پایان روزهای خوش ابرقدرت صنعتی اروپا/ اقتصاد آلمان کوچک تر و فقیرتر می شود

روزهای خوب آلمان به عنوان یک ابرقدرت صنعتی ممکن است به زودی به پایان برسد، چون  در اثر کاهش تولید و رشد اقتصادی که از سال 2017 گریبان بزرگ ترین اقتصاد اروپا را گرفته، چشم اندار مثبتی پیش روی این کشور نیست.

به گزارش عصرایران خبرگزاری آمریکایی بلومبرگ با انتشار گزارشی درباره افول اقتصاد آلمان نوشت: 

با کاهش رقابت پذیری اقتصاد صنعتی آلمان و درگیری شدن این کشور با چالش های ژئوپلتیک ایالات متحده، چین و از دست دادن گاز طبیعی ارزان روسیه، افول اقتصادی آلمان سرعت گرفته است. بسیاری می گویند سازگاری با شرایط جدید، تنها راه رو به جلو برای بخش صنعتی آلمان است، اما آینده نامشخص است.

پاییز گذشته در یک سالن کوچک کارخانه تولید لوله فولادی در دوسلدورف، در میان چشمان متحیر و غمگین 1600 کارگر، در مراسمی ویژه آخرین لوله فولادی این کارخانه تولید شد و سپس کوره آن برای همیشه خاموش شد. تعطیلی همیشگی این کارخانه 124 ساله به یک دوره طلایی پایان داد که در دوران اوج صنعتی شدن آلمان فعالیت خود را آغاز کرده و دو جنگ جهانی را پشت سر گذاشته بود، اما در نهایت این کارخانه نتوانست از پیامدهای بحران انرژی جان سالم به در ببرد و برای همیشه تعطیل شد.

پایان یک دوران

تعطیلی کارخانه بر واقعیت دردناکی که آلمان با آن روبه رو است تاکید می کند: روزهای آن به عنوان یک ابرقدرت صنعتی ممکن است به پایان برسد. تولیدات بزرگترین اقتصاد اروپا از سال 2017 روند نزولی داشته است و با از بین رفتن شاخص رقابت پذیری، این روند کاهشی در حال افزایش است. 

"استفان کلبرت"، مدیر عامل  GEA Group AG، یک شرکت تولید کننده ماشین آلات تولیدی که ریشه های خود را به اواخر دهه 1800 می رساند، گفت: "اگر صادق باشم، امید زیادی وجود ندارد. من واقعا مطمئن نیستم که بتوانیم این روند را متوقف کنیم. خیلی چیزها باید خیلی سریع تغییر کنند."

زیربنای ماشین صنعتی آلمان مانند دومینو در حال سقوط است. ایالات متحده در حال دور شدن از اروپا است و به دنبال رقابت با متحدان فراآتلانتیک خود برای سرمایه گذاری در تغییرات اقلیمی است. چین در حال تبدیل شدن به یک رقیب بزرگتر است و دیگر خریدار سیری ناپذیر کالاهای آلمانی نیست. 

ضربه نهایی برای برخی از تولیدکنندگان بزرگ آلمان هم با پایان حجم عظیم گاز طبیعی ارزان روسیه بود. فلج سیاسی در برلین در حال تشدید مسائل داخلی طولانی مدت مانند زیرساخت های زیربنایی، پیری نیروی کار و اعتراضات و اعتصابات زنجیره ای اداری است.

سازگاری یا نابودی

برای بخش صنعتی آلمان، سازگاری تنها راه رو به جلو است. برای EBM Papst، تولیدکننده فَن‌ و هواکش‌، بحران صنعتی به معنای مشکلات جدی در زنجیره تامین است. این شرکت خط تولید خود را تغییر داده و قطعات پمپ های حرارتی و برخی قطعات خودرو تولید می کند. این شرکت همچنین به دنبال انتقال برخی وظایف اداری به اروپای شرقی یا هند است. "کلاوس گیسدورفر"، مدیر عامل شرکت در مصاحبه ای گفت: " بحران فقط مختص به انرژی نیست. دسترسی به نیروی کار هم با بحران مواجه است." 

"بوندس‌بانک" آلمان در گزارشی در ماه سپتامبر 2023 اعلام کرد که کاهش در تولید، که کمتر از 20 درصد اقتصاد را درگیر کرده، تقریبا به اندازه دو برابر سطح ایالات متحده است. چنین روندی می‌تواند به معنای پایان راه برای تولیدکنندگان پایه مانند کارخانه لوله در دوسلدورف باشد.
" ولفگانگ فریتاگ"، یکی از اعضای شورای کارگری این کارخانه، اکنون به آماده سازی این سایت 90 هکتاری برای فروش کمک می کند. بسیاری از تجهیزات این کارخانه به یک سایت ضایعات ختم می شود که به گفته او "قلب و چشمانم را به گریه می اندازد."

آینده ای نامطمئن

از آنجایی که آلمان با کاهش بخش صنعتی خود دست و پنجه نرم می کند، آینده همچنان نامشخص است. "کریستین لیندنر" وزیر دارایی در اوایل این ماه در رویداد بلومبرگ گفت: "ما دیگر رقابتی نیستیم. ما در حال فقیرتر شدن هستیم زیرا رشدی نداریم. دولت ائتلافی متفرق که به دلیل بحران بودجه دچار آشفتگی شده است، آزادی عمل کمی برای سرمایه گذاری دارد."

" فولکر تریر"، رئیس تجارت خارجی اتاق‌های بازرگانی و صنعت آلمان نیز این حالت را خلاصه کرد: "سرعت تغییرات ساختاری سرگیجه‌آور است."
ناامیدی گسترده است و حزب راست افراطی "آلترناتیو برای آلمان" (AfD) در حال افزایش پایگاه اجتماعی است. علیرغم اینکه اخیرا صدها هزار نفر برای اعتراض به افراط گرایی راست افراطی به خیابان های آلمان آمدند، اما این حزب افراطی در نظرسنجی ها از هر 3 حزب حاکم جلوتر است و تنها از بلوک محافظه کار عقب تر است. 

به گفته "ماریا روتگر"، رئیس بخش اروپای شمالی شرکت "میشلن"، افول بخش صنعتی آلمان تهدیدی برای فرو بردن این کشور در یک مارپیچ نزولی است. این شرکت تایرساز فرانسوی دو کارخانه آلمانی خود را تعطیل می‌کند و تولیدات سومین کارخانه را نیز تا پایان سال 2025  کاهش می دهد که بر بیش از 1500 کارگر تاثیر خواهد گذاشت.

البته آلمان هنوز فهرستی غبطه‌انگیز از تولیدکنندگان کوچک و چابک دارد و "بوندس‌بانک" و برخی دیگر از ناظران این تصور را که صنعتی‌زدایی تمام عیار نزدیک است را رد می‌کنند. 

اما با توقف اصلاحات، مشخص نیست چه چیزی جلوی این روند کاهشی را خواهد گرفت. "فولکر تریر"، رئیس تجارت خارجی اتاق بازرگانی و صنعت آلمان گفت: "لازم نیست بدبین باشید تا بگویید آنچه در حال حاضر انجام می دهیم کافی نخواهد بود."

بحران انرژی در تابستان 2022 یک کاتالیزور اصلی در افول صنعتی آلمان بود. در حالی که در زمستان سخت 2022 بدترین سناریوها مانند یخ زدن خانه ها و جیره بندی اتفاق نیفتاد، اما تاثیرات آن بر قیمت ها و اقتصاد بسیار شدید بود، که این امر به هزینه های ناشی از دستمزدهای بالاتر و پیچیدگی نظارتی می افزاید. 

یکی از بخش هایی که بیشترین آسیب را دیده است، تولیدات مواد شیمیایی بوده که نتیجه مستقیم از دست دادن گاز ارزان روسیه توسط آلمان است. بر اساس نظرسنجی اخیر انجمن صنعت VCI، نزدیک به یک شرکت از هر 10 شرکت آلمانی در حال برنامه ریزی برای توقف دائمی فرآیندهای تولید هستند.