به گزارش مشرق، حضرت آیت‌الله خامنه‌ای رهبر معظم انقلاب صبح روز یکشنبه (24 اردیبهشت ماه) پس از سه سال و پایان یافتن محدودیت‌های کرونایی با حضور در مصلای امام خمینی (ره) به مدت سه ساعت از نمایشگاه بین‌المللی کتاب تهران بازدید کردند.
ایشان در ساعات اولیه صبح امروز همزمان با پنجمین روز از برگزاری سی و چهارمین نمایشگاه بین‌المللی کتاب تهران در مصلای امام خمینی (ره) حضور یافتند و ضمن بازدید از بخش های مختلف با ناشران و فعالان عرصه کتاب و قلم گفت و گو کردند و در جریان تازه‌های نشر قرار گرفتند.
رهبر انقلاب در پایان این بازدید در مصاحبه با صداوسیما، گفتند: فرهنگ‌سازی کشور نیازمند کتاب است و به‌رغم گسترش فضای مجازی، کتاب همچنان در جایگاه والای خود قرار دارد.
مشروح مصاحبه به شرح زیر است:
سوال: حضرتعالی در کنار اهتمام فوق العاده ای که به مسایل اقتصادی دارید، در یک اقدام واقعی و نمادین طبق روال دوره‌های گذشته به سی و چهارمین نمایشگاه کتاب تهران تشریف آوردید؛ بفرمایید جایگاه کتاب در فرهنگ ما چه جایگاهی است و چه کمکی به ارتقای فرهنگ می کند؟
اولاً خیلی خرسندم که این توفیق را پیدا کردم امسال در این نمایشگاه شرکت کنم؛ نمایشگاه کتاب که هر سال برگزار می‌شود، یک همایش عظیم مردمی است که جنبه غالب آن جنبه فرهنگ است و این امر موضوع بسیار خرسندکننده و شوق‌آور است.
آنچه که من امسال در این نمایشگاه دیدم خرسند کننده بود؛ اولا جمعیت زیادی هم دیده می‌شد و هم در آمارهایی هم که به من دادند تعداد جمعیتی که این چند روز آمده‌اند بالا بوده و خیلی خوب بوده و مقدار کتابی که خریداری شده هم خیلی خوب بوده؛ خود من که چندین غرفه را از نزدیک دیدم، انسان احساس می‌کند کار نشر کتاب برخلاف برخی زمینه‌های نامساعد رو به پیشرفت است.
زمینه نامساعد که می‌گویند، عمدتاً گرانی کاغذ و گاهی نامرغوب بودن کاغذ است. امروز وزیر محترم به من خبر دادند که در زمینه تولید کاغذ مرغوب کارهای خوبی را شروع کرده‌اند.
من چند سال قبل به این مساله تاکید کردم، همت نکردند که دنبال کنند. حالا بحمدالله شروع کرده‌اند. واقعا خرید کتاب با این قیمت‌ها سخت است امیدواریم کمک کند و قیمت بالای کتاب‌ها بشکند و با ارزان شدن کاغذ و آمدن کاغذ داخلی مرغوب این وضع بهتر شود اینها زمینه‌های نامساعدی است. لیکن با وجود اینها انسان می‌بیند که هم تعداد عناوین کتاب بسیار زیاد شده است. یعنی فرض کنید در سال 1401 تعداد کتابی که چاپ شده از مجموع چندین سال قبل از انقلاب بیشتر است این خیلی چیز مهمی است. با اینکه این همه مشکلات از نظر اقتصادی و امثال آن وجود دارد، اما عناوین کتاب بالا رفته است.
البته شمارگان چاپ کتاب خیلی بالا نیست نسبتا و در برخی موارد پایین است. لیکن تعداد چاپ بالا است. برخی از کتاب‌ها 10، 15، 30 بار چاپ شده است.
همین حالا کتابی را به من گفتند که حدود 200 بار چاپ شده است. اگر چنانچه هر دفعه هزار شمارگان هم باشد مبلغ قابل توجه و خوبی است. بنابراین این خرسند کننده است.
مساله کتاب مساله مهمی است فرهنگ‌سازی کشور همواره احتیاج به کتاب دارد با اینکه امروز امکانات فراوان دیگری مانند فضای مجازی و امثال آن به‌وجود آمده، اما کتاب همچنان در جایگاه خیلی والا و مهم خود قرار دارد.
همه فعالیت‌های هنری ، رسانه‌ای و فرهنگی مانند تئاتر، سینما حتی نقاشی و کارهای سمعی و بصری احتیاج به کتاب دارد. کسی می‌تواند کار رسانه‌ای و هنری خوب را تولید کند که با کتاب سر و کار داشته باشد. لذا با اینکه من به همه مردم به‌خصوص به جوانان توصیه می‌کنم که کتاب بخوانند و همیشه این توصیه را کرده‌ام اما امروز می‌خواهم تاکید کنم که کسانی که در کار برنامه‌سازی برای مطبوعات، تلویزیون و رادیو هستند و کسانی که در کار هنری هستند مانند هنرهای نمایشی، سمعی و بصری هستند، اینها به‌خصوص احتیاج دارند کتاب زیاد بخوانند. بحمدالله امروز ما در همه موضوعات کتاب‌های تالیف داخل داریم.
مساله دیگر مساله ترجمه است؛ در گذشته دور در دوره جوانی ما، کتاب‌ها غالباً ترجمه‌ای بود یعنی عمدتاً ترجمه کتاب‌های فرنگی بود که در اینجا چاپ می‌شد. حالا انسان احساس می‌کند که کتاب‌های نگارش‌یافته و تالیف شده در داخل سهم بزرگی از کتاب‌های کشور را تشکیل می‌دهد که باید ترجمه شوند. من با ترجمه آثار خارجی هیچ مخالفتی ندارم. البته باید خوب باشند و جهت‌گیری‌شان درست باشد و گمراه‌کننده نباشد اما متقابلا ترجمه کتاب‌های داخلی به زبان خارجی را هم حتما باید تاکید کنم. مترجم هم حتی‌المقدور زبان مادری‌اش آن زبانی باشد که می‌خواهیم به آن زبان ترجمه کنیم. به عنوان مثال اگر بخواهیم کتاب فارسی را به عربی ترجمه کنیم یک عرب واقعی که زبان عربی زبان مادری‌اش است ترجمه کند. انگلیسی و زبان‌های دیگر هم همین‌طور.
درباره مساله کتاب کودک و نوجوان هم تاکید دارم و خوشبختانه دیدم که در چندین غرفه در این مساله کار شده است و باز هم تاکید می‌کنم برای کودکان و نوجوانان هر چقدر می‌توانند کتاب تهیه کنند و ما را از کتاب‌های بیگانه بی‌نیاز کنند که بتوانیم کتاب‌های با فرهنگ و جهت‌گیری‌ها و اهداف خودمان در اختیار نوجوانانمان بگذاریم.
مساله نشر هم جزو مسائل مهم است. من با برخی از دوستان که اینجا صحبت می‌کردم درباره نشر خبرهای خوبی دادند. من باز هم تاکید می‌کنم نشر یک بخش مهم از کتابخوانی کشور را بر عهده دارد. نشر باید روان، خوب و همه‌جایی باشد و آسان انجام شود.
بحمدالله امروز نمایشگاه خوبی بود. چند ساعتی که اینجا صرف کردم قلباً خرسند شدم، انسان چیزهای مژده‌بخشی را در اینجا مشاهده می‌کند. همت‌های خوب و نیروهای خوب، جوانان خوب و انگیزه‌های خوب بحمدالله در نمایشگاه دیده می‌شود.
سوال: با توجه به بازدید سه ساعته‌ای که از نمایشگاه داشتید علاقه شما به کتاب و کتابخوانی از کجا شکل گرفته است و شما در کنار مطالعات تخصصی که انجام می‌دهید، به چه کتاب‌های علاقه‌مند هستید و آن را به جوانان توصیه می‌کنید.
من همه جور کتابی را می‌خواندم. اینکه علاقه من از کجا شروع شده اینها تاریخ است و خیلی اهمیت ندارد. من کتاب زیاد می‌خوانم. کتاب فنی، تخصصی می‌خوانم، کتاب علمی و رمان می‌خوانم.
به‌خصوص کتاب خاطرات مربوط به دفاع مقدس و دفاع از حرم که چاپ می‌شود خیلی باارزش است. این یک گونه جدید از کتاب‌سازی و تولید کتاب است که بحمدالله خوب راه افتاده است. نویسنده‌های خانم‌ها در این زمینه خیلی فعال هستند و نوشته‌های بسیار خوبی دارند و از آنها هم کتاب زیاد می‌خوانم.
