. در سفر زندگی از جایی به بعد باید خویشتن غلط را رها کنیم تا خود واقعی‌مان را پیدا کنیم. ولی داستان تلخ اینجاست که وقتی خود واقعی‌مان را پیدا می‌کنیم شبیه کسی است که سال‌ها زیر آوار مدفون مانده است. دست‌وپایش شکسته و بیمار است ، بنابراین نمی‌توان انتظار داشت وقتی خود واقعی‌مان را پیدا کردیم خودش راه بیافتد و کارها را درست انجام بدهد. او نیاز به مراقبت، توجه، راهنمایی و مهارت‌آموزی دارد. هدف ما در دوره بازآفرینی خویشتن همین است: پیدا کردن خود واقعی و کمک به او تا دوباره روی پاهایش بایستد.
تله‌های زندگی مرتبط با عدم اعتماد و سوء رفتار
تله عدم اعتماد و سؤرفتار به‌عنوان یک تله‌ی زندگی که با شرکت در گروه‌درمانی دکتر فهیمه رضایی می‌توانید آن را بشناسید و درصدد درمان آن باشید :یعنی اینکه شما منتظرید که آدم‌ها به نحوی به شما آسیب رسانده یا شمارا مورد آزار قرار دهند. به‌بیان‌دیگر شمارا فریب دهنـد، بـه شـما دروغ بگویند، شمارا مسخره کنند، ملعبه دست خود قرارتان بدهند. البته خود را در بعضی شرایط مورد ملعبه دیگران قرار می‌دهید مثلاً قهر می‌کنید و یا طلاق می‌گیرید و سپس با اصرار فراوانی که برای برگشت دارید همیشه ترس و وحشت دارید که دیگران به شما صدمه جسـمی وارد کنند و یا به نحو دیگری شمارا مورد سوءاستفاده قرار دهند. حتی اگر دیگران با شما رفتار سنجیده و مودبانه دارند آن را حمل بر چالوسی و دورویی میگذارید که قصد نزدیک شدن به شمارادارند تا بتوانند در زندگی شما مداخله کنند. اگر شما در این تله‌ی زنـدگی اسـیر باشید، در پشت حصار بی‌اعتمادی پنهان می‌شوید تا به‌این‌ترتیب از خویشتن مراقبت کنید. شما هرگز به آدم‌ها اجازه نمی‌دهید خیلی بـه شـما نزدیـک شـوند بنابراین تا می‌توانید رابطه‌های خود را محدودتر می‌کنید. ابتدا از دوستان شروع می‌شود تا به خانواده‌های اصلی طرفین مانند پدر و مادر و خواهر می‌رسد، چون در مـورد قصـد و نیـت دیگـران مشکوک هستید و همیشه فکر می‌کنید دیگران حسادت زندگی شمارا می‌کنند. معمولاً بدترین عواقب را در ذهن خـود تصـویر می‌کنید. همیشـه منتظریـد آدم‌هایی که دوستشان دارید به شما خیانت کنند. و اگر فرد موردنظرتان بسیار متعهد باشد با بدبینی خود و گیر دادن بسیار و پرسش و پاسخ‌های متعدد او را خسته می‌کنید و شرایط را ناخودآگاه برای جدایی فراهم می‌کنید.
تله بی‌اعتمادی یکی از تله‌های مقاوم نسبت به درمان است. چون در دوران کودکی نیاز زیربنایی امنیت و ثبات در خانواده برآورده نشده است، فرد مدام احساس ناامنی می‌کند و این باور در او شکل می‌گیرد که دیگران هم مثل افراد خانواده‌اش دروغ‌گو و غیرقابل‌اعتماد هستند و دیر یا زود به اعتمادش خیانت خواهند کرد. این افراد چون در روابط بین فردی مدام منتظر مورد سوءاستفاده قرار گرفتن هستند، اغلب نمی‌توانند رابطه عاطفی سالمی شکل بدهند. درمان‌پذیری تله زندگی بی‌اعتمادی به "شدت" آن بستگی دارد. اگر شدت طرح‌واره کم باشد و فرد انگیزه‌هایی برای اعتماد کردن داشته باشد می‌توان به درمان امیدوار بود. ولی اگر شدت بی‌اعتمادی زیاد باشد و راهکار مقابله‌ای فرد هم اجتناب یا فرار باشد، معمولاً مدت زیادی به درمان ادامه نمی‌دهند چون به نیت درمانگر هم شک می‌کنند که به‌طور مثال می‌خواهد جیبشان را خالی کند و قصد کمک ندارد. این افراد هم مثل افرادی که با رهاشدگی درگیر هستند اگر کوچک‌ترین موردی در رابطه آن‌ها با درمانگر پیش بیاید که بی‌اعتمادی آن‌ها را تحریک کند جلسات را بی‌مقدمه ترک می‌کنند و این فرار کردن درمان آن‌ها را دشوارتر می‌سازد.
بیشتربخوانید:
چرا باید تله‌های زندگی را بشکنید ؟
نقشه کار چیست؟
در چه موقعیت‌هایی شبیه کودک رفتار می‌کنم ؟
بااحساس تنهایی و بی‌ارزشی چکار کنم ؟
با صدای سرزنشگر ذهنم چکار کنم؟
تله‌های زندگی دقیقاً چطور به روابط عاطفی صدمه می‌زنند؟
با کودک عصبانی و تنهایی درونم چکار کنم؟
چگونه می‌توان به یک بزرگ‌سال سالم تبدیل شد؟
چرا وقتی می‌دانم کار درست چیست احساسم چیز دیگری می‌گوید ؟
چرا برای مواقعی که می‌دانم باید چکار کنم ولی حرکت نمی‌کنم چه باید کرد ؟
تله‌های زندگی مرتبط با رهاشدگی و شخصیت مرزی
یکی از تله‌های بزرگ زندگی شخصیت بردرلاین یا مرزی تله رهاشدگی است که به‌شدت نگران از دست دادن هستند و وقتی وارد رابطه عاطفی می‌شوند. ترس از دست دادن آن‌ها را به‌شدت مضطرب می‌کند و این اضطراب آن‌ها را به‌شدت خشمگین می‌کند و همین خشم مکرر باعث خسته شدن طرف مقابل شده و باعث فاصله گرفتن از شخص بردرلاین می‌شود و چرخه رهاشدگی فرد مرزی یا همان بردریلان بیشتر شده و این چرخه ادامه پیدا می‌کند تا شرایط جدایی اتفاق افتد.با شرکت در گروه‌درمانی دکتر فهیمه رضایی و کار روی تله رهاشدگی و ویژگی‌های آن از خشم‌های مکرر خود پیشگیری می‌کنید و شرایط طلاق و جدایی را از خود دور می‌نمایید.
تله‌های زندگی مرتبط با اعتیاد وابستگی
کسی که یک رابطه مخرب را پایان داده ممکن است بیش از کسانی که ترک الکل و مواد مخدر می‌کنند ناراحت شوند. اغلب اوقات با تألمات جسمانی روبه‌رو شوند. گریه کردن، اختلال در خوابیدن، تحریک‌پذیری افسردگی و فشار این احساسات باعث شود که برگشت به رابطه قبلی داشته باشند. دقیقاً مانند فردی که می‌داند مصرف مواد برای او بسیار تخریب‌گر است اما مجدد به سمت آن کشیده می‌شود. بیرون آمدن از یک رابطه مخرب متأسفانه مانند یک جراحی سنگین است که فرد حتماً باید بعد از جدایی توسط یک فرد متخصص روان‌درمانگر مراقبت‌های بعد از جراحی را به فرد آسیب‌دیده آموزش دهد. دانستن تله‌های مربوط به این نوع اعتیاد وابستگی و بررسی و ریشه‌یابی و شکل‌گیری آن تله‌ها و ارائه راهکار مناسب در جنگ و مبارزه با تله ناشی از اعتیاد وابستگی به ما کمک می‌کند تا مجدد وارد رابطه غلط و روابط غلط نگردیم و مراقبت‌های لازم را به‌درستی بعد از جراحی سنگین ناشی از جدایی داشته باشیم.
بیشتربخوانید:
تله‌های زندگی و سؤال‌های پیش رو
آیا اکثراً جذب افرادی می‌شوید که بی‌مهر و عاطفه هستند؟ آیا احساس می‌کنید انسان بی‌ارزشی هستید ؟ آیا خواسته‌های دیگران را بر نیازهای خودتان ترجیح می‌دهید؟ آیا نگران هستید که مبادا اتفاق ناگواری برای شما پیش آید ؟ آیا متوجه شده‌اید که علی‌رغم برخورداری از تحسین و تشویق اجتماعی بازهم احساس نارضایتی و بی‌کفایتی می‌کنید؟ چنین الگوهایی را تله‌های زندگی می‌نامیم.
تله‌های زندگی مرتبط با شکست عشقی
با شرکت در گروه‌درمانی دکتر فهیمه رضایی دلیل شکست عشقی خود را متوجه می‌شوید و مانع از تجربه مجدد در این زمینه می‌گردید. شکست عشقی برای کسی که در تله رهاشدگی است موضوع جدیدی نیست. آن‌ها احتمالاً رابطه عاطفی خوبی با مادر یا پدرشان ندارند. شکست‌های عشقی بعدی درواقع تکرار همان شکست اولیه است شکست در رابطه با مادر یا پدر. وقتی در تله‌های زندگی گیر می‌افتیم معیارهایمان برای انتخاب شریک عاطفی تحت تأثیر قرار می‌گیرد. حتی روش برخوردمان با مشکلات رابطه هم بشدت تحت تأثیر همین ضعف‌های ماست. این‌طور است که می‌بینی نه‌تنها با فرد سوءاستفاده گری وارد رابطه شده‌ای بلکه سال‌ها هم در آن رابطه باقی می‌مانی. تله‌های زندگی می‌گویند کسی که در پیش بردن رابطه بی‌کفایت است در تمام کردن رابطه هم بی‌کفایت می‌شود!
تله‌های زندگی مرتبط با روابط بیش‌ازحد طولانی
باقی ماندن بیش‌ازحد طولانی در یک رابطه بد و مخرب می‌تواند شمارا به ناراحتی ،خشم ، نو امیدی، و احساس پوچی برساند .ممکن است برای بهبود رابطه خود تلاش کرده باشید که حیات ازدست‌رفته را به آن بازگردانید .اما سرانجام به این نتیجه رسیده باشید که تلاش‌هایتان بیهوده است. قضاوت و عقل سلیم به شما می‌گوید که از این رابطه خارج شوید اما برخلاف میلتان به آن می‌چسبید با شرکت در گروه‌درمانی دکتر فهیمه رضایی به شما کمک می‌شود تا از زندان تله‌های خود که در آن گیرکرده‌اید آزاد شوید و انتخاب‌های بعدی شما بعد از درمان تله‌ها کاملاً بر اساس عقل و منطق و نیازهایتان صورت گیرد و طعم رهایی و خوشبختی را با تمام وجود حس کنید.
بیشتربخوانید:
تله‌های زندگی مرتبط با اضطراب و نقش آن در زندگی زناشویی
بالبی در کتاب فوق‌العاده خود، جدایی و اضطراب ، استدلال می‌کند افرادی که در سن کم به خاطر شرایط خانوادگی خود مأیوس شده‌اند، در بزرگ‌سالی و در مواجهه با مشکلات یا ابهامات موجود در روابطشان، عموماً دو نوع واکنش نشان خواهد داد:
اول، تمایل به رفتارهای هراسناک ، چسبنده و کنترل‌کننده ، نمونه‌ای که بالبی(دل‌بستگی اضطرابی ) می‌نامد.
دوم تمایل به عقب‌نشینی دفاعی که او (دل‌بستگی اجتنابی ) می‌نامد. فرد مضطرب مایل است مدام شریک زندگی‌اش را چک کند، برون‌ریزی ناگهانی، حسادت داشته باشد و بیشتر عمرش حسرت بخورد که روابطش(صمیمانه‌تر) نیست.
فرد اجتناب‌کننده به‌نوبه خود، از نیاز به فاصله صحبت می‌کند، از تنهایی خود لذت می‌برد و در مواقعی از مقتضیات صمیمیت جنسی در هراس است. نزدیک به هفتاد درصد افرادی که به زوج‌درمانی پناه می‌برند، یا رفتار مضطرب از خود بروز می‌دهند یا رفتار اجتناب‌کننده . اغلب، در زوج‌ها یکی از طرفین اجتناب‌کننده است و دیگری مضطرب و در مسیر مارپیچ زوال اعتماد، با هر واکنشی یکدیگر را بیشتر اذیت می‌کنند. در گروه‌درمانی‌هایی که کار روی تله‌ها توسط دکتر فهیمه رضایی می‌گردد هرکدام مکانیسم‌های دفاعی که فرد در ارتباط با همسر خود و یا پاتنر خود بکار می‌برد و باعث آسیب در طرفین می‌شود مشخص می‌شود و هم‌چین چگونه وارد نشدن در بازی مکانیسم هم مشخص می‌گردد. دانستن این عوامل راهبردی است بسیار عملیاتی در جهت بهبود روابط عاطفی.
پی بردن به تله‌های زندگی خود
بعضی از افراد فکر می‌کنند مشکلات آن‌ها مبهم و گنگ بوده و مثل یک کلاف سردرگم به نظر می‌رسند. آن‌ها احساس می‌کنند کمبود دارند یا فکر می‌کنند یک جای کارشان مشکل دارد اما از درک آن عاجزند به خاطر رنجش ناشی از مشکلات مزمنی که در ارتباط با افراد مهم زندگی یا در محل کارشان تحمل می‌کنند در رنج بسیارند. برای رهایی از این رنج باید با تله‌های زندگی خود آشنا شوند و راهکارهای لازم برای رهایی از زندان تله‌ها را بیاموزند برای شناخت این تله‌ها در گروه‌درمانی خانم دکتر رضایی می‌توانید شرکت فرمایید تا برای همیشه از زندانی که برای خودساخته آید که مانع شادی و موفقیت و رشد و خوشبختی شما می‌شود و رنج بسیاری را بابت آن متحمل می‌شوید رهایی یابید.
گروه‌درمانی تله زندگی مرتبط با تأثیرات زوجین در ارتباط با یکدیگر
در زندگی زناشویی‌تان نه پدر همسرتان بشوید، نه مادرش ، نه پسرش باشید نه دخترش، نه روانشناسش باشید نه نجات‌دهنده‌اش. رابطه زن‌وشوهری غیر از زن و شوهر هیچ‌چیزی نیست.متأسفانه به دلیل نقش‌هایی که در دوران کودکی برای توجه پدر و مادرمان به خود گرفته‌ایم آن را در زندگی زناشویی در بزرگ‌سالی خود بکار می‌بریم در گروه‌درمانی تله‌های زندگی به شما آموزش داده می‌شود تا از نقش‌های خود در ارتباط با یکدیگر آگاه شوید و به اصلاح آن بپردازید.
تله زندگی مرتبط با تأثیرات نقشه‌های دوران کودکی بر بزرگ‌سالی
ضمیر، ذهن و حتی بدن ما، در کودکی تصمیم می‌گیرد که در بزرگ‌سالی و چه‌بسا همه‌ی عمر چگونه با مسائل و موضوع‌ها برخورد کند.درنتیجه در بزرگ‌سالی به نقشه‌ها و تصمیماتی که در کودکی کشیده‌ایم می‌رسیم و چه‌بسا بسیار غلط و اشتباه است. در گروه‌درمانی تله‌های زندگی به بررسی این نقشه‌ها پرداخته و تصمیماتی که نشات گرفته از نقشه‌های دوران کودکی است پرداخته می‌شود و سپس به مراجعه کمک می‌شود تا نقشه جدید را ایجاد کند تا تصمیمات مهم رنگی خود را بر اساس نقشه ایجادشده در دوران بزرگ‌سالی تنظیم کند.
تله زندگی مرتبط با کنترل هیجانات
متأسفانه کسانی که از تله نقص برخوردارند برای طرح مسئله و اثبات نظر خود در رابطه با همسرشان از گفته‌ها و نظرات دیگران استفاده می‌کنند و یا آن‌ها را پایه مقیاس خود قرار می‌دهند و بسیار دهن بین و ساده‌لوح هستند که به‌راحتی تحت تأثیر حرف نادرست دیگران قرار می‌گیرند و از عقل و استدلال خود استفاده نمی‌کنند بلکه تمام زندگی آنان بر اساس هیجانشان است شرکت در گروه‌درمانی تله‌های زندگی دکتر فهیمه رضایی شما یاد می‌گیرید هیجانات خود را کاهش و عقل خود را افزایش دهید.
تله زندگی مرتبط با تأثیرات طلاق
بسیاری از ما فکر می‌کنیم که مسئله طلاق مثل آزادی از قفس است. اشکال کار این است که بسیاری از ما از قفسی بیرون می‌رویم، که حداقل در آنجا جفتی هست. اما سرمان را پایین انداختیم و به سمت یک سلاخ خانه‌ای و یا یک قفس دیگری که فقط در ذهن ما وجود دارد می‌رویم و تا زمانی که از این سلاخ خانه بیرون درنیاییم همچنان در قفسی هستیم که خود آن را برای خودساخته‌ایم. روانشناس به شما کمک می‌کند که از سلاخ خانه ذهن خود بیرون آیید و بعد از رهایی از قفسی که برای خودساخته آید بتوانید درست تصمیم بگیرید و درست انتخاب کنید.
تله زندگی مرتبط با خودباوری
کار روی تله‌های زندگی باعث می‌شود درد و رنج های زندگی ما را از پا درنیاورد و برخورد درستی با آن‌ها بکنیم، و از ما انسان قوی‌تر و نیرومندتر و یا بهتر وبرتری سازد. و از این طریق است که ما می‌توانیم بهتر و برتر بشویم. تمام کسانی که در تمام عمرشان می‌خواهند ثابت کنند که « من خوبم ، ببین من چقدر خوبم » یا حرفشان این است که « من را لطفاً دوست داشته باشید » در عمق وجودشان به‌خوبی خودشان و یا به خواستنی و دوست‌داشتنی بودنشان باور ندارند. بنابراین تمام زندگی آن‌ها دور این محور می‌چرخد که چگونه حرف بزنند و چگونه رفتار کنند که مردم آن‌ها را دوست بدارند . با شرکت در گروه‌درمانی تله‌های زندگی دکتر فهیمه رضایی یاد می‌گیرید که خود را باور کنید و خود را دوست داشته باشید و نیازی برای اثبات خود و گدایی دوست داشتن از دیگری نباشید.
تله زندگی مرتبط با موانع روانی
آرامش برخلاف تصور ، خواب، استراحت و سکون نیست. آرامش یعنی یک بدن در حداکثر توان فیزیکی و روانی خود حرکت می‌کند اما از یک آرامش و سکون درونی خاصی برخوردار است، نظیر هواپیمایی که با سرعت و شتاب درحرکت است اما در درون خود آرامش دارد. تله‌های زندگی سلب آرامش می‌کنند نمی‌گذارند ما سرعت داشته باشیم به‌عنوان سرعت‌گیر و ترمز هستند که در بسیاری از مواقع مانع رشد و تکامل ما می‌شوند و چه‌بسا ما نداشتن بسیاری از مهارت‌ها را دلیل بر کمبود هوش و استعداد خود می‌دانیم. درصورتی‌که بعضی از تله‌ها مانع از دیدن خود واقعی ما و تکامل ما هستند. با شرکت در گروه‌درمانی تله‌های زندگی دکتر فهیمه رضایی موانع و ترمزهای روانی را تشخیص داده و به مشاهده خود واقعی خود می‌رسیم و مهارت‌ها و استعدادها بر ما نمایان می‌شود. وجود تنش‌ها و فشار روانی که ناشی از ناکامی و بدبیاری‌های زندگی روزمره ما انسان‌هاست، امری گریزناپذیر است، بااین‌وجود واکنش‌های همه افراد به تنش‌ها یکسان نیست.
یکی از عوامل تعدیل‌کننده فشار روانی، وجود منابع و ویژگی‌های خاص شخصیتی ازجمله سرسختی روانی ست. سرسختی روانی شامل توانایی‌ها و ظرفیت‌های بهبودی است که در هنگام وقوع تنش‌ها و ناکامی‌ها به فرد کمک می‌کند که رویارویی سالمی با تنش داشته باشد و به‌جای آشفته شدن بیشتر از شیوه‌های مناسب به حل مسئله بپردازد. افرادی که سرسختی روان‌شناختی بالاتری دارند در مواجهه با تنش‌ها ، موقعیت را مدیریت می‌کنند و به دنبال راهبردهایی مسالمت‌آمیز برای برگشت به تعادل زندگی هستند.
سرسختی روان‌شناختی راه مقابله با بسیاری از تله‌های زندگی
هرچند در مورد اینکه آیا سرسختی روان‌شناختی ذاتی ست یا اکتسابی همواره بحث‌هایی وجود دارد، بااین‌وجود افرادی که سرسختی روان‌شناختی بالاتری دارند دارای چند صفت و ویژگی مثبت و بارز هستند: این افراد بسیار وظیفه‌شناس و متعهد هستند، برای کار و فعالیت‌های خویش ارزش قائل هستند وزندگی هدفمندی دارند. دارای روحیه مبارزه‌جویی هستند به همین سبب تغییرات را طبیعت زندگی تلقی می‌کنند و تغییرات را نه‌تنها تهدید تلقی نمی‌کنند بلکه فرصتی برای رشد در نظر می‌گیرند. افراد سرسخت، این احساس رادارند که زندگی تماماً" در کنترل آن‌هاست، معمولاً مستقل و خوداتکا عمل می‌کنند و این موقعیت‌ها و شرایط نیستند که آن‌ها را کنترل می‌کنند بلکه آن‌ها هستند که با تلاش خویش موقعیت‌ها را خنثی یا مطلوب می‌کنند.متأسفانه دلیل بسیاری از مشکلاتی که می‌توان آن را حل کرد اما به دلیل نداشتن سرسختی روانی باعث به وجود آمدن بسیاری از آسیب‌ها مانند طلاق، پرشکستگی مالی، از دست دادن شغل، ترک تحصیل و ...... می‌شود . برای پیشگیری از موارد گفته‌شده اگر فرد تلاش در ایجاد سرسختی روانی خود کند می‌تواند از بسیاری از آسیب‌ها پیشگیری کند.
