به قلم : سارا قدیر ؛ دانشجوی کارشناسی ارشد علوم بهداشتی در تغذیه
دکتر مریم جوادی : متخصص تغذیه
تحریریه زندگی آنلاین : سرطان سینه
سرطان‌ها یک اختلال کشنده با پیامدهای ضعیف و افزایش بروز در سراسر جهان هستند. بیش از 100 نوع سرطان مانند سرطان ریه، سرطان سینه، سرطان پروستات، لنفوم، سرطان معده، سرطان تخمدان و غیره وجود دارد. سرطان سینه در سلول‌های پوششی (اپیتلیوم) مجاری (85 درصد) یا لوبول‌ها (15 درصد) در بافت غده سینه ایجاد می‌شود. در ابتدا، رشد سرطانی به مجرا یا لوبول محدود می‌شود، جایی که به طور کلی هیچ علامتی ایجاد نمی‌کند و دارای حداقل پتانسیل برای گسترش است. سرطان سینه یک نگرانی بهداشت عمومی و دومین عامل کشنده در سراسر جهان میباشد. رابطه بین پارامترهای مرتبط با سبک زندگی و خطر ابتلا به سرطان سینه مورد مطالعه قرار گرفته است و یکی از عواملی که می‌تواند روی سرطان سینه اثرگذار باشد، برخی غذاها و نوشیدنی‌ها از جمله چای سبز میباشد.
بیشتربخوانید:
چای سبز
چای سبز که از گیاه کاملیا سنسیس به دست می‌آید، به عنوان یک نوشیدنی محبوب در دنیا شناخته شده است. چای سبز حاوی پلی‌فنول‌ها و کاتچین‌های فراوانی است که خاصیت آنتی‌اکسیدانی بالایی دارد. یکی از مهم‌ترین و بیشترین ترکیبات چای سبز کاتچین‌ها هستند. بیشترین نوع کاتچین موجود در چای سبز، اپی‌گالوکاتچین-3-گالات یا EGCG است. مطالعات نشان می‌دهند مصرف چای سبز ریسک ابتلا به سرطان سینه را 18 درصد کاهش می‌دهد. مطالعات همچنین نشان می‌دهند که چای سبز اثرات قابل توجه خاصیت آنتی‌اکسیدانی، ضدالتهابی، ضد توموری، القاکنندگی آپوپتوز یا همان مرگ برنامه‌ریزی شده در سلول‌های سرطانی را دارد.
اثر آنتی‌اکسیدانی چای سبز
کاتچین‌ها با خنثی کردن رادیکال‌های آزاد دارای توانایی‌های آنتی‌اکسیدانی هستند. در بین کاتچین‌های چای سبز، اپی‌گالوکاتچین گالات بیشترین خاصیت آنتی‌اکسیدانی را دارد و با شلاته کردن فلزات مانع از اثرات اکسیدانی آن‌ها بر روی سلول‌های بدن می‌شود. اثر آنتی‌اکسیدانی آن به وجود گروه‌های فنلی با حساسیت به اکسیداسیون نسبت داده می‌شود که قادر به تولید کینین هستند. این فعالیت به دلیل ساختار تری‌هیدروکسیل در حلقه D افزایش می‌یابد.
بیشتربخوانید:
اثر ضد التهابی و ضد توموری چای سبز
در میان عوامل خطر شناخته شده برای سرطان، التهاب نقش مهمی در مسیرهای عفونی و غیر عفونی در ابتلا به سرطان دارد. پلی‌فنول‌های چای سبز با کاهش التهاب نقش محافظتی مهمی در برابر سرطان‌زایی ایفا می‌کنند. فعالیت ضد توموری EGCG با هدف قرار دادن چندین مسیر درگیر در پیشرفت سرطان، مانند فاکتور هسته‌ای کاپا - زنجیره سبک - افزایش‌دهنده سلول‌های B فعال (NF-kB) پروتئین کیناز فعال شده با میتوژن (MAPK)، گیرنده فاکتور رشد اپیدرمی (EGFR) همچنین مسیرهای واسطه فاکتور رشد شبه انسولین 1 (IGF-I) انجام می‌شود.
القای مرگ برنامه‌ریزی شده در سلول سرطانی
آپوپتوز یک مرگ برنامه‌ریزی شده سلولی در نظر گرفته می‌شود و فرض بر این است که نقش مهمی در از بین بردن سلول‌های سرطانی دارد و به عنوان یک مکانیسم محافظتی در برابر ایجاد بدخیمی عمل می‌کند. مطالعات نشان داده‌اند که درمان EGCG به دلیل تولید ROS و فعال‌سازی کاسپاز 3 و 9- باعث آپوپتوز می‌شود که منجر به توقف چرخه سلولی در فاز G1 می‌گردد.
بیشتربخوانید:
مصرف چای سبز در مبتلایان به سرطان سینه
مطالعات نشان می‌دهند مصرف مکمل اپی‌گالوکاتچین گالات که در واقع ماده مؤثره چای سبز میباشد، در بیماران مبتلا به سرطان سینه که از درمان دارویی تاموکسیفن استفاده می‌کنند، تداخلی ندارد و بهتر است که مصرف آن توسط پزشک منع نشود تا بیماران از فواید آن بهره‌مند شوند.
در مطالعه دیگری محققان مشاهده کردند که مصرف محلول پوستی اپی‌گالوکاتچین گالات در بیمارانی که مبتلا به سرطان سینه هستند و بعد از عمل جراحی رادیوتراپی دریافت کردند و دچار درماتیت القا شده با رادیوتراپی هستند، می‌تواند کمک کننده باشد. به ویژه مصرف محلول پوستی آن یک اثر پیشگیری کننده در ابتلا به درماتیت با درجات بالاتر دارد. این خاصیت به ویژگی آنتی‌اکسیدانی کاتچین‌های چای سبز نسبت داده شده که باعث محافظت پوست در برابر آسیب‌های امواج UV در رادیوتراپی می‌شود.
نتیجه گیری
با توجه به آنچه گفته شد و مطالعاتی که درباره ارتباط چای سبز و سرطان سینه صورت گرفته، این چای نه تنها در پیشگیری از ابتلا به سرطان سینه، بلکه در پیشگیری از سایر سرطان‌ها به دلیل خواص آنتی‌اکسیدانی، ضدالتهابی، ضدتوموری و القاکنندگی آپوپتوز، کمک‌کننده میباشد. برخی مطالعات اثراث مفید چای سبز را حتی در کمک به بهبود سرطان در برخی از مراحل درمانی نشان دادند، اما بهتر است در آینده مطالعات بیشتری در این رابطه صورت بگیرد.