فاطمه بنت حِزام مشهور به اُمّ البَنین، از همسران امیرالمؤمنین علی بن ابی طالب(ع) و از شخصیت‌های محترم در میان شیعیان است. او مادر حضرت عباس(ع) و سه پسر دیگر که هر چهار نفر در روز عاشورا به شهادت رسیدند.
سال‌ها پس از وفات حضرت فاطمه(ع)، امام علی(ع) با برادرش عقیل که در نسب شناسی عرب شهره بود، درباره انتخاب همسری که اصیل باشد و فرزندانی دلیر و جنگاور بیاورد، مشورت کرد و عقیل، فاطمه بنت حزام بن خالد را پیشنهاد کرد و گفت در میان عرب دلیرتر از مردان بنی کلاب دیده نشده‌اند و علی(ع) با او ازدواج کرد.
نتیجه این ازدواج چهار پسر به نام‌های عباس، عبدالله، جعفر و عثمان بود. این چهارتن به شجاعت و دلیری مشهور بودند و از این رو فاطمه را ام البنین [مادر پسران] نامیدند. هر چهار فرزند ام البنین در کربلا در کنار برادر و پیشوای خود امام حسین(ع) به شهادت رسیدند.گفته‌اند او پس از چندی به امام علی (ع) پیشنهاد کرد به جای فاطمه، که اسم اصلی‌اش بود، او را ام البنین صدا زنند، تا حسنین(ع) از ذکر نام فاطمه توسط حضرت علی(ع) به یاد مادرشان، فاطمه زهرا(س) خاطرات تلخ گذشته در ذهنشان تداعی نگردد. ام البنین در واقعه کربلا حضور نداشت. هنگامی که کاروان اسیران کربلا وارد مدینه می‌شد، شخصی خبر شهادت فرزندانش را به او داد؛ ولی او گفت : از حسین(ع) برایم بگویید. ام البنین وقتی شنید چهار فرزندش همراه امام حسین(ع) کشته شده‌اند، گفت :ای کاش فرزندانم و تمامی آنچه در زمین است فدای حسین می‌شد و او زنده می‌ماند. این سخنِ او را دلیل اخلاص کامل او به اهل بیت و امام حسین(ع) دانسته‌اند.آورده‌اند که حضرت زینب(س) پس از ورود به مدینه به دیدار ام البنین رفت و شهادت فرزندانش را به او تعزیت گفت.
ام البنین پس از باخبر شدن از شهادت فرزندانش، هر روز با نوه‌اش عبیدالله (فرزند عباس) به قبرستان بقیع می‌رفت و در آنجا اشعاری که خود سروده بود، می‌خواند و دردمندانه می‌نالید و می‌گریست. اهل مدینه گرد ایشان جمع می‌شدند و با او در گریستن همنوا می‌شدند. گاهی دشمنان اهل بیت(ع) نیز با او همنوا می‌شدند. حتی گفته‌اند مروان بن حکم سنگدل نیز با آنان همراه می شد و می‌گریست. از تاریخ وفات ام البنین اطلاع دقیقی در دست نیست. معروف است که روز 13جمادی الثانی سالروز رحلت او است. ومحل دفن بانو ام البنین در قبرستان بقیع است.
