به گزارش تارنمای اینفــورمــدکامـنت، لــغو تحــریمهــای ایالاتمتحده بهعنوان بخشی از توافق هستهای 2015 ایران با قدرتهای جهانی، به تهران اجازه داد تا نفت خود را به مشتریان اروپایی و آسیایشرقی بفروشد. براساس آمار، صادرات نفت در سال2018 به اوج خود رسید. اما پس از آنکه دونالدترامپ رئیسجمهور وقت آمریکا، در اواخر همان سال بهصورت یکطرفه از توافق هستهای خارج شد، صادرات نفت ایران بهشدت کاهشیافت. ایران اما در سالهای اخیر با درایت در ناکارآمدکردن تحریمهای یکجانبه، از جمله استفاده از «ناوگان سایه نفتکشها»، برای انتقال محمولههای نفتی خود به کشورهایی نظیر چین، سطح فروش خود را افزایش دادهاست. نادرایاتیم، سردبیر نشریه خاورمیانه در اینباره گفت: «ایران بهطور مداوم درحالتوسعه و گسترش نهتنها شبکه توزیع و شرکتهای تجاری مرتبط با فروش نفت، بلکه ناوگان نفتکشهای خود است و عمدتا برای انتقال نفتخام صادراتی خود از آن استفاده میکند.»
اشتهای نفت اژدهای زرد
رشد تقاضا برای نفت ایران در چین، کلید افزایش فروش نفت ایران بودهاست. دادههای ردیابی کشتیها، جمعآوریشده توسط آرگوس نشان میدهد که صادرات نفت ایران در حالحاضر 1.5میلیون بشکه در روز است که حدود 85 تا 90درصد آن به سمت چین میرود. در همین رابطه، استیو هانکه، استاد اقتصاد کاربردی در دانشگاه جانزهاپکینز، گفت: «حتی با تخفیفهای بالا نیز فروش نفت ایران بسیار سودآور و پایدار است. دلیل اصلی این است که هزینه نهایی تولید در ایران تقریبا 15 دلار یا کمتر در هر بشکه است.» گرگوری برو، تحلیلگر انرژی در گروه اوراسیا، میگوید: تحریمهای ایالاتمتحده زمانی در مسدودکردن صادرات نفت ایران به چین موثر بود، اما دیگر موضوع اینطور نیست. وی گفت: «قدرت چین بهعنوان یک قدرت جهانی نوظهور به این کشور آزادی بیشتری برای سرپیچی از تحریمهای ایالاتمتحده میدهد.»
عدمتمایل به اجرای تحریمها
برخی از تحلیلگران میگویند؛ واشنگتن در اجرای دقیق تحریمها ناتوان است، درحالیکه برخی دیگر معتقدند که تحریمها بهطور کلی شکستخوردهاند. به گفته یکی از کارشناسان Argus Media، برای اعمال محدودیتها، به منابع مالی نیاز است که کار را دشوارتر میکند. در غیراینصورت، هر کشوری سرانجام راههایی برای دورزدن تحریمها پیدا کرده، درحالیکه در عین حال، خریدار را نیز از عملکرد خود راضی نگاه میدارد. تحلیلگران حوزه انرژی همچنین استدلال میکنند واشنگتن به دلیل مخاطرات مرتبط با خروج نفت ایران از بازار جهانی، از اجرای تحریمها واهمه دارد.
چنین اقدامی تاثیری قابلتوجه بر قیمت جهانی نفت میگذارد که در نوع خود برای ایالاتمتحده اهمیت سیاسی و اقتصادی قابلتوجهی دارد. رئیسجمهور آمریکا جوبایدن، در سالانتخاباتی، بر لزوم سختگیری بیشتر بر ایران و چین تاکید دارد. در عین حال، ایالاتمتحده در تلاش است تا خطر تشدید منازعات را هم در خاورمیانه و هم در شرق آسیا مدیریت کند. این کارشناس نفتی اضافه میکند؛ اجرای دستوپاشکسته تحریمهای نفتی به ونزوئلا و روسیه نیز کشیده میشود و اشاره میکند که این تحریمها «کلیدی برای حفظ قیمت نفت» بودهاند. کنگره آمریکا ماه گذشته یک بسته امنیتی را تصویب کرد که شامل قانون تحریمهای انرژی ایران و چین بود و به دولت این کشور اختیار میداد که صادرات نفت ایران را بیشتر محدود کند، اما کارشناسان متقاعد نشدهاند که تحریمهای بیشتر بتواند تاثیر چندانی داشتهباشد. استیو هانکه نیز گفت هرگونه اقدام جدید تنها «به فهرست طولانی تحریمهای شکستخورده غرب» علیه جمهوریاسلامی ایران، خواهد پیوست. وی افزود: «تحریمها همیشه شامل روشهایی است که اجرای تحریمها را بیثمر میسازد.»
اهداف سفر نلسون
دویچهوله در این ارتباط گزارش داد؛ برایاننلسون معاون وزیر خزانهداری آمریکا در اطلاعات مالی، اعلام کرد ایران از طریق فروش نفت صادراتی خود به کشورهای واقع در آسیای جنوب شرقی و با استفاده از راههای جدید فروش نفت، بخشی مهم از نیازهای مالی خود را تامین میکند. بر اساس این گزارش، معاون وزیر خزانهداری ایالاتمتحده در اطلاعات مالی که در جریان یک سفر چهارروزه به سنگاپور و مالزی با خبرنگاران صحبت میکرد، تصریح کرد؛ هدف از سفر او «پیشبرد امور علاوهبر نظارت بر تحریمها علیه جمهوریاسلامی ایران، گفته میشود که برایان نلسون در سنگاپور همچنین درخصوص اعمال محدودیت کشورهای عضو گروه هفت بر قیمت نفت صادراتی روسیه و نیز توقف صادرات کالاهای دومنظوره و مبهم به روسیه که ممکن است مصارف نظامی نیز داشتهباشند، مذاکره خواهد کرد.»