شناسه : ۲۷۳۹۶۱ - چهارشنبه ۳۱ خرداد ۱۳۹۶ ساعت ۱۴:۴۶
چرا نورپردازی در طراحی داخلی مهم است؟
نورپردازی: نور چیست؟ غیر از این است که اگر نور نباشد زندگی ما مختل می‌شود، دیگر نمی‌توانیم چیزی را ببینیم، رنگی را تشخیص دهیم و دیگر فرم‌ها معنایی ندارند
نورپردازی: نور چیست؟ غیر از این است که اگر نور نباشد زندگی ما مختل می‌شود، دیگر نمی‌توانیم چیزی را ببینیم، رنگی را تشخیص دهیم و دیگر فرم‌ها معنایی ندارند. بی‌اختیار یاد داستان «فیل اندر خانه تاریک بود» مثنوی معنوی مولانا افتادم. هر کسی در اتاق تاریک به طریقی فیل را لمس کرد و در ذهن خود چیزی ساخت که با واقعیت متفاوت بود. پس درمی‌یابیم که نور در ادراک ما از محیط اطراف‌مان تاثیر زیادی دارد.
نور در زندگی ما اهمیت بسیاری دارد. ما در فضای داخلی‌مان می‌توانیم از نور برای روشنایی کلی فضا (نورپردازی عمومی)، روشن کردن سطح کار (نورپردازی وظیفه‌ای)، تاکید روی یک شی‌ء یا بخش خاص (نورپردازی تاکیدی) و نورپردازی تزئینی بهره بگیریم.
نورپردازی می‌تواند موجب بهبود وضعیت داخلی بنا و زندگی بخشیدن به خانه شود. همان طور که قبلا گفتیم در نورپردازی منزل به چه نکاتی باید توجه کنیم؟ خوب است بدانید علاوه بر اینکه نور را به عنوان عنصری ضروری برای کاربردهای خاص به خدمت می‌گیریم، می‌توانیم از آن برای ایجاد نقاط کانونی و همچنین به عنوان عنصری دکوراتیو استفاده کنیم. هر یک از این وظایف به نوبه خود محاسنی دارند و عدم توجه به اصول نورپردازی معایبی به همراه دارد و سبب آسیب‌هایی می‌شود که در ادامه به آنها می‌پردازیم.
تاثیر ادراکی نور
نور بر ادراک ما از تناسبات و ابعاد اتاق تاثیر می‌گذارد. درواقع می‌توانیم با کمک نورپردازی اتاق را بزرگ‌تر یا کوچک‌تر و بلندتر یا کوتا‌ه تر از آنچه هست، جلوه دهیم. برای مثال اگر شما یک لوستر یا منبع نور فروتاب (منابعی که نور را به سمت پایین می‌تابانند) داشته باشید، نور به سطح کف می‌تابد و دیوارها بدون نور باقی می‌مانند و این امر موجب کوچک‌تر به نظر رسیدن فضا می‌شود. حال اگر نور را به سطح دیوارها بتابانید فضا وسیع‌تر به نظر خواهد رسید.
بافت دیوار می‌تواند روحیات مختلفی را منتقل کند؛ می‌تواند صیقلی یا مات و صاف یا ناهموار باشد. نحوه نورپردازی روی بافت دیوار می‌تواند بر ادراک ما از بافت‌ها تاثیر بگذارد. برای مثال اگر نور از فاصله زیادی به سطح دیواری سنگی با خلل و فرج زیاد بتابد، موجب کاهش حجم سایه‌ها می‌شود و دیوار تخت‌تر به نظر می‌رسد. حال اگر منبع نور از نزدیک و بالا به سطح دیوار بتابد، قسمت‌های فرورفته سایه‌های شدید و قسمت‌های برجسته روشن می‌شود؛ بنابراین زمختی بافت خشن سنگ بیشتر خود را نشان می‌دهد.
ایجاد نقاط کانونی با نورپردازی
چشم ما همیشه به سمت روشن‌ترین نقطه میل می‌کند. پس کانون توجه با برجسته کردن هر آنچه می‌خواهیم برجسته باشد، به وجود می‌آید. این مرکز توجه می‌تواند نقاشی یا مجسمه مورد علاقه شما، یک عتیقه خانوادگی یا یک بخش خاص از خانه‌تان باشد که با کمک نورپردازی اختصاصی برجسته می‌شود.
می‌توانید با نورپردازی شدید، شی‌ء مورد نظر را برای مثال با هالوژن‌های قابل تنظیم روشن کنید. اگر محیط اطراف نور کمی داشته باشد یا حتی تاریک باشد، تاکید روی شی‌ء فوق بیشتر می‌شود. دقت کنید منبع نور باید پنهان باشد تا به جای شی‌ء جلب توجه نکند.
اشتباه‌های رایج در نورپردازی
- یکی از اشتباه‌های رایج در نورپردازی آشپزخانه نبود نورهای وظیفه‌ای (نورهایی که سطح کار را روشن می‌کنند) زیر سطح کابینت‌های بالایی است. توجه داشته باشید در هر آشپزخانه‌ای علاوه بر نوری که کل فضا را روشن کرده و امکان دیدن را در آشپزخانه فراهم می‌کند، باید نورهایی باشد که سطوح کار و کانتر آشپزخانه را روشن کنند تا کار کردن روی سطوح در روشنایی کامل انجام شود. در صورت نبود چنین منابع نوری که معمولا زیر سطح کابینت بالایی قرار می‌گیرند، می‌توانید از لامپ‌های دیواری فروتاب استفاده کنید. در غیر این صورت هنگام کار سایه خودتان روی سطح کار می‌تابد و در نتیجه ممکن است با خطر مواجه شوید.
مطلب پیشنهادی: 8 اشتباه رایج در نورپردازی که نباید مرتکب شد!
- دومین اشتباه رایج در نورپردازی سرویس‌های بهداشتی رخ می‌دهد؛ آن هم این است که نورهای فروتاب سقفی را بدون لامپ‌های کنار آینه استفاده می‌کنیم. در این‌صورت اگر زیر نور سقفی بایستید، سایه‌های ناخوشایند و اغراق شده‌ای روی صورت‌تان ایجاد می‌شود که این نور برای کارهایی مثل اصلاح صورت و آرایش ناکافی است. برای این امر ما به نورهایی در طرفین آینه در ارتفاع چشم نیاز داریم تا سایه‌ها به حداقل برسند و توزیع نور به بهترین حالت اتفاق بیفتد.
- سومین اشتباه رایج استفاده از لامپ‌های رشته‌ای و منابع نور هالوژنی بدون دیمر (کاهنده شدت نور) است. در حالی که راه‌های جدیدی برای مقاوم‌سازی منابع نوری با تاثیر بیشتر و عمر طولانی‌تر نسبت به لامپ‌های رشته‌ای یافت شده است اما این لامپ‌ها هنوز یکی از پرمصرف‌ترین منابع به‌‌ویژه در کاربری مسکونی هستند. با استفاده از کاهنده می‌توانید انرژی مصرفی و گرمای خروجی را کاهش دهید و عمر لامپ‌ها را طولانی‌تر کنید.
- چهارمین اشتباه رایج فراموش کردن ترکیب نور محیطی، وظیفه‌ای و تاکیدی است. طراحان نورپردازی دریافته‌اند که همه فضاهایی که خوب طراحی شده‌اند، انواع نورها را با هم ترکیب کرده‌اند. نور محیطی (عمومی) برای روشنایی عمومی فضاست؛ جهت راه رفتن در اطراف، گفت‌وگو کردن و شناسایی اشیا و... . نورهای وظیفه‌ای نور متمرکزتر و بیشتری برای وظایفی مانند خرد کردن سبزیجات، اصلاح کردن یا خواندن فراهم می‌کنند. نور تاکیدی برای برجسته کردن کارهای هنری یا خصایص معماری، مثل کاشی شیشه‌ای زیبایی که در سرویس بهداشتی شاخص شده است یا کلکسیون سرامیک که در قفسه‌های باز به نمایش درمی‌آید. ترکیب هر سه نوع نور عملکرد بهتر، بهره بیشتر و احتمال اینکه نور کافی داشته باشید را به شما می‌دهد.
- پنجمین اشتباه رایج غفلت از کنترل انواع مختلف نور به صورت جداگانه است. برای حداکثر بهره‌وری و انعطاف‌پذیری، هر نوع از نور باید به صورت جداگانه کنترل شود و هر منبع نور رشته‌ای یا هالوژن یا ال‌ای‌دی‌های قابل کنترل باید جداگانه خاموش شود.
با توجه به عوامل فوق می‌توانید نورپردازی خانه خود را اصلاح کرده و به یک سیستم نورپردازی مطلوب دست پیدا کنید. نورپردازی مطلوب به شما کمک می‌کند فضا را کامل و درست درک کنید، کارهای‌تان را بدون خدشه‌ای انجام دهید و فضا را مطابق نیازتان تغییر دهید و تزیین کنید. برای طراحی نورپردازی خوب و استاندارد می توانید به طراحان نورپردازی در اهالی فن چیدانه مراجعه کنید.
منبع: مجله منزل ؛ نویسنده: پرهام شکوهی
