گفتگو : رضا حسینمردی
تحریریه زندگی آنلاین : دکتر فرناز مشیری یکی از نخبگان و نوادر این مرز و بوم است. وی دانش آموخته پزشکی عمومی در دانشگاه علوم پزشکی ایران و فارغ التحصیل جراحی زنان، زایمان و نازایی از دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی، متولد شهر تهران یک زن ایرانی است که موفق شد در چهارده سالگی به دانشگاه ورود پیدا کند. دکتر مشیری عاشق وطن است و قلب او برای ایران و هموطنان خود می‌تپد. عشق به طبابت و بطور اختصاصی جراحی از این بانوی ایرانی، چهره یک زن موفق و پیشرو ساخته است. وی تا قبل از ورود به مدرسه یعنی تا قبل از پنج سالگی توانست به پنج زبان و گویش مختلف مسلط شود. زبان‌های فرانسه، انگلیسی، عربی، ترکی و کردی را به خوبی می‌داند. به همت خانواده خود در کودکی پیانو آموخت و در کلاس‌های نقاشی و سیاه قلم نیز شرکت کرد و از انجمن خوشنویسان ایران مدرک گرفت؛ ایشان در سالهای زندگی خود دوره‌های مختلف و کلاس‌های آشپزی در کنار دو رشته ورزشی تنیس و شنا را نیز گذرانده است؛ به فوتبال، شنا، اسب سواری، تنیس و رانندگی با سرعت زیاد علاقه فوق العاده دارد. او از همان کودکی که در مدرسه ایران و آلمان درس می‌خواند به هم کلاسی‌ها و حتی دوران دانشگاه به سال پایین‌ترهای خود نیز درس می‌داد و بخاطر این توانایی حق التدریس نیز دریافت می‌کرد وهمه این پول‌ها را برای منزل و خانواده با شور و اشتیاق خرج می‌کرد. حتی در دوران مدرسه قبل از سپیده دم بیدار می‌شد و غذا درست می‌کرد تا بدین شکل به مادر خود کمک کرده باشد. وی فردی پر انرژی و معتقد به اصول و عقاید انسانی است.
در یکی از مراسم‌های تجلیل از چهره‌های نامی کشور از نزدیک با ایشان آشنا شدم و همین فرصتی مغتنم برای انجام گفتگویی اختصاصی در زمان مناسب شد.
محل گفتگو مطب ایشان تعیین شد؛ روی یک میز داخل مطب انواع تقدیر نامه و گواهی‌های مختلف به همراه چندین تندیس و لوح سپاس چیدمان شده بود. چیزهایی که نشان می‌داد تا چه حد این بانوی کشورمان در ابعاد مختلف فعالیت‌های اجتماعی، علمی، فرهنگی، آموزشی و درمانی داشته است.
به اعتقاد ایشان باید توانایی افرادی که پر انرژی هستند هدر نرود، بلکه در مسیر مناسب و صحیح هدایت شود. این مقدمه‌ایی برای گفتگو با دکتر فرناز مشیری متخصص زنان، زایمان و نازایی، فلوشیپ جراحی‌های لاپاروسکوپی، پلاستیک وزیبایی زنان بانوی پرتلاش و فرهیخته کشورمان است.
بیشتربخوانید:
رموز موفقیت یک زن
من معتقدم که رمز موفقیت یک زن به همه ابعادی وجودی او بستگی دارد. حفظشان و شخصیت در اجتماع خیلی مهم است؛ اینکه یک زن بداند در برخورد با مردان و سایر زنان در اجتماع چگونه برخورد کند یا حتی چگونه لباس بپوشد، چگونه حرف بزند و چگونه در یک موقعیت مناسب و مقتضی اقدام صحیح انجام دهد. وقتی یک زن به خودش توجه داشته باشد و به پوشش و آرایش خود صحیح رسیدگی کند، حتماً اطرافیان هم به او توجه خواهند کرد. یک زن باید همیشه گذشت بیشتری از خود نشان بدهد. نکته جالب اینکه در خلقت زنان خداوند بگونه ای عمل کرده که جنس زن نسبت به جنس مرد مقاومتر است. خیلی اوقات این موضوع را در هنگام تولد نوزادان دوقلوی نارس دیدم که احتمال زنده ماندن دخترهای نارس بیشتر از پسرهای نارس است. نکه جالب دیگر اینکه زن‌ها در یک لحظه می‌توانند به چند موضوع متمرکز شوند ویا در چند زمینه کار کنند ولی اغلب آقایان اینطور نیستند و تک بعدی عمل می‌کنند.
تربیت فرزندان از داخل خانواده شروع می‌شود و کمتر می‌توان اجتماع را مسئول تربیت فرزندمان بدانیم. وقتی یک پدر یا مادر خودشان سیگار می‌کشند نمی‌توان انتظار داشت که فرزند آنان متوجه نشود و یا اینکار را یاد نگیرد. بچه همان تربیتی را پیدا می‌کند که در خانه مشاهده می‌کند. وقتی میگویند یک فرد سر سفره پدر و مادر بوده یعنی اینکه باید دید از خانواده چه چیزی یاد گرفته است. مدرسه فقط تجربیات و دانش انسان را زیاد می‌کند ولی ذات و تربیت فرد در خانواده شکل پیدا می‌گیرد. خدمت کردن اضافه و سرویس دادن بیش از حد به فرزندان اشتباه است.
مادر وظیفه هدایت اهداف خانه و خانواده را دارد. اینکه فرزند شما با چه کسی دوست بشود و معاشرت داشته باشد خیلی مهم است. بهترین دوستان مادر و اعضا خانواده هستند. مادرم از کودکی روی نظم و نحوه لباس پوشیدن من و خواهر برادرم دقت فراوان و نظارت جدی داشت. مادرم حتی نسبت به صحیح و تمیز لباس پوشیدن من و خواهر برادرم در منزل نیز حساسیت‌های لازم را داشت. به نظم داخل اتاق و حتی کمد لباس‌های ما اهمیت می‌داد تا فرزندان او شلخته نباشند. نظم، انضباط و تمیزی یک رکن در تربیت فرزندان است.
من تصور نمی‌کنم اگر یک فرزند در چنین خانواده‌ای پرورش پیدا کند هرگز در زندگی خود گمراه شود و مسیر اشتباه انتخاب کند. مهمترین نکته برای زنان شاغل این است که بدانند کار و مسائل مرتبط با آن متعلق به خارج از منزل است و خانه محل زندگی آنان خواهد بود. اگر یک زن حتی چند فوق تخصص هم داشته باشد ولی در منزل یک مادر و یک همسر است و باید به وظایف خود در منزل واقف باشد. احترام متقابل به خانواده همسر خیلی مهم است. عنوان کردن حرف‌های منفی ولفظ بد در خانواده ممنوع است و باید یک زن خستگی ناپذیر باشد. همسر یک انسان با هزاران امید وارد زندگی مشترک شده است پس باید مراقب همه جوانب بود.
یک زن به هر تخصص و شغلی که مشغول است باید سعی کند که بهترین باشد. اگر پزشک است باید بهترین باشد و اگر خیاط یا آرایشگر است باید بهترین باشد. مهم این است که ما شغل خود را دوست داشته باشیم و به کار خود عشق بورزیم به همین خاطر موفق خواهیم بود.
بیشتربخوانید:
بیشترین مراجعان به مطب
من از کشورهای مختلف عربی منطقه مراجعه کنندگان فراوان دارم چون به زبان عربی تسلط دارم بهتر با بیماران ارتباط برقرار می‌کنم. در زمینه نازایی و توده‌های شکمی فراوان دارم، مشکلات هورمونی مانند تنبلی تخمدان که باعث مشکلات ناباروری و چاقی یا ریزش مو و یا افزایش موهای زائد می‌شود به همران مشکلات تخمدان پلی کیستیک بیماران متعددی دارم. در خصوص اعمال جراحی زیبایی اختصاصی مربوط به زنان نیز مراجعه کنندگان مختلفی دارم که برخی را بطور سرپایی و برخی دیگر را در بیمارستان جراحی می‌کنم. بسیاری از بیماران برای مشاوره و تصمیم گیری نهایی به من مراجعه می‌کنند. بسیاری از آنان بلاتکلیف هستند و می‌خواهند تصمیم نهایی را برای درمان خود اتخاذ کنند که من با بررسی مدارک و پرونده پزشکی، آنان را بطور علمی و منطقی راهنمایی می‌کنم. خیلی از بیماران با پرونده قطور مراجعه می‌کنند و شاید حدود دو سال سرگردان هستند. نکته جالب اینکه بسیاری از این بیماران هنگام گرفتن شرح حال و معاینه مشکلات خود را دقیق به زبان می‌آورند ولی هنوز برای درمان خود اقدام جدی نکردند. خاله من در سیدنی زندگی می‌کند مدتها پیش مشکل زنانگی پیدا کرد؛ من با یک تماس تلفنی و گرفتن شرح حال از ایشان متوجه شدم که آندومتریوز دارد ولی جالب اینکه در استرالیا بلاتکلیف مانده بود و متاسفانه تا آن موقع تشخیص قطعی نداده بودند!!!
اگر از بیمار درست و صحیح شرح حال بگیریم می‌توانیم به موقع و دقیق کمک لازم را ارائه کنیم. چاقی و اضافه وزن همچنین تخمدان پلی کیستیک که به دنبال آن نازایی با علل مختلف بوجود آورده است از مشکلات رایج میان زنان است. همچنین اعتیاد و مصرف داروهای بدن سازی برای هر دو جنس زن و مرد مشکلاتی بوجود آورده است. کاهش میل جنسی زنان بسیار زیاد شیوع پیدا کرده است و بخاطر سرد مزاجی مراجعات فراوانی دارم. توده‌های شکمی و سرطان‌های تیرویید و دستگاه گوارش شیوع بالایی پیدا کرده و مراجعان متعددی دارم. شیوع بیماری زگیل تناسلی خیلی زیاد شده است. به محض مشاهده خانم با زگیل تناسلی ضمن راهنمایی ایشان برای شروع درمان همسر یا شریک جنسی توسط پزشک مربوطه، اقدامات درمانی لازم را نیز برای ایشان انجام می‌دهیم.
بخش دیگری از کارهای من مربوط به درمان بیماری نیست و صرفاً برای ایجاد حس خوب زندگی در خدمت زنان کشورم هستم. گاهی اوقات بیماران برای اعمال جراحی زیبایی به من مراجعه می‌کنند ولی در همین موقع به موضوعات و مشکلات دیگری پی می‌برم که اورژانسی است و فوریت رسیدگی دارد؛ بدین ترتیب از این فرصت برای درمان آنان استفاده می‌کنم.
بیشتربخوانید:
علت شیوع بالای موارد تخمدان پلی کیستیک
به اعتقاد من تغذیه و زندگی بدون تحرک همچنین اختلالات خواب موجب افزایش شیوع موارد مراجعه به دلیل تخمدان پلی کیستیک شده است. اختلالات خواب میزان هورمون ملاتونین در مغز را تغییر داده و علاوه بر ایجاد تخمدان پلی کیستیک موجب افزایش وزن و چاقی می‌شود. این سیکل معیوب موجب تجمع دی اکسید کربن در مغز می‌شود و احساس افسردگی را افزایش خواهد داد. پایه این مشکلات به تغذیه نیز ارتباط دارد و متاسفانه وجود هورمون‌های مردانه در مواد غذایی مختلف نگرانی بزرگی است. امروزه به دام، طیور و حتی ماهی‌ها هورمون می‌دهند؛ شاید در گذشته تاکید بر مصرف ماهی زیاد بود ولی امروزه احتمال تغذیه ماهی‌های پرورشی با هورمون نیز مطرح است که بر نگرانی‌های غذایی می‌افزاید. تنبلی تخمدان زیاد شده است و هر سال نیز در حال افزایش است. متاسفانه در کلینیک‌های ناباروری بجای اینکه درمان عارضه تخمدان پلی کیستیک اولویت باشد، مسیر درمان‌های ناباروری که هزینه‌های فراوانی نیز دارد پیش قدم می‌شود. با وجود اینکه ذخیره تخمدان هر زن محدود است و مانند اسپرم مردان که مکرر تولید می‌شود نیست؛ از یک زن جوان در شرایطی که میزان ذخیره تخمدان خوب نیست در هر سیکل عادت ماهیانه تعدادی تخمک می‌گیرند تا درمان‌های ناباروری مانند آی. وی.اف، ... انجام دهند. متاسفانه درمان با شکست مواجه می‌شود و این زن جوان در شرایطی به ما مراجعه می‌کند که فرصت طلایی بارداری طبیعی را از دست داده است. بجز صرف هزینه‌های بالا میزان تخمک‌های این زن در کلینیک نازایی هدر رفته و فرصت کمک کردن نیز از دست خواهد رفت.
به اعتقاد من تشخیص علت اولیه نازایی و تعیین راهکار درمانی، گام مهم و نخست است و بر روش‌های کمک درمان ناباروری مانند آی.وی.اف نیز اولویت دارد. خدا شاهد است که هیچگاه به این مسیر گرایش پیدا نکردم. خدا را شکر می‌کنم تعداد فراوانی از بیماران با ویزیت و درمان‌های ساده به نتیجه رسیدند و باردار شدند. تغییر شیوه زندگی خیلی خیلی مهم است و باید بدانیم که چاقی بد است و از ابتدای کودکی باید به این نکته توجه کرد. چاقی یک عیب بزرگ است واگر ورزش یا تحرک عادت نشود دچار مشکلات بعدی در نهادینه شدن آن برای طول زندگی خواهیم شد. پیاده روی، دویدن و رقصیدن به شرط اینکه عرق کنیم خیلی خوب است.
اصول کاربردی کاهش وزن
من برای افرادی که خیلی چاق هستند مطلقاً بدن سازی توصیه نمی‌کنم چون تمام چربی‌ها به عضله تبدیل می‌شود و کاهش حجم این عضلات یک دغدغه بزرگتر خواهد شد و یک مشکل جدید می‌شود. ورزش‌های ساده با رژیم غذایی متناسب پایه کاهش وزن و تناسب اندام است. مبنای اصولی لاغر شدن این است که طی بیست و چهار تا سی وشش ساعت ابتدای رژیم گرفتن بدن از کربوهیدرات‌های ذخیره شده در کبد استفاده می‌کند؛ سپس باید هورمون‌های چربی سوز بطور طبیعی در بدن ترشح شود که این رخداد از حدود ساعت دوازده شب تا سه و نیم صبح انجام می‌شود.
البته به شرط اینکه حداقل حدود شش ساعت معده خالی باشد. گاهی افراد میگویند من که چیزی نمی‌خورم پس چرا لاغر نمی‌شوم؛ بی توجهی به این نکته کلیدی باعث می‌شود که افراد احساس توقف در کاهش وزن پیدا کنند. حتی اگر بعد از ساعت هفت عصر کم کالری ترین ماده غذایی مانند خیار خورده شود، چون دستور ورود غذا به معده توسط مغز دریافت می‌شود هورمون انسولین به بهانه ورود غذا در بدن ترشح خواهد شد!
هورمون چربی سوز مخالف و برعکس این مکانیسم است و چون انسولین ترشح شده مدت طولانی باقی خواهد ماند، دیگر اجازه ترشح هورمون چربی سوز داده نمی‌شود پس در عمل فرد از خوردن این ماده غذایی کم کالری سیر نشده و از طرفی نیز هورمون چربی سوز ترشح نمی‌شود! بدین ترتیب گرسنگی وجود دارد ولی لاغری و سوختن چربی محقق نمی‌شود. نکته مهم اینکه خوردن مواد غذایی بجز آب و چای بدون قند از ساعت هفت شب تا شش صبح ممنوع است، پایه علمی دارد. همچنین داشتن نظم در خواب که موجب ترشح هورمون ملاتونین می‌شود نیز به ما در کاهش وزن کمک خواهد کرد. بی برنامه بودن در خواب و کم خوابی موجب اختلال در کاهش وزن خواهد شد. خوردن میوه در افرادی که خیلی چاق هستند و قصد کاهش وزن دارند طی دو ماه نخست توصیه نمی‌شود چون قند میوه کالری بالایی دارد. به عنوان مثال چهار عدد لیموترش معادل یک بشقاب پلو است و سه عدد گریپ فرویت نیز به اندازه یک بشقاب و نصفی برنج کالری دارد چه برسد به اینکه میوه‌های شیرین و یا مخلوطی از میوه‌ها با هم خورده شود.
وقتی رژیم می‌گیریم باید کالری‌های اضافی حذف شود و در صورت لزوم قرص ویتامین جایگزین کنیم و با رژیم حاوی پروتئین به نتایج خوبی می‌رسم و تغییرمحسوسی در چهره ایجاد نمی‌شود اما با خوردن میوه اشتها باز می‌شود. هویج و گوجه فرنگی مانند برنج کالری دارد و اگر می‌خواهیم هویج و گوجه فرنگی داخل غذا را بخوریم باید از حجم پلو کم کنیم. کاهش مواد قندی و نشاسته از غذا باید در برنامه تغذیه‌ای باشد. جگر حاوی چربی و نشاسته است و اگر قصد تأمین آهن برای بدن داریم با خوردن جگر و اسفناج اصلاح نمی‌شود، بلکه باید قرص آهن بخوریم. در اصل باید بدانیم چه چیزی بخوریم و چه چیزی نخوریم. با اصلاح شیوه تغذیه در کنار تحرک لازم می‌توان به سلامت بدن و تناسب اندام رسید.
بطور معمول دور شکم آقایان باید حدود یکصد ودو سانتی متر باشد و هرچه بیشتر از این مقدار باشد شانس ابتلا به بیماری‌های قلبی و عروقی افزایش پیدا می‌کند.
بیشتربخوانید:
اصرار به زایمان در وقت ویژه
اگر در آستانه سال نو بیمارستان باشید می‌بینید که چه تعداد مادر باردار با بچه‌های مرده در داخل رحم به ما ارجاع می‌شوند که بخاطر تمایلی که به تولد فرزندشان در تاریخ اول فروردین داشتند دیر مراجعه کرده و جنین آنان در داخل رحم مرده است! چرا باید شاهد چنین اتفاقات تلخی باشیم؟! آنقدر صبر کرده بودند که سال تحویل شود تا فرندشان فروردینی باشد. چرا باید اینقدر مغز فقیر باشد؟! به آنها می گویم من متولد هفتم اسفند ماه هستم مگر من در آخرین روزهای آخرین ماه سال متولد شدم، اتفاقی افتاد یا مشکلی بوجود آمد؟ در همین شهر تهران اینقدر فرهنگ برخی افراد پایین است که فرزندان خود را با این طرز تفکر می‌کشند. به نظرم بدترین تاریخ اول فروردین یا همان یک، یک است چون همه دنبال مسائل و حاشیه‌های نوروز و تحویل سال هستند و کمتر کسی به دنبال مراسم مربوط به تولد خواهد بود. تولد نوزاد نارس به دلیل اصرار برای جلو انداختن زایمان نیز مشکلات جدی ایجاد خواهد کرد.
مشکلی که همیشه در روزهای پایانی یا روزهای آغازین سال جدید وجود دارد مربوط به اصرار بر تولد فرزند در یک تاریخ مشخص است. اگر جنین به اصطلاح رسیده باشد به دنیا آمدن در تاریخ تولد "رند" مثلاً اول فروردین شاید خوشایند باشد. همیشه اسفند ماه شلوغترین و پر ازدهام ترین روزهای سال را دارد و اصلاً نباید سعی کرد که امور درمانی غیر ضروری و غیر اورژانس را به روزهای پایانی سال موکول کرد. همکاران پزشک نیز باید به این موضوع توجه کنند و تحت تأثیر اصرارهای خانواده‌ها قرار نگیرند. اینکه مثلاً جنین را دو هفته زودتر به دنیا آورد که تاریخ تولد این کودک "رند" باشد و به عنوان مثال دوازده دوازده متولد شود چه مفهومی دارد؟ این وظیفه ما پزشکان است که تولد در تاریخ رند را از ذهن مردم خارج کنیم چون این مساله هیچ چیزی به ارزش انسان اضافه نمی‌کند؛ ضمن اینکه به دلیل حجم بالای مراجعان بیمارستان در روزهای پایانی سال احتمال بروز مشکلات غیر منتظره بیشتر است. دنبال این باشیم که فرزند ما هر زمان که باید متولد بشود فقط سالم باشد و بگونه ای تربیت شود که موجب افتخار خانواده و جامعه باشد. باید اندیشه‌های بلند مرتبه داشته باشیم و توجه به "رند" بودن تاریخ تولد و موضوعات دیگر در مقابل سلامت فرزندمان چیزی کوچک و بی ارزش است. متاسفانه شاهد مرگ نوزادان فراوانی در ساعات پایانی سال یا ساعتهای آغازین سال جدید به دلیل اهمیت تاریخ و زمان تولد هستیم که باید افسوس خورد. گاهی همین اشتباه موجب خواهد شد که یک مادر دیگر امکان بارداری مجدد پیدا نکند.
آرزویی برای همگان
من همیشه آرزو کرده‌ام که بنده خوب خدا باشم. آرزوی من سلامت روح، جسم و روان است. اینکه خداوند به دست من برای خدمت به انسانها برکت بدهد. آرزو دارم خداوند به مغز و دانش من وسعت بدهد و همچنین به دارایی‌ها و ثروت من برکت بدهد تا در مسیر صحیح قرار دهم. همه این آرزوها را برای بندگان خوب خدا و هموطنانم می‌خواهم. آرزو دارم برای همه دردها درمانی وجود داشته باشد. مشکلات اقتصادی دغدغه بزرگی است و از خدا می‌خواهم که این مشکلات در خانواده‌ها برطرف شود تا بتوانند به مسئولیت‌های اجتماعی خود به نحو خوب رسیدگی کنند اگر چه همیشه شادی و شادکامی با کمترین بضاعت و امکانات نیز مقدور است. آرزوی دل خوش و آرامش برای همه خانواده‌ها و هموطنانم دارم. آرزو دارم که دیدگاه انسانها نسبت به همه اتفاقات و حتی رخدادهای ناگوار زندگی وسیعتر شود.
