فیبروم به تومورهای خوش خیمی (غیر سرطانی) گفته می‌شود که غالباً در سنین باروری در رحم ظاهر می‌شوند. فیبروم‌های رحمی با افزایش خطر سرطان رحم همراه نیستند و تقریباً هرگز به سرطان تبدیل نمی‌شوند.اغلب بدون هیچگونه علامتی هستنند و پزشک ممکن است به طور اتفاقی طی معاینه لگن یا سونوگرافی قبل از تولد آن را کشف کند. از نظر اندازه، فیبروم می‌تواند آنقدر کوچک باشد که با چشم دیده نشود؛ اما در برخی موارد نیز به صورت توده‌هایی در می‌آید که باعث بزرگ شدن رحم می‌شود.
علت به وجود آمدن فیببروم رحم
هنوز به طور دقیق علت بروز فیبروم رحم مشخص نیست؛ اما سقط جنین،التهاب رحمی،ژنتیک و وراثت،افزایش فشارخون،استرس و اضطراب،قاعدگی‌های شدید و دردناک،عدم داشتن فعالیت‌های ورزشی و ابتلا به بیماری‌هایی همچون دیابت، افزایش وزن و افزایش چربی‌های بدنی و پیشگیری از بارداری با روش های داخل رحمی ممکن است در این امر نقش داشته باشند.
زهرا نائیجی، متخصص زنان و زایمان دانشگاه علوم پزشکی شهیدبهشتی با بیان اینکه فیبروم‌ها شایع‌ترین تومورهای مونوکلونال برخاسته از سلول‌های عضله صاف در رحم هستند، اظهار کرد: این سلول‌ها بر اساس جایگزینی خود در رحم خوانده می‌شوند.
وی افزود: فیبروم‌های رحمی، رشد خوش‌خیم و غیرسرطانی سلول‌های عضلانی و بافت همبند رحم هستند که نام دیگر آن لیومیوم یا میوم است.
عضو هیأت علمی دانشگاه افزود: شیوع فیبروم‌ها تحت تاثیر هورمون‌های جنسی استروژن و پروژسترون قرار می‌گیرد که این موضوع هم در دوره‌های مختلف باروری در زنان متفاوت است.
نائیجی ادامه داد: فیبروم‌های رحمی معمولا از سنین 20 تا 50 سال علامت‌دار می‌شوند.
عضو هیأت علمی دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی با اشاره به نشانه‌های بالینی تومورهای خوش‌خیم رحم، خاطرنشان کرد: در برخی موارد تومورهای رحمی علامتی برای فرد مبتلا ایجاد نمی‌کند ولی در موارد بزرگتر به واسطه اثر فشاری که بر روی ارگان‌های مجاور وارد می‌کند سبب بروز مشکلاتی در روده‌ها و یا دفع ادرارمی‌شوند.
نشانه‌های تومورهای رحم
خون ریزی شدید، خونریزی غیرطبیعی ماهیانه، طولانی شدن خون ریزی‌های ماهیانه، درد یا احساس فشار در لگن(شدید، منتشر، یا همانند کرامپ قاعدگی)، آنمی(به دلیل خونریزی‌های شدید قاعدگی)، احساس فوریت در ادرار کردن، یبوست، سقط، نازایی خون ریزی‌های غیر طبیعی رحمی، درد و فشار در لگن و اختلالات تولید مثلی و بارداری از جمله نشانه‌های تومورهای رحم و یا فیبروم است.
سونوگرافی اصلی‌ترین راه برای شناسایی فیبروم است
این متخصص زنان و زایمان دانشگاه به راه‌های تشخیص فیبروم رحم اشاره کرد و گفت: سونوگرافی اصلی‌ترین راه برای شناسایی فیبروم است.
وی ادامه داد: در مواردی توده‌هایی که داخل کاویته رحم وجود دارد، ممکن است این ضایعات مانند پولیپ قابل افتراق نباشند، در این موارد از روش‌هایی مانند تصویربرداری با سونوگرافی همزمان با تزریق سرم به داخل رحم که روشی سرپایی است استفاده می‌شود.
نائیجی با اشاره به اینکه معمولا در یائسگی‌ها علامت‌های فیبروم از بین می‌رود و رشد آن نیز متوقف می‌شود، خاطرنشان کرد: نکته اینجاست که اگر در همین دوران هم هورمون‌تراپی انجام شود ممکن است فیبروم رشد کرده و یا با نشانه‌های دیگری همراه باشد.
عضو هیأت علمی دانشگاه به روش‌های درمان فیبروم اشاره کرد وافزود: فیبروم در برخی بیماران می‌تواند منجر به کم‌خونی شدید، نازایی و حتی در دوران بارداری منجر به سقط جنین شود.
درمان متداول فیبروم جراحی است
وی با تاکید بر اینکه درمان متداول فیبروم جراحی است، به عارضه‌های احتمالی جراحی فیبروم در موارد خاص اشاره کرد و توضیح داد: در این مواردی که جراحی ممکن نیست، با روش هورمون‌تراپی و دارویی موقتا علامت‌ها وعارضه‌های فیبروم را می‌توان متوقف کرد.
نائیجی به خطرات احتمالی بدخیمی‌های فیبروم اشاره کرد و ادامه داد: در برخی موارد که توده بسیار بزرگ و یا بدشکل است، باید حتما بیمار مبتلا به فیبروم توسط پزشک متخصص زنان و زایمان ویزیت و بررسی شود.
شایع‌ترین عارضه فیبروم‌ها در دوران بارداری، درد است
وی به تاثیر فیبروم رحمی در بارداری‌ها را مورد توجه قرار داد و تاکید کرد: بسیاری از زنان در دوران بارداری مشکلی با فیبروم‌ها ندارند؛ با این‌حال شایع‌ترین عارضه فیبروم‌ها در دوران بارداری، درد است. این عارضه اغلب در زنانی که فیبروم بزرگتر از پنج سانتیمتر در دو تا سه ماهه آخر خود دارند دیده می‌شود.
وی با تاکید بر اینکه فیبروم‌ها ممکن است خطر سایر عوارض در دوران بارداری و زایمان را افزایش دهند، ادامه داد: محدودیت رشد جنین( فیبروم‌های بزرگ ممکن است به دلیل کاهش فضای داخل رحم از رشد کامل جنین جلوگیری کنند)، قطع ناگهانی جفت (اگر فیبروم روی جفت فشار بیاورد ممکن است باعث شود که جفت از دیواره رحم جدا شود، این اتفاق باعث کاهش اکسیژن و مواد مغذی حیاتی می‌شود)، زایمان زودرس (درد ناشی از فیبروم ممکن است منجر به انقباضات رحمی شود، که می‌تواند منجر به زایمان زودرس شود)، زایمان سزارین( مراکز تحقیقاتی تخمین میزند که نیاز به انجام سزارین در زنان مبتلا به فیبروم شش برابر بیشتر از زنانی که این تودهها را ندارند)، وضعیت بریج یا قرارگیری جنین از پا (به دلیل شکل غیر طبیعی حفره رحم، ممکن است زایمان از واژن امکانپذیر نباشد) و سقط جنین (تحقیقات نشان می‌دهد که احتمال سقط جنین در زنان مبتلا به فیبروم دو برابر است) از عارضه‌های فیبرم در بارداری است.