قهوه اسپرسو بهتر است یا ترک؟ این سوالی است که شاید در نگاه اول کمی عجیب به نظر برسد. زیرا قهوه اسپرسو و قهوه ترک در دان خود به یک صورت پودر نمی‌شوند، در نحوه فرآوری و دمآوری نیز شباهت خاصی به هم ندارند. پس طبعا محصولاتی که پدید می‌آیند، از یک جنس نیستند که بشود به بهتر بودن یکی شهادت داد.
درواقع اینکه قهوه اسپرسو بهتر است یا ترک مساله‌ای کاملا سلیقه‌ای است که نمی‌شود معیاری جدی برای آن سنجید، زیرا با توجه به ویژگی‌های قهوه اسپرسو و ترک، هرکسی یکی از این دو نوع را بیشتر می‌پسندد. پس این بهتر بودن، امری نسبی است که فرد به فرد و بنا به ذائقه متفاوت خواهد بود.
به گزارش روزیاتو، تنها کاری که می‌توان کرد این است که تفاوت قهوه ترک و اسپرسو را در تمامی زمینه‌ها ازجمله قدمت روش، میزان کافئین، خاصیت، طعم، عطر و بو و خاستگاه مقایسه کنیم. بعد از این مقایسه، شما می‌توانید بسته به ذائقه خودتان تصمیم بگیرید که کدام یکی از این دو قهوه را برای نوشیدن انتخاب کنید.
ابتدا به صورت جداگانه به معرفی قهوه اسپرسو و قهوه ترک خواهیم پرداخت.
آشنایی با قهوه اسپرسو
اسپرسو یک مدل دم کردن قهوه است که اصالت آن به کشور ایتالیا برمی‌گردد. این قهوه اولین بار در سال 1901 میلادی به وجود آمد. محصول روش اسپرسو، یک قهوه غلیظ با رنگ مشکی تند است که در حجمی پایین سرو می‌شود.
دانه قهوه برای روش اسپرسو به صورت بسیار ریز آسیاب می‌شود. قهوه اسپرسو به دلیل کافئین بالای خود شهرت دارد. کافئین بالایی که باعث می‌شود اگر نیاز به استراحت، رفع خستگی یا انرژی زیاد برای یک روز کاری سنگین دارید، قهوه اسپرسو را انتخاب کنید.
یکی از نکات جالب اسپرسو این است که این قهوه صرفا به‌تنهایی سرو نمی‌شود. بلکه می‌توانید از اسپرسو برای درست کردن دیگر انواع قهوه مانند موکا، کارامل ماکیاتو، آمریکانو، کن پانا و… نیز استفاده کنید. بنابراین قهوه اسپرسو یک قهوه پایه به شمار می‌آید.
تهیه اسپرسو به این شکل است که باید پودر ریز آن را در قسمت مخصوص اسپرسوساز بریزید. سپس آب جوش بین 90 تا 100 درجه سانتی گراد را با فشار بالای حدود 1000کیلو پاسکال از میان دانه آسیاب شده عبور دهید تا عصاره‌ای غلیظ و خوش‌بو به شما بدهد. بنابراین می‌توان گفت که اسپرسو از تمام قهوه‌های دیگر دارای چگالی بیشتری دارد.
آشنایی با قهوه ترک
قهوه ترک برخلاف قهوه اسپرسو، تاریخچه‌ای طولانی دارد. محققان غذا و نوشیدنی، قدمت قهوه ترک را حداقل به سال 1500 مربوط می‌دانند. آنان معتقدند که مردم ترکیه در این سال شروع به تولید دمآوری قهوه به روش خود کرده‌اند. ترکیه این روش دمآوری را به بخشی از میراث فرهنگی کشور خود بدل و ثبت کرده است.
همان‌طور که برای درست کردن قهوه اسپرسو به اسپرسوساز نیاز دارید، قهوه ترک نیز نیاز به ابزار مخصوص خود دارد. این ابزار که جزوه (به انگلیسی: Cezve) یا در فارسی قهوه‌جوش نامیده می‌شود، نوعی شیرجوش کوچک دسته‌دار است. دانه‌های آسیاب شده مخصوص قهوه ترک را باید در جزوه بریزید و روی حرارت قرار دهید تا به جوش بیاید و کف کند.
زمانی که قهوه حاضر شد، می‌توانید به دلخواه خودتان از شکر، هل یا دارچین برای طعم بهتر قهوه ترک استفاده نمایید. ضمنا یک شعله گاز ساده برای این دمآوری کافی است، اما برخی قهوه‌کارهای ترک، در حالت حرفه‌ای از شن داغ برای انتقال حرارت غیرمستقیم و طبعا دمآوری حرفه‌ای‌تر قهوه ترک استفاده می‌کنند.
در ادامه بیشتر به تفاوت قهوه ترک و اسپرسو خواهیم پرداخت.
تفاوت قهوه ترک و اسپرسو
شاید برایتان جالب باشد بدانید که نه شیر، نه نوشابه و نوشیدنی‌های الکی، بلکه این قهوه است که بعد از آب آشامیدنی، محبوب‌ترین نوشیدنی در سراسر جهان به‌شمار می‌آید. مردم دنیا سالانه به طور میانگین، بیش از 400 میلیارد فنجان قهوه مصرف می‌کنند.
مهم‌ترین عواملی که مردم دنیا در نظرسنجی‌ها برای انتخاب نوشیدنی قهوه خود داشتند، محدود به دو چیز بوده است؛ یکی طعم و یکی کافئین قهوه.
بنابراین ما هم بایستی این دو را عوامل اصلی قرار دهیم تا ببینیم که نهایتا فرق قهوه ترک و اسپرسو چیست؟ و قهوه اسپرسو بهتر است یا ترک؟
میزان کافئین قهوه ترک و اسپرسو
برای مقایسه کافئین قهوه ترک و اسپرسو، باید ببینیم که چه معیاری می‌توانیم بگذاریم؟ آیا باید هر قطره از قهوه ترک و اسپرسو را با هم مقایسه کنیم؟ یا هر فنجان قهوه ترک را با قهوه اسپرسو؟ ضمن اینکه در هر دو صورت، مشکلاتی وجود دارد.
در مقایسه قطرات با همدیگر، مساله تفاوت غلظت پیش می‌آید؛ چون غلظت اسپرسو به نظر کمی بیشتر است. اما در تفاوت فنجان‌ها با هم نیز مساله تفاوت حجم پیش می‌آید، زیرا هر فنجان قهوه ترک، معمولا کمی حجیم‌تر است.
ما معیار فنجان را انتخاب می‌کنیم. در این مقایسه، باید گفت که فنجان اسپرسو معمولا بین 30 تا 50 میلی‌گرم کافئین دارد. درعوض، فنجان قهوه ترک، حدود 65 میلی‌گرم کافئین دارد. بنابراین از این نظر قهوه ترک برنده به نظر می‌رسد.
یکی از دلایل این برتری این است که در دمآوری اسپرسو با سرعت بالا، دستگاه به دانه قهوه اجازه نمی‌دهد تا حداکثر کافئین خود را آزاد کند. درصورتی که دمآوری قهوه ترک باحوصله‌تر انجام شده و چنین امکانی را خواهد داد.
اما اگر حجم را نزدیک‌تر کنیم و یک شات دبل اسپرسو را با قهوه ترک مقایسه کنیم، کافئین اسپرسوی دبل تا حدود 150 میلی‌گرم بالا رفته و اسپرسو پیروز میدان خواهد شد.
طعم قهوه اسپرسو و ترک
مقایسه این یکی از مورد قبلی هم سخت‌تر به نظر می‌رسد، زیرا برداشت هر انسان از طعم خوب یا بد، سلیقه‌ای‌تر و احساسی‌تر است. به طور کل، قهوه ترک، قهوه‌ای تلخ اما ملایم است که ذرات معلق قهوه هم در درونش دارد و این ذرات زیر زبان شما حس می‌شوند، زیرا قهوه ترک فیلتر نمی‌شود.
اما قهوه اسپرسو صاف و بدون ذرات معلق است، اما تلخی بیشتری دارد. البته همین تلخی بیشتر هم با وجود عمومی بودن، می‌تواند در صورت استفاده از قهوه عربیکا، به ترشی بیشتر بزند که بحثی مجزاست. زیرا تلخ‌ترین اسپرسو، قهوه‌ای است که با دان روبوستا درست شده باشد.
آسیاب قهوه اسپرسو و ترک
تفاوت اول دمآوری بین این دو قهوه به آسیاب آنها مربوط می‌شود. قهوه ترک نیاز به آسیاب ریزتری دارد و حالتی کاملا ماسه‌ای به خود می‌گیرد. دان اسپرسو نیز ریز آسیاب می‌شود اما به ریزی قهوه ترک نخواهد بود.
رُست قهوه اسپرسو و ترک
قهوه اسپرسو و ترک در رست (برشته سازی) نیز متفاوت هستند. برای اینکه قهوه اسپرسو فوم خوبی به شما بدهد، باید آن را به صورت مدیوم رُست کنید، اما قهوه ترک، می‌تواند به صورت لایت هم رُست شود، زیرا دمآوری طولانی‌تری دارد.
دمآوری قهوه اسپرسو و ترک
در مبحث دمآوری، قهوه اسپرسو صد هیچ جلو خواهد بود، زیرا یک فنجان اسپرسو نهایتا بین 20 تا 30 ثانیه زمان می‌خواهد. اصلا شما بگویید یک دقیقه! درصورتی که آماده‌سازی قهوه ترک، حدود 7 تا 10 دقیقه از شما زمان خواهد گرفت.
