عاطفه چوپان : بورس تهران در پایان جریان دادوستدهای روز چهارشنبه و بعد از چهار روز معاملاتی افت شاخص با رشد نماگرهای سهامی همراه شد و با 8722 واحد افزایش در محدوده دو‌میلیون و 54هزار واحد قرارگرفت. شاخص‌کل هم‌وزن اما بهتر ظاهر شد و توانست با 0.69درصد رشد عملکرد بهتر نمادهای کوچک و متوسط را به نمایش بگذارد.
با این‌همه اما تحلیلگران هفته منتهی به 9اسفند را یکی از بدترین هفته‌های معاملاتی بازار سرمایه در سال‌جاری می‌دانند و معتقدند بازار همچنان از محل بی‌اعتمادی سهامداران و سرمایه‌گذاران رنج می‌برد. نگاهی به ارزش معاملات خرد (سهام و حق‌تقدم) نیز بر این موضوع صحه می‌گذارد. روز گذشته ارزش معاملات با بیش از 9درصد افت نسبت به‌روز اخیر 2907میلیارد‌تومان بود اما خالص تغییر مالکیت 23میلیارد‌تومان بود و بعد از 11روز خروج متوالی سرانجام طلسم شکست.
سزاوار اعتماد
فاطمه حاجعلی، تحلیلگر بازار سرمایه گفت: متاسفانه شاخص بورس در چند سال‌اخیر با سه مساله مهم از جمله نرخ بهره بالا، قیمت‌گذاری دستوری و نرخ تسعیر ارز غیرواقعی روبه‌رو بوده که این سه مشکل در کنار بعضی خبرهای نامناسب در حوزه‌های منطقه‌ای و تصمیمات شبانه، باعث‌شده که بازار رونق نگیرد. افزایش بدون‌توجیه و برنامه نرخ بهره و فروش اوراق گواهی‌سپرده 30درصدی که در شبکه بانکی انجام شد، متاسفانه ضربه اساسی را به بازار سرمایه و تامین مالی بنگاه‌های اقتصادی طی چند وقت اخیر وارد کرد.وی ادامه داد: از آنجا که نرخ بهره در کشور ما واقعی نیست، بر این اساس بسیاری از شرکت‌ها ترجیح می‌دهند که کار خود را تعطیل و بر روی این گواهی‌‌‌‌‌ها سرمایه‌گذاری کنند. این سرمایه‌گذاری مزایایی از جمله ندادن مالیات، بیمه و... نیز برای آنها دارد. متاسفانه مسائلی از این دست در کشور ما فراوان است و مانع سرمایه‌گذاری مولد و اشتغال در کشور شده‌اند. حاجعلی گفت: در حال‌حاضر بسیاری از صادرکنندگان کشور نیز به علت اختلاف زیاد دلار آزاد و نیمایی با چالش مواجه شده‌اند، در صورتی‌که مسوولان باید شرایطی را مهیا کنند که صادرکنندگان ترغیب به تولید و صادرات شوند و به تراز مثبت تجاری کشور کمک کنند، نه اینکه با اقتصاد دستوری باعث توقف کارشان شویم. کلیت بازار سرمایه در حال‌حاضر ارزنده است و حبابی ندارد، اما به دلایلی که گفته شد و همچنین عدم‌ورود نقدینگی و نبود اعتماد در بازار، به‌نظر می‌رسد بازار سرمایه تا پایان سال در همین حدودی که قرار دارد یعنی در محدوده دو‌میلیون و 50هزار واحد تا دو‌میلیون و 200هزار واحد در نوسان باشد.
این تحلیلگر بازار سرمایه ادامه داد: بازار سهام بین یک تا سه روز معاملاتی آینده روند مثبت اما بدون‌رشد حجم و ارزش معاملات را در پیش خواهد داشت که این امر در صورت بازگشت اعتماد به فضای بازار سهام است و لازمه این اعتمادسازی نیز تصمیم‌گیری درست مدیران و مسوولان مربوطه است. تنها در این‌صورت است که انگیزه سرمایه‌گذاران حقیقی و حقوقی به سمت بازار سرمایه به جریان می‌افتد. حاجعلی یادآور شد که در حوزه سیاسی و در داخل کشور بازار به انتخابات مجلس چشم دارد و ممکن است در کوتاه‌مدت بازار را تحت‌تاثیر قرار دهد. او گفت: در خارج از کشور نیز همه نگاه‌ها به انتخابات مقدماتی جمهوری‌خواهان در ایالات‌متحده است و از طرف دیگر اخباری از آتش‌‌‌‌‌بس در غزه داریم که این اخبار سیاسی خارجی باعث نوسان در نرخ ارز و به‌دنبال آن تاثیر در بازار سرمایه خواهد شد. به‌نظر من وضعیت بازار سرمایه برای سال1403 بستگی به سیاست‌های اقتصادی دولت در سال‌آینده دارد.
ارزنده، غریب‌‌‌‌‌افتاده و مغفول
مهدی ساسانی، تحلیلگر بازار سرمایه درخصوص وضعیت بازار گفت: ارزنده، غریب‌‌‌‌‌افتاده و مغفول شاید سه صفتی باشد که بتوان این روزها برای بازار سرمایه استفاده کرد. بازار سرمایه‌ای که به‌رغم همه ارزندگی از بی‌اعتمادی سرمایه‌گذاران و بی‌توجهی مسوولانش رنج می‌برد، در روزهای گذشته بازهم افت قیمتی سهام خود را روی تابلوی معاملات مشاهده کرد و این باعث شد شاخص‌کل حتی تا محدوده دو‌میلیون و 47هزار واحد نیز افت را تجربه کند. وی افزود: از دید خیلی از سرمایه‌گذاران قیمت‌های فعلی برای بسیاری از نمادها، قیمت‌های ارزنده‌ای است اما نبود نقدینگی بر روی تابلوی معاملات باعث‌شده این قیمت‌ها هر روز پایین و پایین‌تر بروند. بعد از گذشت این دوره روز گذشته معاملات بهتری را شاهد بودیم و به‌نظر می‌رسید خریداران زیادی فقط منتظر این هستند که به محض بهبود شرایط به سمت خرید آمده و سهام موردنظر خود را خریداری کنند. این موضوع نشان می‌دهد بیشترین آسیبی که در حال‌حاضر متوجه بازار است، ناشی از بی‌اعتمادی و سلب‌اعتماد سهامداران است که در ماه‌های گذشته توسط رفتاری که روی تابلو و بیرون از آن با تصمیماتی که دولت درخصوص بازار سرمایه گرفت و شفافیت را به حداقل رساند، ایجاد‌شده است. این تحلیلگر بیان کرد: به‌نظر می‌رسد اگر مقداری تقاضا از سوی حقوقی‌ها و صندوق‌ها به بازار تزریق شود و چند نماد مطرح و بنیادی بازار سرمایه با توجه همراه شوند و خریدار قوی‌تری به سراغ اینها بیاید، این موضوع می‌تواند به سایر نمادهای بازار هم تسری پیدا کند و شرایط از آنچه که الان هست، بهتر شود. شخصا انتظار دارم در روزهای آینده با کف‌سازی‌هایی که اتفاق می‌افتد شرایط بهتر شود و بازار بتواند در روزهای انتهای‌سال شرایط بهتری را به خود ببیند.
احتمال افت بیشتر
مریم محبی، دیگر تحلیلگر بورسی با اشاره به اینکه یکی از بدترین هفته‌های معاملاتی؛ هفته‌ای بود که پشت‌سر گذاشتیم، گفت: از ابتدای سال1402 روند معاملاتی مطلوبی را در بازار سرمایه مشاهده نکردیم اما این هفته به‌رغم افزایش قیمت دلار و نزدیک‌شدن به انتخابات و مهیا‌بودن فضای سیاسی مناسب برای رشد بازار، شاهد اتفاقات مثبت در بازار نبودیم و خروجی بیشتر از جنس عدم‌اعتماد سهامدار به بازار سرمایه را شاهد بودیم. روی ادامه داد: به‌نظر می‌رسد این اتفاق در هفته آینده می‌تواند پررنگ‌تر شود. بحث ادامه‌دار‌بودن حضور ایران در لیست سیاه FATF و شرایط نامطلوب اقتصادی که در حال‌حاضر بر کشور حاکم است و نداشتن چشم‌انداز مثبت اقتصادی همگی در کنار هم باعث شدند بازار سرمایه نتواند به اتفاقات مثبت خود واکنش معقول و قابل‌توجهی نشان دهد، بنابراین به‌نظر می‌رسد روند فعلی این هفته که همراه با خروج برخی سهامداران ازبورس، خروج پول حقیقی‌ها از صندوق‌های درآمد ثابت و... بود در هفته آینده شیب کمی تندتری بگیرد. این تحلیلگر بیان کرد: انتظار ریزش در بازار را ندارم اما انتظار اینکه بازار بتواند روند مثبتی داشته‌باشد را نیز دور از ذهن می‌دانم، بنابراین با پیگیری روند هفته‌جاری، احتمالا در هفته آینده، روند کمی منفی‌تر از این هفته داشته باشیم. البته جای نگرانی نیست به دلیل اینکه بازار در محدوده حمایتی بسیار محکمی قرار دارد و بعید می‌دانم بتواند از حمایت فعلی ریزشی را تجربه کند.
