شپدیس قلب تپنده پتروشیمی ایران

مهم‌ترین سوالات مطرح‌شده در نشست خبری «شپدیس» شامل عوامل افت حاشیه سود شرکت در تابستان، علت نبود تنوع‌سازی در سبد محصولات و برنامه شرکت برای دوره آتی، چالش‌‌‌های برنامه هفتم توسعه در مورد اخذ مالیات از اوره‌سازان، آخرین وضعیت طرح توسعه همت و علت استارت نزدن این پروژه و در آخر علت ‌صادرات نداشتن به اروپا و آفریقا بود.

 «شپدیس» بزرگ‌ترین اوره‌ساز خاورمیانه

در ابتدای نشست، مدیرعامل شرکت پتروشیمی پردیس به معرفی شرکت پرداخت و عنوان کرد: شرکت پتروشیمی پردیس بزرگ‌ترین مجتمع تولیدکننده آمونیاک و اوره در خاورمیانه و یکی از تولیدکنندگان بزرگ این محصولات در سطح جهان با تولید بیش از 5میلیون تن محصول در سال است.

 محمدرضا میری لواسانی افزود: مساحت کل این مجتمع حدود 64.5هکتار بوده و از سه فاز 1، 2 و 3 تشکیل شده است که ظرفیت اسمی تولید در هر فاز 680هزار تن آمونیاک و یک‌میلیون و 75هزار تن اوره است. مجموع تولید اوره و آمونیاک شرکت در سال به‌‌‌ترتیب 3میلیون و 225هزار تن و 2میلیون و 40هزار تن است. فازهای 1، 2 و 3 به‌‌‌ترتیب در سال‌های 1386، 1388 و 1396 به بهره‌‌‌برداری رسیده‌‌‌اند. از 2میلیون و 40هزار تن آمونیاک تولیدی، یک‌میلیون و 800هزار تن به‌عنوان خوراک تولید اوره مورد استفاده قرار می‌گیرد و 404هزار تن نیز صادر می‌شود.

وی تصریح کرد: اگر قطعی گاز و محدودیت‌هایی همچون افزایش یک‌باره نرخ گاز از سوی دولت صورت نگیرد، این شرکت می‌‌‌تواند سالانه 3میلیون و 225هزار تن اوره تولید کند. بیش از 70درصد اوره تولیدی این شرکت به مقاصد آفریقا و کشورهای اروپایی صادر می‌شود. از حدود 7میلیون تن اوره تولیدی در کشور بیش از 2میلیون تن توسط پردیس تولید می‌شود. در این بین 960 تا یک‌میلیون تن از تولید این شرکت به‌اجبار دولت به بخش داخلی و حمایت کشاورزی اختصاص می‌‌‌یابد. در حال حاضر 47درصد از اوره ایران توسط پردیس تامین می‌شود.

 تاثیرپذیری بالای پردیس از قیمت جهانی

میری‌لواسانی در ادامه به تشریح چالش‌‌‌های پتروشیمی پردیس پرداخت و گفت: یکی از چالش‌‌‌های مهم ما طی سال‌های اخیر تاثیر‌پذیری بالا از قیمت جهانی بوده است. با توجه به سهم بیش از 70درصدی صادرات در محصولات تولیدی «شپدیس»، تغییرات قیمت جهانی به تغییر در سود عملیاتی این شرکت منجر می‌شود.

وی افزود: چالش دیگری که برای تمامی اوره‌سازان کشور مطرح است بحث قطعی گاز است. در دوره زمستان متاسفانه خوراک گاز ما با توجه به سیاست‌‌‌های دولت و اوج مصرف زمستان قطع شده و با کاهش میزان گاز در واحدهایمان روبه‌رو می‌‌‌شویم که کاهش میزان گاز بی‌‌‌شک بر تولید ما هم اثرگذار خواهد بود. تعداد روزهای قطعی گاز شرکت طی سال‌جاری 97روز بوده که در قیاس با قطعی 80روزه سال گذشته 17روز افزایش یافته است. این امر سبب شده تا تولیدات شرکت تحت‌‌‌الشعاع قرار گیرد و تولیدات آمونیاک و اوره شرکت به‌‌‌ترتیب با افت 2 و 3درصدی همراه شود. با این حال میزان عرضه اوره حمایتی داخل با وجود تولیدات شرکت باید 960هزار تن طی سال‌جاری صورت می‌‌‌گرفت که «شپدیس» به‌‌‌دلیل مطالبات دولت از این امر خودداری کرد و 704هزار تن به بخش داخل اختصاص داد و مابه‌‌‌التفاوت 256هزار تنی را صادر کرد. این در حالی است که میزان تخصیص اوره داخلی «شپدیس» در سال گذشته یک‌میلیون و 48هزار تن بود.

 جهش یک‌‌‌شبه نرخ گاز خوراک و سوخت

میری‌لواسانی چالش دیگر «شپدیس» را بخش‌‌‌نامه‌‌‌های یک‌شبه خواند و اظهار کرد: متاسفانه نرخ خوراک یک‌شبه از 5هزار به 7‌هزار تومان افزایش یافت. علاوه بر آن، نرخ سوخت نیز از 2‌هزار به4هزار تومان افزایش یافت تا یک‌شبه، رشد 100درصدی را تجربه کنیم. این اتفاقات به نوسان قیمت سهم نیز منجر شد و قیمت هر سهم «شپدیس» از 19‌هزار تومان به 13‌هزار تومان رسید. تصیمات شبانه و یک‌باره، ما را به چالش در سود‌آوری مبتلا می‌کند. اگر نرخ گاز خوراک 40‌درصد و نرخ گاز سوخت 100‌درصد افزایش نمی‌یافت، بی‌شک 3‌هزار میلیارد تومان به سود خالص شرکت افزوده می‌شد و سود خالص شرکت در مرز 25‌هزار میلیارد تومان قرار می‌گرفت.

 معضل ذخیره‌‌‌سازی 20روزه اوره

حجم  بالای محصول تولیدی «شپدیس» سبب شده است تا بحث انبارداری محصولات به یکی از معضلات شرکت تبدیل شود.

در حال حاضر 4انبار در این شرکت موجود است که هر کدام ظرفیت ذخیره‌سازی 50هزار تنی اوره را دارند.

به‌طور کلی ماهیت اوره به نحوی است که هر زمان می‌‌‌توان آن را انبار کرد، اما وقتی حجم تولید بالا باشد، انباشت بیش از 20روز آن موجب می‌شود تا دانه‌‌‌های اوره‌‌‌ای که در کف قرار گرفته‌‌‌اند به دلیل فشار واردشده خراب و غیرقابل استفاده شوند.

در این باره مدیرعامل شرکت پتروشیمی پردیس عنوان کرد: ذخیره‌سازی ما با سایر اوره‌سازان بسیار متفاوت است.

تنها 20روز توان ذخیره‌سازی داریم و این موجب می‌شود که حتی اگر نرخ‌های جهانی برایمان جذاب نباشد همواره باید فروش خود را انجام بدهیم، چرا که اگر اوره را نفروشیم ظرف مدت 21روز تولید از مدار خارج و شرکت وارد زیان می‌شود.

در این راستا یک انبار دیگر با ظرفیت 30هزار تن در شرکت احداث شده که می‌‌‌تواند ذخیره‌‌‌سازی را تا 23روز افزایش دهد.

 آخرین وضعیت بدهی 21همتی دولت به «شپدیس»

یکی از مواردی که از چندی پیش در شرکت‌های اوره‌ساز مطرح بود، بحث مطالبات این صنعت از وزارت جهاد کشاورزی است. هر شرکتی موظف است بنابر میزان تولید سالانه خود 30درصد را به جهاد کشاورزی تخصیص دهد. دولت طی سال‌های اخیر این مطالبات را به حدی نادیده گرفته که آنها را حتی جزو مطالبات خود نیز نمی‌دانسته است.

میری‌لواسانی در این باره عنوان کرد: وزارت جهاد کشاورزی از سال 98 تاکنون از پرداخت حق خود در ازای اوره کوتاهی کرد و به همین دلیل یک بدهی سنواتی معادل 21‌هزار میلیارد تومان تا به امروز برای شرکت پردیس رقم خورده است. بدهکاری وزارت جهاد به پتروشیمی پردیس بر روند کار این شرکت در بورس و بازار سرمایه تاثیرگذار خواهد بود.

مدیرعامل شرکت پتروشیمی پردیس در این باره ادامه داد: اتفاق مثبتی که امسال رقم خورد این بود که در تابستان، 75روز از تخصیص بخش حمایت کشاورزی خودداری کردیم. با توجه به فشار و حمایت سهامدار اصلی «شپدیس» که شرکت نفت پارسیان و شرکت سرمایه‌گذاری غدیر است و با تلاش‌‌‌های وزیر جهاد کشاورزی بدهی اوره‌سازان در سامانه دولت به ثبت رسیده است و این اطمینان حاصل شد که در بودجه ردیفی به آن اختصاص یابد.

وی افزود: مقرر شده تا اواسط بهمن‌ماه نحوه بازپرداخت بدهی اعلام شود که آیا به صورت تهاتر با خوراک، سوخت، نقدی یا به صورت سود سهام باشد که دولت واگذار کند. این بدهی تا آن مقطع در ردیف بدهی دولت حتی درج هم نشده بود که این اقدام باعث شد بدهی حمایت کشاورزی در سامانه دولت ثبت شود.

مدیرعامل پتروشیمی پردیس عنوان کرد: پیشنهاد ما برای تهاتر این است که بدهی هر سال متناسب با همان سال پرداخت شود و به‌صورت تهاتر با خوراک متناسب با هر سال باشد و اگر نحوه تهاتر تا تاریخ ذکرشده مشخص نشود، تخصیص اوره به بخش داخلی را متوقف خواهیم کرد.

 بهبود سودآوری با کاهش سهم حمایتی

ارزیابی نوسانات مربوط به نرخ فروش دلاری اوره نشان می‌دهد که طی سال‌جاری هر تن اوره از 541دلار در سال 1401 به 341دلار تقلیل یافته و کاهش 37درصدی را تجربه کرده است. نرخ آمونیاک نیز نسبت به سال گذشته افت 40درصدی را به ثبت رسانده است.

با این حال سودآوری سال‌جاری «شپدیس» با وجود افت قیمت‌های جهانی اوره و آمونیاک و افزایش 17روزه قطعی گاز نسبت به 1401 و سود خالص نهایی شرکت با کسر سهم حمایتی بهبود یافته است. بر این اساس طی سال 1402 مجموع سود خالص پس از کسر سهم خدمات حمایتی 17هزار و 278میلیارد تومان به ثبت رسیده که در قیاس با سال 1401 رشد 7درصدی را تجربه کرده است.

 میری‌لواسانی عمده‌ترین علت رشد سودآوری شرکت را با وجود متغیرهای منفی این شرکت، کاهش بیش از 250هزار تنی اوره سهم حمایتی طی سال‌جاری دانست که موجب شد شرکت ذخیره مطالبات کمتری را به ثبت برساند و مابه‌‌‌التفاوت را صادر کند و از این محل سود خوبی را کسب کرده است.

 ارزیابی میزان سود تقسیمی شرکت در مجمع امسال نشان می‌دهد که 96 درصد از سود شرکت بین سهامداران تقسیم شده که نسبت به سال 1401 رشد 9 واحد درصدی  را تجربه کرده است. مدیرعامل پردیس در خصوص میزان سود تقسیمی شرکت عنوان کرد: در مجمع به این جمع‌بندی رسیدیم که به جای 87درصد، 96‌درصد سهم تقسیم شود و به ازای هر سهم 2هزار و 750تومان سود بین سهامداران توزیع شود و مقرر شد که در چهارماه آینده تقسیم و پرداخت شود.

در ادامه این نشست مدیران پتروشیمی پردیس به سوالات خبرنگاران حوزه بازار سرمایه پاسخ دادند.

شیعه، مدیر مالی شرکت پردیس، در پاسخ به سوال خبرنگار «دنیای‌اقتصاد» مبنی بر علت افت 26درصدی و 9درصدی حاشیه سود ناخالص و عملیاتی «شپدیس» طی تابستان امسال در قیاس با متوسط 13فصل اخیر عنوان کرد: تغییرات حاشیه سودهای شرکت عمدتا به دلیل تغییرات نرخ گاز خوراک و سوخت و همین‌طور تغییر نرخ‌های پیش‌بینی‌شده برای یوتیلیتی‌‌‌ها بوده است. ما به‌جد پیگیر دو معافیت در منطقه بودیم و در تیر و مرداد توانستیم این دو معافیت را دریافت کنیم و همان‌طور که دیدیم هزینه‌‌‌های عمومی اداری با کاهش همراه شد.

این در حالی است که نرخ خوراک را در همین مدت از 5هزار تومان به 7هزار تومان افزایش دادند و این تغییر موجب شد که نسبت به دوره مشابه کاهش حاشیه سود را داشته باشیم.

مدیرمالی «شپدیس» در ادامه به پیش‌بینی خود از حاشیه سودهای دوره سه‌ماه آغازین دوره مالی 1403 پرداخت و گفت: در گزارش سه‌ماه آغازین سال مالی جدید حاشیه سود شرکت از تابستان کمتر نخواهد شد و می‌‌‌توان عنوان کرد در تابستان کمترین حاشیه سود «شپدیس» به ثبت رسیده است. با توجه به نرخ خوراک 5هزار و 600تومانی و گاز سوخت 3هزار و 700تومانی طی سه‌ماه گذشته و افت نرخ‌های یوتیلیتی که به‌جد دنبال می‌‌‌کنیم می‌‌‌توان اظهار کرد که کاهش دوباره حاشیه سودهای پتروشیمی پردیس بعید به‌نظر می‌‌‌رسد.

 طرح توسعه تولید ادبلو

دومین سوالی که خبرنگار «دنیای‌اقتصاد» در نشست خبری با مدیران پتروشیمی پردیس مطرح کرد، در مورد علت ‌تنوع نبخشیدن به سبد محصولات تولیدی شرکت و اضافه‌نکردن محصولات با ارزش‌افزوده بالا همچون کریستال‌ملامین به خط تولید شرکت و حذف ریسک نوسانات قیمت جهانی اوره بود. میری‌لواسانی در این باره تشریح کرد: علاوه بر پتروشیمی خراسان، لردگان نیز خط تولید کریستال ملامین را افزوده است. پتروشیمی کرمانشاه نیز بحث تولید کریستال ملامین را مطرح کرده است.

به احتمال زیاد پردیس به عنوان سهامدار در کنار کرمانشاه به‌طور مشارکتی در پروژه تولید کریستال ملامین قرار می‌گیرد. ما قصد آغاز یک‌طرح توسعه را داریم که در حال حاضر مشغول تحقیق و بررسی طرحی تحت عنوان «ادبلو» هستیم. مدیرعامل «شپدیس» افزود: ادبلو در اروپا به تمامی سوخت‌‌‌ها اعم از بنزین و گازوئیل افزوده می‌شود. این ماده موجب می‌شود آلایندگی خروجی از اگزوز ماشین‌‌‌ها به یک‌ششم کاهش یابد. ماده اصلی مصرفی برای تولید ادبلو اوره است و به همین خاطر در حال تحقیق و بررسی برای ورود به تولید ماده ادبلو هستیم. وی ادامه داد: بازار مصرفی ادبلو در اروپا بسیار گسترده و وسیع است و اگر ما تولید این ماده را آغاز کنیم می‌‌‌توانیم سودآوری بیشتری نسبت به کریستال‌ملامین به دست آوریم. ما در حال پیگیری و انجام مطالعات اقتصادی این پروژه هستیم و ظرفیت آن موجود است. احتمال دارد که با مشارکت شرکتی که در حال حاضر 25درصد از ادبلوی اروپا را تامین می‌کند این کار را استارت بزنیم.  

 اوره را به‌عنوان ماده نیمه‌خام قبول نداریم

مدیرعامل پردیس در خصوص چالش‌‌‌های برنامه هفتم توسعه در مورد اخذ مالیات از اوره‌سازان هم گفت: این مساله را درمورد اوره قبول نداریم، چون اوره ماده نیمه‌خام نیست. در سال گذشته 3هزار و 50میلیارد تومان ذخیره این موضوع را گرفته‌ایم و شکایتی در این خصوص مطرح کردیم که بتوانیم از حقوق سهامداران دفاع کنیم. از نظر ما اوره محصول نهایی کشاورزی را تولید می‌کند. با این حال ذخایر مالیاتی را چه برای سال قبل و چه طی سال‌جاری در صورت‌های مالی گرفته‌ایم و امیدواریم از این موضوع دفاع کنیم.

 آخرین وضعیت طرح توسعه همت

وی در ادامه به طرح توسعه‌‌‌ای همت اشاره کرد و گفت: طرح توسعه‌ای ما، در پتروشیمی همت است. شرکت پتروشیمی پردیس سهامدار این پتروشیمی بود و یک سهامدار نیز در هلدینگ خلیج‌فارس داشت. در آبان‌ماه بود که سهام حداکثری 98درصدی پتروشیمی همت به پتروشیمی پردیس تعلق گرفت. از آنجا که سهامدار و شریک نداریم، منتظر سهامدار اصلی یعنی شرکت نفت و گاز پارسیان و سرمایه‌گذاری غدیر هستیم که نقشه راه این پتروشیمی را برای ما ترسیم کنند. میری‌لواسانی در مورد علت استارت نزدن پروژه همت توضیح داد: در سال 2021 سودآوری که در همان یک‌سال برای شرکت ایجاد شد، عملا چند برابر دوره‌‌‌های زمانی قبلی بود. بنابراین اینکه الان بخواهیم بگوییم یک طرح از نظر مطالعات امکان‌سنجی سودآور است یا نه اگر به قیمت امروز جهان نگاه کنیم و چالش‌‌‌هایی که الان داریم، می‌‌‌بینیم که شاید 3همت طی پنج‌سال خودش را از نظر‌میزان بازده داخلی  (irr) به نقطه مطلوب برساند اما اگر بخواهیم قیمت‌ها را بدون توجه به نوسانات و اتفاقاتی که هر 10سال می‌‌‌افتد در نظر بگیریم، ممکن است به‌یک‌باره به یک سال و نیم هم دوره زمانی irr کاهش پیدا کند. اما در شرایط فعلی این تغییر در irr طی یک دوره زمانی پنج‌ساله اتفاق خواهد افتاد. وی افزود: پردیس شرکت مستقل است و نباید سهامدارانش را دچار آسیب کند. درحال حاضر پردیس شرایط خیلی خوبی داشته و بدهی بانکی نیز ندارد.

به همین دلیل اینکه بخواهیم سرمایه پردیس را برای یک شرکت دیگر گره بزنیم و تزریق مالی داشته باشیم، تا 15‌درصد آورده نقدی خودمان را برای اجرای پروژه انجام خواهیم داد. اما سعی‌‌‌مان بر این است تا جایی که ممکن است از تحصیلات بانکی استفاده کنیم که سودآوری و نقدینگی پردیس را تحت‌الشعاع پروژه قرار ندهیم و پروژه همت نیز بتواند از طریق منابع مالی خود، خودش را مستهلک کند. با این حال اگر این اتفاق نیفتاد و سهامدار مادر شرکت ما که نفت و گاز پارسیان یا غدیر هستند، تصمیم دیگری بگیرند، در راستای این پروژه گام برخواهیم داشت.

 تداوم صادرات به آفریقا

مدیرعامل شرکت پتروشیمی پردیس در پاسخ به سوالی در خصوص علت ‌صادرات نداشتن به آفریقا و اروپا هم عنوان کرد: ما در سال گذشته هفت محموله به اروپا داشتیم و از این هفت محموله چند محموله ما متاسفانه دچار معضل بلوکه‌شدن شد و برای اینکه این روند ادامه نداشته باشد، تصمیم گرفتیم آن را متوقف کنیم و تنها در زمانی به «جی‌ای‌سی» بفروشیم که فروش آن قطعی باشد. صادرات ما به کشورهای آفریقایی همچنان ادامه دارد، اما به مقصد اروپا تنها زمانی بار می‌‌‌گیریم که قیمت مشخص شده و ادعای بلوکه‌شدن مطرح نباشد.