روز گذشته نخستین حراج شمش طلا در مرکز مبادله طلا و ارز ایران انجام شد. این اقدام در قالب بسته طلایی بانک‌مرکزی برای سامان‌دهی به بازار طلا انجام شد. به گفته سعیدی، رئیس مرکز مبادله، در پایان جلسه حراج حضوری روز چهارشنبه 10شمش طلای یک کیلویی بر اساس نرخ‌های کشف‌شده از فرآیند عرضه و تقاضا معامله و تسویه نقدی و تحویل فیزیکی شمش‌های طلا نیز در پایان جلسه انجام شد.
رفع تعهد ارزی با شمش طلا
مطابق اعلام بانک‌مرکزی صادرکنندگان می‌توانند برای رفع تعهد ارزی، شمش طلا وارد کرده و آن را در قالب این حراج عرضه کنند.
اصغر بالسینی، سخنگوی مرکز مبادله در رابطه با جزئیات فرآیند رفع تعهد ارزی از این مسیر تاکید کرد، صادرکنندگان خرد می‌توانند به جای رفع تعهد ارزی شمش طلا وارد کنند، اما شرط آن این است که آن را در مرکز مبادله عرضه کنند. خریداران نیز به صورت مشخص افراد دارای مجوز در ساخت مصنوعات طلا، بنکداران شمش طلا و خرده‌فروشان طلای آب شده هستند.
به گفته او این افراد می‌توانند در حراج‌های حضوری یا سامانه‌ای حضور پیدا کنند و با توجه به عرضه‌های انجام شده خرید خود را انجام دهند.
بالسینی در رابطه با ویژگی‌های حراج شمش طلا در مرکز مبادله تاکید کرد: از این مسیر عرضه شمش واقعی اتفاق می‌افتد و شمشی که در قالب رفع تعهد ارزی وارد شده به عرضه نهایی رسیده و مجددا از کشور به صورت قاچاق خارج نمی‌شود. نکته دوم دسترسی متقاضیان واقعی که نیازمند شمش طلا هستند به محصول شمش است.
چقدر شمش به فروش رسید؟
یکی از نکاتی که کارشناسان در زمان اعلام طرح حراج شمش طلا بر آن تاکید کردند؛ نحوه قیمت‌گذاری بود. به گفته آنها در صورتی که قیمت شمش‌ها به صورت دستوری تعیین شود؛ نمی‌تواند اثرگذاری لازم را داشته باشد و استقبال از آن پایین خواهد بود.
هرچند به گفته سخنگوی مرکز مبادله، همه تلاش‌ها انجام شده که فرآیند قیمت‌گذاری شمش مبتنی بر عرضه و تقاضا باشد تا رانت و قیمت‌گذاری دستوری اتفاق نیفتد و قیمتی که در مرکز مبادله ایران مبنای مبادلات طلا خواهد بود مبتنی بر عرضه و تقاضا است و مبادلات بر اساس پیشنهاد قیمت از سوی خریداران و پذیرفته شدن آن از سوی فروشندگان خواهد بود، اما در حراج روز گذشته قیمت شمش‌های مبادله شده به صورت عمومی منتشر نشد. با این حال بررسی‌های «دنیای اقتصاد» از قیمت شمش طلا با عیار 995 در بازار نشان می‌دهد هر شمش با وزن یک کیلوگرم، حدود 3میلیارد و 600میلیون تومان قیمت خورده است. بر این اساس اگر قیمت شمش‌ها در حراج نزدیک به قیمت بازار تعیین شده باشد؛ در حراج روز 4شنبه مجموعا 10عدد شمش یک کیلوگرمی به ارزش کل 36میلیارد تومان به فروش رسیده است.
داستان اختلال سامانه چه بود؟
همچنین روز گذشته در زمان برگزاری حراج، برخی رسانه‌ها از اختلال در سامانه مرکز مبادله ایران خبر دادند. پس از طرح این موضوع، مرکز مبادله در اطلاعیه‌ای اعلام کرد که معاملات روز گذشته شمش طلا به‌صورت حضوری بوده و هیچ ارتباطی به اختلال سایت ندارد. کمی بعد از این اطلاعیه، اختلال سایت برطرف شد و بار دیگر در دسترس عموم قرار گرفت.
به گفته مرکز مبادله، در هر معامله خریداران که شامل فروشندگان عمده شمش طلا دارای پروانه کسب مجاز و معتبر، تولیدکنندگان و سازندگان فعال مصنوعات طلا دارای پروانه کسب مجاز و معتبر و خرده‌فروشان طلای آب شده دارای پروانه کسب مجاز و معتبر می‌شوند، می‌توانند حداقل یک کیلوگرم و حداکثر سه کیلوگرم شمش طلا خریداری کنند و از متقاضیان مبلغ 350میلیون تومان به عنوان وجه‌الضمان دریافت می‌شود.
