بلومبرگ: دولت سعودی سرعت اَبَرپروژه نئوم را کم می کند

عربستان سعودی از جاه طلبی های میان مدت خود برای توسعه صحرای "نئوم"، بزرگترین پروژه در چارچوب برنامه های "محمد بن سلمان" ولیعهد سعودی برای تنوع بخشیدن به اقتصاد وابسته به نفت، کم کرده است.

به گزارش عصرایران، خبرگزاری آمریکایی "بلومبرگ" در این باره نوشت:

دولت سعودی امیدوار بود تا سال 2030، حدود 1.5 میلیون نفر را در یکی از مهم ترین پروژه های اَبَرشهری "نئوم" ساکن کند؛ شهری گسترده و آینده نگر که قصد دارد در داخل یک جفت آسمان خراش آینه پوش قرار گیرد. 

اما به گفته یکی از افراد آشنا، اکنون مقامات سعودی انتظار دارند که با توجه به کندتر بودن روند توسعه پروژه تا سال 2030 حداکثر قادر به مسکون کردن 300 هزار نفر در طول خط ساحلی "لاین" پروژه نئوم شوند. 

فردی که با پروژه نئوم آشناست و نخواسته نامش فاش شود به بلومبرگ گفت: مقامات سعودی مدت‌هاست که گفته‌اند که پروژه نئوم به صورت مرحله‌ای ساخته می‌شود و انتظار دارند که در نهایت یک بیابان به طول خطی 170 کیلومتر در امتداد ساحل را پوشش دهد. با این حال، با آخرین عقب نشینی ها در این پروژه، مقامات انتظار دارند تا سال 2030 تنها 2.4 کیلومتر از این پروژه تکمیل شود.

اَبَرپروژه نئوم از 10 پروژه جدا اما مرتبط با هم تشکیل  می شود که تاکنون تنها جزییات 4 پروژه یا منطقه آن اعلام شده است که شامل "لاین" -  (The Line) که معروف‌ترین آن است - و همچنین اگزاگون(Oxagon)، تروجنا(Trojena)  و سنداله(Sindalah)  است.

"لاین" یک شهر خطی 170 کیلومتری است که قرار است در صورت تکمیل نهایی 9 میلیون نفر را در خود جای دهد و از شرق تا غرب در سراسر منطقه نئوم اجرا خواهد شد. 

این شهر از دو آسمان خراش خطی موازی به ارتفاع 500 متر تشکیل خواهد شد که در فاصله 200 متری از هم قرار دارند. ساختمان‌ها با نماهای آینه کاری پوشیده خواهند شد. «اگزاگون» به عنوان یک شهر بندری هشت ضلعی در نظر گرفته شده که در دریای سرخ در منتهی الیه جنوب منطقه نئوم ساخته خواهد شد. این بندر قرار است بزرگ‌ترین سازه شناور جهان باشد.

بر اساس سندی که بلومبرگ دیده است، حداقل یک پیمانکار پروژه "لاین" شروع به اخراج بخشی از کارگرانی که در سایت نئوم استخدام شده بودند، کرده است.

نمایندگان پروژه لاین و صندوق سرمایه گذاری عمومی پادشاهی - نهاد اصلی که مالک و تامین کننده این پروژه است - از اظهار نظر در این باره خودداری کردند.

محمد بن سلمان ولیعهد سعودی قصد دارد که شهر آینده نگر" نئوم" یک پروژه توسعه ای پیشران 1.5 تریلیون دلاری در سواحل دریای سرخ را به نمادی برای متحول کردن اقتصاد کشورش تبدیل کند و به عنوان بستر آزمایشی برای فناوری هایی باشد که می تواند زندگی روزمره را متحول کند. 

در کنار پروژه لاین برنامه‌های اَبَر پروژه نئوم شامل شهر صنعتی، بنادر و توسعه گردشگری است. همچنین قرار است عربستان سعودی میزبان بازی های آسیایی زمستانی در سال 2029 در استراحتگاه کوهستانی "تروجنا" به عنوان چهارمین پروژه عمده در داخل اَبَرپروژه نئوم باشد.

افراد آشنا به این موضوع گفتند با وجود تاخیر در اهداف زمانی پروژه لاین، مطمئنا کار بر روی سایر بخش‌های اَبَرپروژه نئوم ادامه دارد و مقامات اهداف کلی خود را برای این پروژه حفظ کرده‌اند. به عنوان مثال، طرح توسعه دیگری در نئوم که در حال تبدیل جزیره ای در دریای سرخ به یک مقصد گردشگری لوکس به نام "سنداله" است، امسال افتتاح می شود.

افراد مطلع گفتند که تاخیر در بازه زمانی تکمیل پروژه لاین، در حالی صورت می گیرد که صندوق سرمایه‌گذاری عمومی- که وجوهی را به نمایندگی از دولت عربستان سعودی سرمایه‌گذاری می‌کند- هنوز بودجه نئوم را برای سال 2024 تصویب نکرده است. این نشان می‌دهد که واقعیت‌های مالی تریلیون‌ها دلار سرمایه‌گذاری شروع به ایجاد نگرانی در بالاترین سطوح دولت عربستان کرده است.

پیش از این، مقامات گفته اند که برخی از پروژه های مشخص شده در آن برنامه تا سال 2030 به تعویق خواهد افتاد.

"محمد الجدان" وزیر دارایی سعودی در ماه دسامبر 2023 گفت که برای "ساخت کارخانه ها، ایجاد حتی منابع انسانی کافی" به دوره طولانی تری نیاز است. تاخیر یا بهتر است بگوییم تمدید برخی پروژه ها به اقتصاد کمک می کند."

کلانشهر گسترده

جاه طلبی های محمد بن سلمان برای توسعه پروژه نئوم توجه برنامه ریزان شهری و معماران سراسر جهان را به خود جلب کرده است. در واقع بن سلمان با اَبَرپروژه نئوم تصور ساخت شهری را دارد که از فاصله بین نیویورک و فیلادلفیا بیشتر است و همه آن در ساختار آینه‌کاری قرار گرفته که از ساختمان "امپایر استیت" نیویورک بلندتر هستند. در مقطعی، مقامات امیدوار بودند که پروژه لاین از اولین ساکنان خود در سال جاری استقبال کند.

اما در عوض موفقیت اصلی نئوم تا کنون، توسعه یک پروژه بیش از 8 میلیارد دلاری برای ساخت مزارع خورشیدی و بادی بوده است که برای ایجاد هیدروژن به اصطلاح سبز استفاده می‌شود. دولت سعودی امیدوار است که بتواند به یکی از بزرگترین تولیدکنندگان چنین سوختی در جهان تبدیل شود زیرا به دنبال کاهش اتکای خود به فروش نفت است.

به گزارش بلومبرگ، صندوق سرمایه‌گذاری عمومی در حال ارزیابی طیف وسیعی از گزینه‌ها برای افزایش نقدینگی این اَبَرپروژه است - از جمله تسریع فروش بدهی و ردیف کردن پیشنهادات سهام در شرکت‌های " پورتفولیو". 

ذخایر نقدی صندوق سرمایه گذاری عمومی تا سپتامبر به 15 میلیارد دلار کاهش یافت؛ پایین ترین سطح از سال 2020 به عنوان اولین سالی که اطلاعات آن در دسترس است.

در سال 2022، محمد بن سلمان گفت که انتظار می‌رود فاز اول نئوم تا سال 2030  هزینه ای بالغ بر  1.2 تریلیون ریال (320 میلیارد دلار) صرف کند.