آلزایمر متداولترین بیماری است که در دسته بیماریهای اختلال مغزی قرار میگیرد .این بیماری باعث از بین رفتن حیات سلولهای عصبی، نابود شدن بافتها و کوچک شدن آنها میشود. آلزایمر در ابتدا معمولاً با تداخل جزئی در گفتار و حافظه همراه است، اما به مرور زمان میتواند موجب شود که فرد قادر به انجام دادن امور زندگی خود نباشد.
بنابر اعلام دفتر بهبود تغذیه جامعه وزارت بهداشت، با وجود پیشرفتهای فراوان در علم پزشکی متأسفانه هنوز برای درمان آلزایمر یک دارو یا روش درمانی مؤثر شناخته نشده است. لذا دانستن راههای پیشگیری از ابتلا به آلزایمر اهمیت به سزایی در کنترل این بیماری در جوامع دارد.
اصلاح سبک زندگی با استفاده از روشهایی مانند فعال نگه داشتن مغز، یادگیری مداوم، تمرکز، فعالیت بدنی و پیروی از یک رژیم غذایی مناسب میتواند در پیشگیری و کنترل بیماری آلزایمر موثر باشد.
نقش ویتامینها در پیشگیری از ابتلا به آلزایمر
به گزارش ایسنا، یک رژیم غذایی صحیح میتواند خطر ابتلا به آلزایمر را تا 35 درصد کاهش دهد. مصرف رژیم غذایی غنی از امگا3، ویتامینهای گروه B مانند B6، B9 ،B12 و آنتی اکسیدانهایی مانند ویتامین A، C، E، بتاکاروتن، سلنیوم و... میتواند تا حد زیادی خطر ابتلا یا پیشرفت بیماری آلزایمر را کاهش دهد.
برخی مواد غذایی نیز میتواند خطر ابتلا به آلزایمر را کاهش دهد. ماهی حاوی مقادیر بالایی از امگا3 است. امگا3 یکی از اسیدهای چرب ضروری برای بدن است که فواید بسیاری به ویژه برای مغز و قلب به همراه دارد. امگا 3 تا حد زیادی خطر ابتلا به بیماری آلزایمر در حال پیشرفت را کاهش میدهد.
مواد مغذی مفید برای پیشگیری از آلزایمر
بنابراین توصیه میشود مصرف انواع ماهی از جمله ماهی خال مخالی، ماهی قزل آلای دریاچهای، شاه ماهی، ساردین، تن و ماهی آزاد را در رژیم غذایی خود داشته باشید. با گنجاندن ماهی در برنامه غذایی در دراز مدت میتوان شاهد کاهش خطر سکته، آلزایمر و حتی بیماریهایی مانند افسردگی بود.
انواع مغزیجات و دانهها به ویژه گردو حاوی چربیهای سالم از جمله امگا3، ویتامین E، فیبر و آنتی اکسیدانهایی مانند سلنیوم هستند. مصرف منظم و مداوم آنها میتواند در کاهش ریسک ابتلا به انواع بیماریها از جمله بیماریهای قلبی و بیماریهای مرتبط با مغز و آلزایمر مؤثر باشد.
مصرف انواع میوهها بهویژه توتها مثل توت فرنگی، شاه توت، بلوبری و تمشک به دلیل داشتن محتوای بالای آنتی اکسیدان، ویتامینهای A و C و فولات میتواند به حفظ سلامت مغز و کاهش خطر ابتلا به آلزایمر کمک کند.
رادیکالهای آزاد در بدن باعث ایجاد بیماریهای مختلف از جمله آلزایمر میشوند. آنتی اکسیدانها موادی هستند که با رادیکالهای آزاد واکنش میدهند و اثر منفی آنها را از بین میبرند. انواع میوهها با رنگهای مختلف، آنتی اکسیدانهای متفاوتی دارند. برای تامین انواع آنتی اکسیدانهای موردنیاز بدن، میوهها باید به صورت منظم و متنوع در برنامه غذایی روزانه مصرف شوند.
کلم پیچ، اسفناج، چغندرقند، کلم بروکلی، کاهو و سایر سبزیجات حاوی ویتامینهای A و C، فولات و سایر مواد مغذی هستند. حداقل دو وعده در هفته میتواند به پیشگیری از آلزایمر و تقویت حافظه کمک کند. جهت افزایش تعداد وعدههای مصرفی سبزیجات، علاوه بر خوردن سبزیجات به صورت خام در سالادها، میتوان آنها را به سوپها و خوراکهای آبپز نیز اضافه کرد.
ادویهها نیز میتواند در این زمینه تاثیر مثبت بسیار زیادی داشته باشد که از جمله آنها زردچوبه است. زردچوبه حاوی یک ماده فعال موثر به نام کورکومین است. مطالعات ثابت کردهاند که این ماده میتواند به پیشگیری و درمان انواع زوال عقل مانند آلزایمر کمک زیادی کند. مصرف انواع ادویه جات مانند دارچین، کاری و... نیز میتواند در کاهش خطر ابتلا به آلزایمر موثر باشد.
روغنهای مایع گیاهی بهویژه روغن زیتون به دلیل دارا بودن چربیهای سالم و ویتامین E میتوانند سبب حفظ ساختار غشای سلولهای مغزی شوند. روغن زیتون همچنین سبب بهبود فرایند اتوفاژی میشود. این فرایند مربوط به توانایی سلولهای مغزی در نابودی ضایعات مغزی است که سبب حفظ یکپارچگی اتصال سلولهای عصبی و کارکرد بهتر آنها شده و به همین دلیل میتواند در کاهش خطر ابتلا به آلزایمر نقش مهمی داشته باشد.
هنگام پخت و پز، روغن زیتون و انواع روغنهای گیاهی دیگر مانند روغن کلزا، سویا، ذرت و... میتواند جایگزینی سالم برای کره، مارگارین و سایر انواع چربیها باشد.
غلات کامل از جمله برنج قهوهای، بلغور، جو دوسر، جوانه گندم و نانهای سبوسدار سرشار از فیبر، پروتئین و ویتامینهای گروه B هستند. مجموعه ترکیبات موجود در غلات کامل به مغز شانس بیشتری برای عملکرد بهتر میدهند. به همین دلیل مصرف آنها جهت پیشگیری از ابتلا به آلزایمر توصیه میشود.
چه مواد غذایی برای آلزایمر مضر است؟
اگر چه در رژیم غذایی ضد آلزایمر خوردن گوشت قرمز کاملا منع نشده است، اما نتایج تحقیقات نشان میدهد که محدود کردن مصرف گوشتهای قرمز در مورد بیماری آلزایمر میتواند جزو مواد غذایی تاثیرگذار باشد. لذا مصرف گوشت سفید مانند گوشت مرغ و ماهی توصیه میشود.
حذف کرههای صنعتی و مارگارین از سبد غذایی خانواده و جایگزین کردن کرههای طبیعی و انواع چربیهای سالم از جمله اقدامات مفیدی است که در مورد فعالیتهای مغزی و آلزایمر لازم است که به آن توجه شود.
نکته مهم دیگر این است که زیاده روی در مصرف پنیر میتواند مضر باشد و این امر در مورد کسانی که مستعد ابتلا به آلزایمر هستند بیشتر صدق میکند.
حتماً شما نیز بارها هشدارهای پزشکی و سلامت را در مورد مصرف شیرینیها شنیدهاید. این هشدارها نه تنها در مورد تناسب اندام و سلامت قلب و عروق صدق میکند بلکه پیرامون سلامت مغز نیز توصیه شده است.
همچنین امروزه مضرات استفاده از فست فودها و غذاهای سرخ شده بر کسی پوشیده نیست. ثابت شده است که مصرف این نوع غذاها سلامت مغز را به خطر میاندازد و بر روی حافظه و عملکردهای شناختی تأثیر منفی دارد.
استفاده از نمک در رژیم غذایی افراد مبتلا به آلزایمر باید در حداقل ممکن صورت گیرد چراکه ارتباط معناداری بین رژیمهای حاوی نمک زیاد و بروز بیماری آلزایمر وجود دارد.