گیاه خارخاسک که با نام علمی Tribulus terrestris L شناخته می‌شود گیاهی علفی و یکساله و دارای ساقه‌های خوابیده با انشعابات گسترده بر سطح خاک است. برگ‌های متقابل، غالبا نامساوی و مرکب از برگچه‌های کوچک و ریز است. گل‌های زرد کوچک، منفرد و دارای 5 کاسبرگ و 5 گلبرگ است. میوه گیاه خارخاسک مدور، چندوجهی، به رنگ سبز مایل به زرد به شکل مجموعه فندقه‌های ناشکوفا است.گیاه خارخاسک پراکندگی وسیعی در نواحی مختلف دنیا دارد به طوری که می‌توان آن را در اغلب نواحی مشاهده کرد.
به گزارش ایسنا، بیش از همه قسمت‌ها، میوه این گیاه استفاده دارویی دارد. عصاره آبی میوه باعث مهار آنزیم تبدیل کننده آنژیوتانسین و کاهش فشارخون می‌شود و همچنین اثر مدر و افزایش دهنده انقباضات عضلات صاف دارد. این عصاره سبب تحریک تکثیر ملانوسیت‌ها (سلول‌های رنگدانه‌ای پوست) شده و به نظر می‌رسد می‌تواند در درمان برص موثر باشد.
بیشتربخوانید:
عصاره الکلی میوه اثر مهار آنزیم‌های موثر بر تولید عوامل التهاب‌زا را دارد. ترکیبات موجود در میوه نیز سبب مهار تخریب سلول‌های کبدی می‌شود. بخشی از گیاه نیز سبب بهبود آنژینا پکتوریس (کمبود رسیدن اکسیژن به بافت عضله قلب) در بیماران می‌شود. همچنین به شکل غیررسمی در درمان سرفه، سردرد، سنگ کلیه و ناتوانی جنسی کاربرد دارد.
بنابر اعلام دفتر طب ایرانی و مکمل وزارت بهداشت؛ خارخاسک مرکب‌القوی و خشکی آن غالب است و طبع آن گرم و خشک در نظر گرفته می‌شود. پاک‌کننده، مدر ادرار، تسکین دهنده درد مثانه، شکننده سنگ ریز، اعتدال دهنده قوام اخلاط و مواد، ملین و از بین برنده قولنج گرم است. با عسل برای زخم‌های عفونی و جویدن عصاره آن با عسل جهت قلاع (نوعی زخم دهان)، عفونت دهان، ورم عضلات حلق و درد و عفونت لثه مفید است.
آشامیدن عصاره برگ، ریشه و میوه تازه خارخاسک جهت جراحت چرک‌دار مجاری ادراری، تقویت قوای جنسی، شکستن سنگریزه و قولنج مفید است. مصلح آن بادام و روغن کنجد است.
برای مصرف میوه پودر شده را به صورت دم‌کرده می‌توان استفاده کرد. مصرف مقدار 3 تا 6 گرم در روز بلامانع است.
مصرف گیاه ممکن است سبب بروز حساسیت به نور شود. افرادی که فرآورده‌های حاوی این گیاه را مصرف می‌کنند از قرار گرفتن در نور شدید و مداوم آفتاب و لامپ‌های با تابش نور ماوراءبنفش خودداری کنند و در چنین مواقعی از ضدآفتاب با SPF بالاتر از 30 استفاده کنند. مواد «هارمان و نورهارمان» که به مقدار بسیار کم در دانه میوه خارخاسک وجود دارد با احتمال کم ممکن است باعث بروز عوارض عصبی شود. به دلیل نبود مطالعات کافی در مورد مصرف دارو در افراد زیر 12 سال، مصرف آن در این گروه توصیه نمی‌شود.
بیشتر بخوانید:
