بهترین بمب افکن‌های استراتژیک دوران جنگ سرد (+عکس)

در طول جنگ سرد، ایالات متحده و اتحاد جماهیر شوروی (همراه با برخی از کشور‌های دیگر) ناوگانی از بمب افکن‌های مافوق صوت و استراتژیک را در اختیار داشتند. در شرایطی که دینامیک جنگ تغییر می‌کرد، بمب افکن‌های جدیدی (مانند B-21 Raider) به قابلیت پنهانکاری و نه سرعت تکیه می‌کردند (به نظر می‌رسد B-21 Raider دارای سرعت مادون صوت باشد).

به گزارش روزیاتو، در دوران جنگ سرد، شاید فلسفه این بود که «نمی‌توانی پنهان شوی، اما می‌توانی فرار کنی»، در حالی که امروزه توسعه پنهانکاری و موشک‌های پدافند هوایی بر اساس فلسفه «نمی‌توانی فرار کنی، اما می‌توانی پنهان شوی» است.

در اینجا پنج بمب افکن مافوق صوت نمادین از دوران جنگ سرد را برایتان تشریح خواهیم کرد.

1- Convair B-58 Hustler

در طول دوران جنگ سرد 116 فروند از جمله 86 فروند نسخه عملیاتی از Convair B-58 Hustler ساخته شد

Convair B-58 Hustler اولین بمب افکن مافوق صوت عملیاتی نیروی هوایی ایالات متحده بود که اولین پرواز خود را در سال 1956 انجام داد (همچنین به دلیل صدای بسیار بلند خود در هنگام شکستن سرعت صوت مشهور بود). این هواپیما با شکل بال دلتای متمایز و بدنه باریک موسوم به «کمر زنبور» ساخته شده بود.

هاستلر می‌توانست تنها یک سلاح هسته‌ای را حمل کند (به صورت بیرونی، زیرا فاقد مخزن بمب بود) و هرگز سلاح‌های متعارف حمل نکرد. این بمب افکن استراتژیک می‌توانست با سرعت 2 ماخ پرواز کند.

در مجموع 116 فروند B-58 ساخته شد (که 30 فروند آزمایشی و نسخه پیش تولید و 86 فروند عملیاتی بودند). هاستلر‌ها 19 رکورد جهانی سرعت و ارتفاع را به ثبت رساندند و برای پرواز در موقعیت‌ها و سرعت‌های مافوق صوت طراحی شده بودند که آن‌ها را از دسترس رهگیر‌های آن دوران شوروی دور نگه می‌داشت. با این حال، توسعه موشک‌های SAM شوروی آن را مجبور به پرواز در ارتفاع پایین کرد و این امر برد و ارزش استراتژیک آن را به شدت محدود نمود.

2- Tupolev Tu-22M

در مجموع 497 فروند بمب افکن Tupolev Tu-22M تولید شد (بیش از 60 فروند آن‌ها هنوز در سرویس روسیه هستند)

بمب افکن Tupolev Tu-22M (اسم ناتو “Backfire”) اولین بار در سال 1969 پرواز کرد و یک بمب افکن استراتژیک مافوق صوت با بال متغیر برد بلند است. این بمب افکن توسط نیروی هوایی شوروی اداره می‌شد و به نیرو‌های هوایی روسیه و اوکراین نیز به ارث رسید (و بعداً توسط اوکراین اسقاط شد). ساختار این بمب افکن استراتژیک عمدتاً از آلیاژ‌های آلومینیوم و فولاد با مقاومت بالا و مقاوم در برابر حرارت همراه با سایر آلیاژ‌ها ساخته شده است.

در طول تهاجم تمام عیار روسیه به اوکراین، چند فروند Tu-22M بر روی زمین منهدم یا آسیب دیدند و ظاهراً اوکراین یکی از آن‌ها را در حین بمباران سرنگون کرد. امروزه، Tu-22M توسط روسیه برای مأموریت‌های بمباران معمولی استفاده می‌شود، اما این بمب افکن بخش مهمی از سه گانه هسته‌ای روسیه نیز به شمار می‌آید.

3- Rockwell B-1 Lancer

در مجموع بیش از 100 فروند بمب افکن Rockwell B-1 Lancer ساخته شد

Rockwell B-1 Lancer یک بمب افکن سنگین بال متغیر مافوق صوت نیروی هوایی ایالات متحده است (و سنگین‌ترین محموله را در بین بمب افکن‌های ایالات متحده دارد). تا زمانی که B-21 Raider جدید وارد خدمت عملیاتی شود، B-1 Lancer بخشی از سه بمب افکن استراتژیک نیروی هوایی (دو بمب افکن دیگر B-2 Spirit و B-52 Stratofortress هستند) باقی خواهد ماند. در حالی که B-21 Raider وارد خدمت می‌شود، انتظار می‌رود B-1 Lancer اولین عضو این سه گانه بمب افکنی باشد که بازنشسته می‌شود.

B-1 Lancer در ابتدا به عنوان یک بمب افکن سنگین تصور می‌شد که سرعت B-58 Hustler قبلی را با قدرت حمل محموله بمب افکن B-52 ترکیب می‌کرد. قرار بود که این بمب افکن جایگزین هر دو بمب افکن دیگر شود. با این حال، همانطور که سرنوشت رقم خورد، به نظر می‌رسد که B-52 بیشتر از جانشین خود و احتمالاً جانشینِ جانشین خود (B-2 Spirit) عمر خواهد کرد.

4- XB-70 Valkyrie

تنها دو فروند نسخه اولیه XB-70 Valkyrie ساخته شد

XB-70 Valkyrie توسعه یافته در دهه 1950 شاهدی بر این موضوع است که طراحی‌های آینده‌نگرانه گران‌قیمت و پیچیده می‌توانند حتی قبل از اینکه وارد تولید انبوه شوند نیز از گردونه خارج شوند. بمب افکن XB-70 Valkyrie (که برنامه ریزی شده بود با نام B-70 تولید شود) یک بمب افکن استراتژیک مافوق صوت مجهز به سلاح هسته‌ای و با توانایی نفوذ عمیق که جایگزین B-52 Stratofortress و B-58 Hustler خواهد شد، در نظر گرفته شد. به ادعای ناسا، قرار بود این بمب افکن شش موتوره باشد که بتواند بدون دردسر با سرعت 3 ماخ و در ارتفاع 70،000 پایی پرواز کند.

با این حال، پیشرفت‌های شوروی در توسعه و ساخت موشک‌های ضد هوایی، آن را آسیب‌پذیر و مجبور به انجام مأموریت‌های نفوذ در ارتفاع پایین کرد. این موضوع، همراه با توسعه سریع موشک‌های بالستیک قاره پیما (ICBM) در اواخر دهه 1950، این بمب افکن استراتژیک را به طور فزاینده‌ای بلااستفاده کرد. بدین ترتیب توسعه این بمب افکن قبل از ورود به تولید انبوه کنسل شد.

5- Tupolev Tu-16/Xi’an H-6

بیش از 1،500 فروند Tu-16 و بیش از 230 فروند Xi’an H-6 ساخته شده است

Tupolev Tu-16 (نام ناتو Badger) یک بمب افکن سنگین استراتژیک دو موتوره بود که توسط اتحاد جماهیر شوروی ساخته شد و چینی‌ها نیز آن را تحت لیسانس و با نام Xian H-6 ساختند. اتحاد جماهیر شوروی برای اولین بار کار توسعه Tu-16 را در دهه 1950 آغاز کرد، و سپس در سال 1954 به نیروی هوایی شوروی معرفی شد.

بسیاری از بمب افکن‌های تولید شده از نوع Tu-16 توسط شوروی صادر شده و بعد از فروپاشی این اتحاد، به کشور‌های منشعب شده از این اتحادیه به ارث رسیدند. به نظر می‌رسد همه این بمب افکن‌ها اکنون بازنشسته شده اند – اگرچه برخی از آن‌ها ممکن است در نیروی هوایی روسیه خدمات محدودی داشته باشند.

Xi-an H-6، یک نسخه چینی تحت لیسانس از Tu-16 بوده و بمب افکن اصلی چین به شمار می‌آید که تا پایان سال 2020 (دستکم) توسط چینی‌ها تولید می‌شده است. در حالی که چینی‌ها به ساخت Xi-an H-6 ادامه داده اند، این بمب افکن به شدت بازطراحی و مدرن سازی شده و بسیار متفاوت از Tu-16‌های اورجینال تولید شده توسط شوروی است.