روز گذشته پنل «مسیر تحول بانکداری نوین ایران در عصر دیجیتال»، در غرفه «دنیای اقتصاد» در نمایشگاه «کیش اینوکس» برگزار شد که در این پنل به نوآوری در صنعت بانکداری اشاره شد. یکی از محورهای مباحث این پنل مقررات دست‌و‌پاگیر در زمینه قوانین و آیین‌نامه‌های بانکی بود که سبب شده خلق نوآوری برای بانک‌ها به‌شدت دشوار شود. همچنین «نئوبانک» یکی از مسائلی بود که در این نشست به آن اشاره شد. به گفته اعضای حاضر، «نئوبانک» را می‌توان یک نجات‌دهنده تلقی کرد؛ زیرا بانکداری نوین با بازنگری در شکل خدمت‌رسانی خود و همگام شدن با موج توسعه فراگیر اینترنت، توانست مفهوم نئوبانک را به وجود آورد. همچنین اعضای حاضر در این نشست بر چالش‌های پیش روی نئوبانک‌ها و ضرورت آگاهی‌بخشی نسبت به امنیت نئوبانک‌ها در میان مشتریان تاکید کردند.
شامگاه سه‌شنبه پنلی تحت عنوان مسیر تحول بانکداری نوین ایران در عصر دیجیتال، در غرفه «دنیای اقتصاد» در نمایشگاه «کیش اینوکس» برگزار شد که در این پنل بیان شد که مقررات دست‌و‌پاگیر بسیار در زمینه قوانین و آیین‌نامه‌های بانکی سبب شده خلق نوآوری برای بانک‌ها به یک امر دور از انتظار تبدیل شود و نهاد قانون‌گذار بعضا باید و نباید‌ها را به گونه‌ای تنظیم می‌کند که نوآوری را در شبکه بانکی محدود می‌کند. این پنل با حضور رضا بیات مدیر کل فناوری اطلاعات بانک مرکزی، محمد فرجود مدیرعامل هلدینگ فناوری و نوآوری بانک تجارت، محمدحافظ حکمی رئیس هیات‌مدیره خانه نوآوری و فناوری سلیم، علی مددی مدیر عامل ناواکو، و هادی ابراهیمی مدیرعامل شرکت راهبرد هوشمند شهر برگزار شد.
در این پنل عنوان شد که نئوبانک را می‌توان یک نجات‌دهنده تلقی کرد. بانکداری نوین با بازنگری در شکل خدمت‌رسانی خود و همگام شدن با موج توسعه فراگیر اینترنت، توانست مفهوم نئوبانک را به وجود آورد. تا همین چند سال پیش، وقتی کسی می‌خواست در یک بانک حساب افتتاح کند، احتمالا با چالش‌های زیادی برای انتخاب بانک خود روبهرو نبود. از یک سو نیاز عموم افراد به خدمات بانکی آن‌چنان تخصصی نشده بود که انتظار محصولات و خدمات خاصی را داشته باشند، و از سوی دیگر خود بانک‌ها هم در مقایسه با یکدیگر نوآوری یا مزیت رقابتی ویژه‌ای ارائه نمی‌کردند که بخواهند روی تصمیم مشتری تاثیر بگذارند. اما فراگیر شدن اینترنت و راه یافتن آن به تلفن همراه افراد، تمام متغیرهای این معادله را به هم زد. بانکداری نوین با ارائه بانکداری الکترونیکی خدمات جدیدتر، متنوع‌تر، سریع‌تر و ارزان‌تری را پیش روی مشتری قرار داد.
در قسمت دیگری از پنل به سابقه تاریخی مفهوم نئوبانک اشاره و گفته شد که اصطلاح نئوبانک برای اولین بار در سال 2017 برای توصیف ارائه‌دهندگان خدمات مالی مبتنی بر فناوری‌های نوین که بانکهای سنتی را به چالش می‌کشند، به کار برده شد؛ اما مفهوم خود نئوبانک بین سال‌های 2013 تا 2015 ظهور کرد و با ایجاد میدان رقابت با بانکداری سنتی، نیاز به شعبه‌های فیزیکی بانک را کنار زد و اکنون در برخی کشورهای جهان تصویری متفاوت از بانکداری آفریده است. باید توجه کرد گاهی اوقات اصطلاح بانک دیجیتال با نئوبانک به جای یکدیگر استفاده می‌شوند، بانکهای دیجیتال اغلب واحد تجاری فرعی و استراتژیک آنلاین از یک بازیگر مستقر در بخش بانکی به شمار می‌روند.
First DIrect توسط بانک HSBC در انگلستان از جمله بانکهای دیجیتالی است که پیش از رواج اصطلاح نئوبانک متولد شده است. این در حالی است که نئوبانک نوع جدیدی از نهاد بانکی است و هیچ شعبه فیزیکی ندارد، اما خدمات بانکی خود را از طریق کانال‌های دیجیتال تلفن همراه هوشمند یا رابط وب ارائه می‌دهد و ممکن است دارای مجوز کامل بانک یا مجوز ویژه بانکداری آنلاین و دیجیتالی باشد که مجموعه محدودی از محصولات یا خدمات را ارائه می‌دهد یا بسته به نوع شرایط رگولاتوری و تنظیم‌گیری در بازاری خاص، بدون داشتن مجوز بانک با همکاری بانکهای سنتی فعالیت کند.
اما در کنار تمامی مزیت‌ها، نئوبانک‌ها با چالش‌هایی روبهرو هستند که می‌تواند روی گسترش فعالیت‌های آن و جذب مشتریان جدید تاثیر بگذارد. تعداد نئوبانک‌های موجود و فعال در کل دنیا حدود 256 عدد تخمین زده شد و پیش‌بینی می‌شود در آینده نزدیک به رقبای بالقوه بانکهای سنتی تبدیل شوند. برخی از این نئوبانک‌ها در مدت کوتاه فعالیت خود توانسته‌اند جایگاه ویژه‌ای در این صنعت برای خود ایجاد کنند و مشتریان زیادی را جذب کنند. در مقایسه با بانکداری سنتی، نئوبانک‌ها از مزیت فناوری ساده و پیشرفته و عدم وجود هزینه اضافی به واسطه نداشتن شعب فیزیکی برخوردار هستند و همین امر، آنها را در موقعیت بسیار خوبی برای رشد سریع در بازارهای جدید قرار می‌دهد. امروزه تعداد نئوبانک‌های جدیدی که هر ساله وارد بازار می‌شوند، 5 برابر بیشتر از سال 2016 است. این انقلاب تا حد زیادی در اروپا و آسیا متمرکز شده است. Chime یکی از نئوبانک‌هایی است که در آمریکا فعالیت می‌کند و هم‌اکنون بیش از 12میلیون کاربر دارد و پیش‌بینی می‌شود روز‌به‌روز بر محبوبیت و تعداد کاربران آن افزوده شود.
در بخش پایانی پنل در خصوص چالش‌های پیش روی نئوبانک‌ها صحبت و عنوان شد که برخی از نئوبانک‌ها در سایه بانکهای سنتی راه‌اندازی می‌شوند، اما نمونه‌هایی هم هستند که می‌خواهند مستقل از بانک‌ها راه‌اندازی شوند که نیاز به دقت جدی امنیتی و کنترلی در صدور مجوز و البته نظارت بر انجام فعالیت‌ها دارد. از طرفی نیز اعتمادسازی برای مشتریان فرآیندی طولانی خواهد بود، چرا که با عدم وجود شعبه‌های فیزیکی برای برخی از مردم، نگرانی‌هایی برای سپردن پول به آنها وجود دارد. ضمنا با توجه به بودجه اندک ابتدایی نئوبانک‌های مستقل، احتمالا امکان پرداخت وام‌های سنگین به مشتریان وجود ندارد که می‌تواند روی اقبال عمومی به آنها تاثیر بگذارد. بحث پول‌شویی و احراز هویت آنلاین درست مشتریان نیز از دیگر چالش‌های پیش روی این صنعت نوین است.
همچنین با توجه به تمام‌دیجیتالی بودن این بانک‌ها باید روی آموزش افراد جامعه کار کرد و سواد آنها را در این زمینه افزایش داد. اما یکی از اصلی‌ترین نگرانی‌های مردم در مورد نئوبانک‌ها و به طور کلی خدمات آنلاین این است که آیا امنیت مالی‌شان حفظ می‌شود یا خیر؟ از همین رو بانکهای دیجیتال باید تیم‌های بزرگ امنیتی را استخدام کنند تا خیال مشتریانشان را بابت هک و از دست رفتن پولشان راحت کنند.
