به قلم : حبیبه مرتضی ؛ کارشناس ارشد مامایی ؛ کارشناس برنامه سلامت باروری شبکه بهداشت و درمان گرمسار
تحریریه زندگی آنلاین : علیرغم افزایش مصرف گیاهان دارویی، دانش مرتبط با مصرف آنها در زمان بارداری محدود است، در حالی که بارداری وضعیتی است که با تغییرات فیزیولوژیک همراه می‌باشد و می‌تواند مسائل ناشی از بارداری از جمله تهوع، استفراغ، یبوست و ریفلاکس را منجر شود و به دنبال بروز عوارض، معمولا زنان باردار در پی خود درمانی می‌باشند و اغلب به خاطر اعتقاد به این مسئله که گیاهان دارویی برای جنین ایمن‌تر از گیاهان شیمیایی هستند، گیاهان دارویی را به داروهای تجویز شده پزشک ترجیح می‌دهند و به دنبال ترس و اضطراب ناشی از مصرف داروهای شیمیایی که احتمال آسیب‌رسانی به جنین را دارد، از پذیرش این نوع داروها کناره‌گیری کرده و به گیاهان دارویی روی می‌آورند.
این در حالی است که شواهد در زمینه ایمن بودن گیاهان دارویی در زمان بارداری ناکافی است و باید این گیاهان با احتیاط مصرف شوند، چرا که می‌توانند پیامدهای مضری را برای مادر و جنین به همراه داشته باشند؛ به طوری که برخی گیاهان دارویی تراتوژنیک هستند و مصرف برخی گیاهان طی بارداری، از جمله شیرین‌بیان، داروش، بزرک، رازیانه و بسیاری از گیاهان دیگر می‌تواند موجب انقباض رحم شود.
برخی دیگر منجر به افزایش احتمال زایمان زودرس و سقط می‌شوند. گیاهانی مانند سنا، روغن کرچک و ریواس ترکی می‌توانند موجب ناهنجاری مشخص در جنین شوند، به ویژه زمانی که مصرف آنها بدون مشورت با اعضای تیم مراقبتی انجام شود. داروهای گیاهی، به دلیل آنکه بر خلاف داروهای شیمیایی دوزهای تنظیم شده مشخصی جهت مصرف ندارند، می‌توانند پیامدهای تهدیدکننده بیشتری را برای مادر و جنین به دنبال داشته باشند.
ارزیابی کردن مصرف گیاهان دارویی در طی بارداری موضوع بسیار مهمی است، چرا که گیاهان می‌توانند اثرات مخربی را بر روی مادر و جنین به جا بگذارند.
در مطالعات بررسی شده، بیشتر به گیاهانی همچون دانه به، بذر کتان، آب شنبلیله، جوشانده کلم، آب شوید و گشنیز، جوشانده بابونه، گل ختمی، گل گاوزبان، بادرنجبویه، اسطوخودوس، خاکشیر، عرق کاسنی و شاطره اشاره شده است که به دلیل داشتن خاصیت ملین و مسهل بودن، باز کنندگی جریان خون و تحریک انقباض در عضلات صاف می‌توانند، دردهای زایمانی را القا کنند و باعث زایمان زودرس شوند که به زنان در معرض خطر زایمان زودرس توصیه می‌شود از مصرف این گیاهان دارویی، پرهیز کنند.
بیشتربخوانید:
دمنوش‌های گیاهی توصیه شده در دوران بارداری
چای معمولی یا معطر سیاه، سبز و سفید مصرف کنید.
در حاملگی مصرف به اندازه بابونه نیز اشکالی ندارد.
همچنین می‌توانید چای بدون کافئین خود را با پوست پرتقال یا لیمو، تکه‌های میوه (سیب، آناناس و گلابی) دارچین یا میخک ترکیب کنید. از زنجبیل، عسل و لیمو ترش هم غافل نشوید.
چای سبز نیز در دوران بارداری در حد اعتدال ضرری ندارد، اما یادتان باشد مقدار زیادی کافئین دارد، البته کافئین آن از قهوه کمتر است.
هرگز از گیاهان خودرویی که در باغچه خانه‌تان است، دم نکنید، مگر این که دقیقا بدانید چیست و اینکه خطری نداشته باشد.
به طور کلی، اگر می‌خواهید بهتر بخوابید، انرژی بیشتری داشته باشید، از سرماخوردگی مصون بمانید یا سوزش سر معده‌تان کمتر شود، درمان‌های طبیعی را در پیش بگیرید و روندی سالم که مطابق با رژیم غذایی بارداری شما است را دنبال کنید.
دمنوش‌های مفید در دوران بارداری
دمنوش نعنا
از نعنای تازه یا خشک شده به عنوان دمنوش می‌توانید استفاده کنید. همانند دم کردن چای دمنوش را آماده کنید. بعد از جوش آمدن، آب بر روی قوری حاوی نعنا ریخته و بگذارید 5 دقیقه دم بکشد. نعنا حالت تهوع صبحگاهی و سوزش سر دل را برطرف می‌کند. در ماه‌های اولیه بیشتر پزشکان مصرف این دمنوش را برای مقابله با حالت تهوع صبحگاهی توصیه می‌کنند، البته نعنا قابض است و در مصرف آن باید اعتدال رعایت شود.
بیشتربخوانید:
دمنوش بابونه و بهار نارنج
بهترین دمنوش برای این دوران برای مادرانی که احساس اضطراب و استرس بیشتری داشته و نیاز به آرامش دارند، دمنوش بابونه و بهار نارنج است. بابونه و بهار نارنج را مخلوط کنید و مثل چای دم کرده و میل نمایید. این دمنوش، ضد‌استرس و آرام‌بخش می‌باشد. همچنین بابونه با بی‌خوابی مقابله می‌کند. مصرف آن قبل از خواب علاوه بر ایجاد خواب، باعث آرامش هم می‌شود.
بیشتربخوانید:
