عصرایران ؛ مصطفی خدایگان - بالاخره انتظارها به پایان رسید و هوش مصنوعی قدرت خود را به رخ عموم کشید! این تازه اول کار است؛ این تنها بخشی از توانایی‌های هوش مصنوعی است که برای مردم عادی کاربری پیدا کرده است. قدرت این پدیده قطعاً بیش از اینهاست، اما اگر بخواهیم همین مقدار را در نظر بگیریم شاهد تاثیرات فراوانی بر بخش‌های مختلف زندگی هستیم.
یکی از این بخش‌ها، حرفه‌ی روزنامه‌نگاری و خبرنگاری است. حرفه‌ای که بیش از آنچه تصور می‌شود تحت تاثیر هوش مصنوعی قرار خواهد گرفت. این اثرات بسته به شرایط هر کشور و نوع برخورد شاغلان حوزه‌ی مطبوعات و رسانه، می‌تواند اثرات مثبت و منفی داشته باشد. برای مثال هوش مصنوعی موجب افزایش سرعت گردآوری اطلاعات توسط خبرنگاران شود اما از آن‌سو، این احتمال وجود دارد که با گسترش بات‌های هوش مصنوعی، بسیاری از مخاطبان، از خواندن مطبوعات بی‌نیاز شوند. در ادامه، اثرات هوش مصنوعی بر حرفه‌ی روزنامه‌نگاری را بررسی می‌کنیم.
• جمع‌آوری اخبار و اطلاعات
الگوریتمهای هوش مصنوعی می‌توانند اخبار و اطلاعات هر حوزه را به طور خودکار از سراسر اینترنت، رسانه‌های اجتماعی و دیگر منابع مرتبط جمع‌آوری کنند. این امر می‌تواند فرآیند جمع‌آوری اطلاعات را تسهیل کرده و سرعت تامین محتوای مطبوعات را افزایش دهد. این ویژگی به خصوص برای روزنامه‌ها که باید به طور روزانه محتوای زیادی را تولید و تامین کنند بسیار جذاب خواهد بود چرا که گران‌ترین هزینه، یعنی «وقت» را به شدت کاهش می‌دهد!
• تحلیل و گزارش‌نویسی
یکی از توانایی ربات‌های هوش مصنوعی شناسایی منابع و الگوهای بی‌شماری است که برای تحلیل یک خبر یا تنظیم یک گزارش مورد نیاز است. خبرنگار می‌تواند با بهره‌گیری از این ویژگی، گزارش‌های متنوع و جامعی را تهیه کند. بات‌های هوش مصنوعی می‌توانند سبک‌های نوشتاری و تحلیلی را بیاموزند و ویژگی‌هایی نظیر حجم و اطلاعات گزارش را بهینه کنند.
• تأیید و ارائه اطلاعات
الگوریتمهای یادگیری هوش مصنوعی توانایی شناسایی اطلاعات غلط، شایعات و دروغ‌پردازی را دارند و می‌توانند واقعیت‌ها را از نظر دقت و صحت بررسی و تأیید کنند. این ویژگی نیز برای مطبوعات بسیار اهمیت دارد؛ به ویژه برای سردبیران و مدیران مطبوعات، چرا که انتشار اخبار غیرواقعی یا دروغ، پیش از هر کسی گریبان سردبیران و مدیران را می‌گیرد.
اینها فقط چند نمونه از توانایی‌ها و ویژگی‌های هوش مصنوعی در حوزه‌ی مطبوعات است. حال اهالی مطبوعات برای استفاده از این ویژگی‌ها باید مهارت لازم را داشته باشند.
لزوم یادگیری کار با هوش مصنوعی توسط روزنامه‌نگاران
همان‌طور که گفته شد آیندهی بسیاری از مشاغل به هوش مصنوعی وابسته است؛ در نتیجه توانایی کار با ابزارهای آن از همین حالا باید توسط شاغلین حوزه‌های مختلف، به ویژه در حوزه‌ی روزنامه‌نگاری ضروری است. پس توصیه می‌شود روزنامه‌نگاران برای تضمین آیندهی شغلی خود مهارت‌های هوش مصنوعی را فرا بگیرند. این چند دلیل را بخوانید تا بهتر به این ضرورت پی ببرید:
• ارتقای خلاقیت و کارآمدی
فهمیدن اینکه الگوریتمهای هوش مصنوعی چگونه کار می‌کنند روزنامه‌نگاران را قادر می‌سازد تا شیوه‌های جدیدی برای انجام کار خود بیابند و نتایج عملکرد خود را بهینه‌تر کنند.
• تلفیق انسان و هوش مصنوعی
همزمان با پیشرفت هوش مصنوعی، بسیاری از روزنامه‌ها و خبرگزاری‌ها از الگوریتمهای آن برای گزارش‌نویسی، جستجو و تحلیل داده‌ها استفاده می‌کنند. روزنامه‌نگاران می‌توانند نقش خود را به عنوان مدیر این سیستم‌ها داشته باشند. بی‌تردید تلفیق هوش انسان و هوش مصنوعی می‌تواند نتایج بسیار خوبی را رقم بزند.
• باقی ماندن در صحنه‌ی رقابت
بسیاری از رقبا در حال یادگیری مهارت‌های هوش مصنوعی هستند و کسانی که عقب بمانند ممکن است از صحنه خارج شوند. بنابراین فراگیری مهارت‌های استفاده از هوش مصنوعی برای تمام شاغلین حوزه‌های مرتبط با مطبوعات ضروری است.
فعالان تولید محتوا در بخش‌های دیگر – به‌ویژه در شبکه‌های اجتماعی - از همین حالا استفاده از ابزارهای هوش مصنوعی را آغاز کرده‌اند و چند گام از مطبوعات جلو هستند، پس تعلل نکنید تا از صحنه‌ی رقابت خارج نشوید.
• لزوم نظارت بر محتوای تولید شده توسط ربات‌ها
روزنامه‌نگاران باید توانایی ارزیابی محتوای تولید شده توسط هوش مصنوعی را داشته باشند تا آن را ویرایش کنند و بهبود دهند. طبعاً هوش مصنوعی با تمام توانایی‌هایش به اندازه‌ی انسان توانمند نیست؛ تفاوت هوش مصنوعی و مغز انسان در «آگاهی» است. هوش مصنوعی در زمینه‌ی «اطلاعات» قدرتمند است اما انسان «آگاهی» دارد. از این‌رو هوش مصنوعی ممکن است گاهی اطاعات ناقص یا نادرست بدهد و این وظیفه‌ی روزنامه‌نگار است که مراقب عملکرد ربات‌های هوشمند باشد.
هوش مصنوعی؛ فرصت یا تهدید؟
الگوریتمهای یادگیری ماشین مانند الگوریتمهای تجزیه و تحلیل رگرسیونی و شبکه‌های عصبی قادرند طیف وسیعی از داده‌ها را بررسی کنند تا الگوها، ارتباطات و روندهای عمیق‌تری را که از دید انسان پنهان می‌مانند، شناسایی کنند. این امر اگرچه می‌تواند برای روزنامه‌نگاران فرصت‌های جدیدی را ایجاد کند اما برای شغل روزنامه‌نگاری تهدید هم هست.
برخی از تهدیدات هوش مصنوعی برای شغل روزنامه‌نگاری از این قرارند:
• جایگزینی خبرنگاران
الگوریتمهای هوش مصنوعی قادر به جمع‌آوری و تحلیل اطلاعات از منابع مختلف هستند و می‌توانند خبرها را به طور خودکار تولید کنند. از طرفی هزینه‌های استفاده از هوش مصنوعی بسیار کمتر از نیروی انسانی است. این مسأله می‌تواند منجر به کاهش تعداد خبرنگاران شاغل در مطبوعات شود.
• افزایش سرعت خبررسانی
با استفاده از هوش مصنوعی، خبرگزاری‌ها می‌توانند به طور سریع‌تر و دقیقتر خبرها را گزارش دهند. این امر می‌تواند منجر به کاهش زمان لازم برای تولید خبر و افزایش سرعت اطلاع‌رسانی به خوانندگان شود. از این‌رو تهدید شغل خبرنگاران جدی‌تر می‌شود.
• کاهش درآمد از محل تهیه رپورتاژ آگهی
شرکت‌های تبلیغاتی می‌توانند با استفاده از هوش مصنوعی به‌طور دقیقتر، هدفمندتر و جذاب‌تر تبلیغات خود را بسازند و منتشر کنند. از این‌رو شرکت‌های تبلیغاتی رشد وسیعی خواهند داشت. بنابراین فرصت‌های تبلیغاتی و رپورتاژ آگهی برای مطبوعات کاهش می‌یابد و این امر منجر به کاهش درآمد مطبوعات از تبلیغات و خبرنگاران از گزارش‌های تبلیغاتی خواهد شد.
در مجموع، هوش مصنوعی می‌تواند هم به عنوان یک فرصت و هم یک تهدید برای شغل روزنامه‌نگاری در نظر گرفته شود. به عنوان یک فرصت، هوش مصنوعی می‌تواند به مطبوعات کمک کند تا محتوای جامع‌تر و سریع‌تری به خوانندگان خود ارائه دهند. به عنوان یک تهدید، هوش مصنوعی ممکن است منجر به کاهش شغل روزنامه‌نگاری شود.
با تمام اینها، نمی‌توان گفت هوش مصنوعی کاملاً جایگزین روزنامه‌نگاران خواهد شد. خلاقیت و توانایی تفکر انتقادی انسان‌ها همچنان حرف اول را در حوزه‌ی مطبوعات و تولید محتوا می‌زند. از طرفی، هوش مصنوعی با اینکه می‌تواند به طور خودکار محتوا تولید کند اما این محتوا ممکن است در بسیاری موارد کیفیت پایینی داشته باشد و نتواند توجه خوانندگان را جلب کند. بنابراین اتکای بیش از حد به هوش مصنوعی منتج به کاهش کیفیت محتوا و سلب اعتماد خوانندگان می‌شود.
با رواج استفاده از ابزارهای هوش مصنوعی قطعاً صنف روزنامه‌نگاری تغییر خواهد کرد اما قدرت تفکر انتقادی و خلاقیت روزنامه‌نگاران –که از زیرمجموعه های «آگاهی» هستند- برای تولید محتوای باکیفیت همچنان ضروری است. هوش مصنوعی تنها قادر به ارائه‌ی یک گزارش خام است و این روزنامه‌نگار است که باید آن گزارش خام را تبدیل به یک محتوای معنادار و سودمند کند.
