فـواید صدقه

اگر صدقه‌ها را آشکار کنید، این، کار خوبى است، و اگر آن را پنهان دارید و به مستمندان بدهید، این براى شما بهتر است؛ و بخشى از گناهانتان را مى‌زداید، و خداوند به آنچه انجام مى‌دهید آگاه است.
کلام امیرالمؤمنین علی بن ابی طالب(ع) را اینگونه توصیف کرده اند که "فوق کلام مخلوق و دون کلام خالق است".

در مجموعه مطالب "چنین گفت امیر ما ..." نَمی از این یَم، بر کام عطشناک خود می چشانیم.

کلام امیر

حضرت امیرالمؤمنین امام علی بن ابی طالب علیهما السلام در خطابه‌ای، کارهای نیکی که انسان باید به وسیله آنها به خداوند توسل کند را بیان فرمود و به آثار آن اعمال هم اشاره کرد؛ از جمله:
وَ صَدَقَة السِّرِّ فَإِنَّهَا تُکَفِّرُ اَلْخَطِیئَهَ وَ صَدَقة اَلْعَلاَنِیَةِ فَإِنَّهَا تَدفَعُ مِیتَةَ السُّوء.
یعنی:
(از بهترین چیزهایى که اهل توسّل، با آنها به خداى پاکِ متعال نزدیک می‌شوند) صدقه پنهانى است که گناه را پاک مى کند و صدقه آشکار است که جلوى مرگ هاى بد را مى گیرد.
(نهج البلاغه، خطبه 110)

آیه

سوره بقره، آیه 271: إِن تُبْدُوا الصَّدَقَاتِ فَنِعِمَّا هِیَ وَإِن تُخْفُوهَا وَتُؤْتُوهَا الفُقَرَاءَ فَهُوَ خَیْرٌ لَّکُمْ ۚ وَیُکَفِّرُ عَنکُم مِّن سَیِّئَاتِکُمْ وَاللَّـهُ بِمَا تَعْمَلُونَ خَبِیر.
یعنی:
اگر صدقه‌ها را آشکار کنید، این، کار خوبى است، و اگر آن را پنهان دارید و به مستمندان بدهید، این براى شما بهتر است؛ و بخشى از گناهانتان را مى‌زداید، و خداوند به آنچه انجام مى‌دهید آگاه است.

حدیث

یکی از یهودیان عنود مدینه، به پیامبر اکرم جسارتی کرد. حضرت به اصحاب فرمودند: او امروز با نیش مارى سیاه در صحرا کشته مى شود.
پس از مدتی، مرد یهودى با کوله بارى از هیزم از صحرا برگشت. اصحاب با حیرت و نگاه هاى تردیدآمیز مبنى بر عدم تحقّق فرموده پیامبر (صلى الله علیه وآله) به ایشان نگریستند.
پیامبر اکرم(ص) به یهودى گفت که پشته هیزمش را بر زمین بگذارد و هیزم ها را پخش کند. به محض باز شدن بسته هیزم، مار سیاهى در میان هیزم ها دیده شد که تکّه چوبى را به دندان گرفته بود.
پیامبر اکرم(ص) فرمودند: مرد یهودى! چه عملى در صحرا انجام دادى؟
عرض کرد: دو تکه نان همراه داشتم. پس از جمع آورى هیزم ها، یک تکّه از آنها را خوردم. سپس به فقیرى برخوردم، تکّه دیگر را به او دادم. پیامبر(ص) فرمود: این مار مأمور گرفتن جان اوبود؛ ولى خداوند با این انفاق او، مرگ با نیش مار را از او دور کرد.
سپس این حدیث زیبا را بیان فرمودند: «اِنَّ الصَّدَقَةَ تَدْفَعُ میتَةَ السُّوءِ عَنِ الاِنْسان» صدقه دادن، مرگ هاى سیاه و بد را از انسان دفع می‌کند.
(وسائل الشّیعة، جلد 6، ابواب الصدقة)

ادبیات

نباشد همی نیک و بد پایدار

همان به که نیکی بود یادگار

دراز است دست فلک بر بدی

همه نیکویی کن اگر بخردی

چو نیکی کنی، نیکی آید برت

بدی را بدی باشد اندرخورت

چو نیکی نمایدت کیهان‌ خدای

تو با هر کسی نیز، نیکی نمای

(حکیم ابوالقاسم فردوسی)

پی نوشت:
1 . با بخشش در راه خدا، بخشوده خواهیم شد.

2. منظور از "میتة السوء" مرگهای بدمنظر و سیاه است؛ مانند سوختن در آتش، تکّه تکّه شدن در تصادفات و مانند آنها.