ماهی های جنوب ایران دارای تنوع بسیار بالاتری نسبت به ماهی های شمال کشور هستند. دلیل آن نیز به وسعت دریای جنوب بر می گردد. اتصال خلیج فارس به اقیانوس هند و دریای عمان موجب گردیده تنوع زیست محیطی آبزیان در این منطقه بسیار بالاتر از دریای خزر باشد.
به گزارش غفاری دایت، جالب است بدانید ماهی های جنوب و سایر آبزیان این منطقه از ارزش غذایی بسیار بالایی برخوردار هستند. همچین به دلیل تنوع بالایی که دارند با انواع ذائقه ها سازگار می باشند و برای تهیه سبک متفاوتی از غذاهای دریایی نسبت به شمال کشور، بسیار مناسب هستند. در ادامه به معرفی 7 مورد از انواع ماهیان جنوب و بررسی ارزش غذایی و خواص آنها می پردازیم.
ارزش غذایی ماهی جنوب
به طور کلی ماهی های جنوب کشور دارای ارزش غذایی بسیار بالا و خواص متعددی برای سلامتی انسان و پیشگیری از انواع بیماری ها می باشند. بطور مثال این ماهی ها حاوی مقادیر بسیار زیادی آهن می باشند که برای خون سازی بسیار حیاتی بوده، موجب تقویت سیستم ایمنی انسان می گردد.
بنابراین با مصرف این آبزیان می توانید نیاز بدن به آهن را به طور طبیعی رفع کنید. البته این آبزیان حاوی مقادیر قابل توجهی از سایر ویتامین های ضروری برای بدن نظیر ویتامین های D و E و A نیز می باشند. ضمن آنکه مواد معدنی مهمی نظیر کلسیم، منیزیم و سلنیوم را که هر یک نقش تعیین کننده ای در سلامتی ارگان های بدن دارند می توان در این ماهی ها یافت. البته از منابع اسیدهای چرب غیراشباع امگا 3 در ماهی های جنوب نیز نمی توان غافل شد.
آبزیان دریای جنوب منبع خوبی از پروتئین های مفید برای بدن هستند که در ساختن و ترمیم عضلات نقش مهمی ایفا می نمایند. ضمن آنکه برای برنامه غذایی مناسب جهت عضله سازی برای ورزشکاران، منبع غذایی بی نظیری محسوب می شوند. همچنین این نوع آبزیان جایگاه ویژه ای در برنامه غذایی بهترین رژیم های لاغری را دارا می باشند.
معرفی انواع گونه های ماهی جنوب
خوشبختانه ماهی های جنوب کشور دارای تنوع بالایی در انواع گونه ها هستند که ظاهری متفاوت و در عین حال طعم و خواص متفاوتی نیز دارند. در نتیجه با ذائقه افراد مختلف با سلایق گوناگون تطابق پیدا کرده، برای پخت انواع غذاها قابل استفاده هستند. این تنوع شامل خواص درمانی و تغذیه ای این آبزیان نیز می گردد که هر یک با دیگری متفاوت است.
1- ماهی شیر
یکی از محبوب ترین ماهی های جنوب، ماهی شیر است که به دلیل آنکه فافد تیغ و استخوان های ریز است، از سایر آبزیان جنوب گران قیمت تر و البته پر فروش تر است. از دیگر دلایل مرغوبیت این ماهی می توان به رنگ روشن و بافت منسجم گوشت آن اشاره کرد که شبیه به فیله گوشت گوسفند یا مرغ نیز می باشد. به همین دلیل برای طبخ در انواع خورشت ها و غذاهای لذیذ جنوب نیز به کار گرفته می شود. از طرفی ارزش غذایی این ماهی را نیز با گوشت مرغ و گوسفند می توان برابر دانست.
2- ماهی شوریده
شبیه ترین ماهی جنوب به ماهی سفید شمال کشور، ماهی شوریده است که به دلیل طعم بی نظیری که دارد بسیار مورد پسند قرار می گیرد. گوشت این ماهی سفید رنگ، نرم و با تیغ های اندک است که خوردن آن را ساده تر از ماهی شمال می نماید.
این ماهی از غذاهای اصلی در جنوب کشور به شمار می رود که به دلیل طعم منحصر به فردی که دارد در جشن ها ومهمانی ها و اغلب به صورت ماهی شکم پر سرو می گردد.
ماهی شوریده ارزش غذایی بالایی دارد و سرشار از ویتامین B3 یا نیاسین است. این ویتامین برای سلامتی بدن بسیار ضروری است. بطور مثال برای کنترل دیابت، کمک به فعالیت های مغزی، افزایش سطح کلسترول خوب برای بدن و کاهش سطح کلسترول بد بسیار حیاتی است.
3- ماهی سرخو
رنگ بدن این آبزی جنوب کشور به رنگ قرمز متمایل به نارنجی است و در گونه های مختلف خود رنگ های مختلف دیگری نظیر زرد مایل به قهوه ای را نیز دارا می باشد.
گوشت آن نیز همانند اکثر ماهی های جنوب سفید و نرم و حاوی مقادیر قابل توجهی مواد مغذی ارزشمند برای سلامتی می باشد. به طور مثال میزان اسید های چرب امگا 3 موجود در این ماهی آنقدر زیاد است که با مصرف آن به صورت بخارپز یا سرخ شده می توان نیاز بدن به آن را برای سلامتی و پیشگیری از انواع بیماری ها به خوبی تامین نمود.
4- ماهی حلوای سفید و سیاه
حلوای سفید یا همان ماهی زبیدی از دیگر آبزیان بسیار لذیذ و معروف جنوب است که چربی و کالری بسیار کمی دارد. به همین دلیل بسیار پر طرفدار بوده، برای رژیم غذایی ورزشکاران یا افرادی که به دنبال درمان لاغری هستند، ایده آل می باشد.
این ماهی در دو نوع با رنگ پوست سفید و سیاه یافت می شود که شکل ظاهری لوزی گونه آن موجب گردیده تشخیص آن از سایر آبزیان بسیار راحت باشد.
ماهی زبیدی از ممتاز ترین و مرغوب ترین ماهی های جنوب کشور است که مواد مغذی ارزشمندی را در خود جای داده است. ارزش غذایی این ماهی بسیار بالاست و طعم فوق العاده ای دارد.
5- هامور
ماهی حمور یا هامور که رنگ بدنی متمایل به قرمز و قهوه ای دارد، دارای ابعادی به بزرگی حدود یک متر است. گونه های مختلف این ماهی شامل خاکی، مالاباری، سفید و خال نارنجی را می توان در جنوب کشور یافت که هامور سفید مرغوب ترین نوع آن می باشد.
این ماهی بین اهالی جنوب کشور نیز بسیار محبوب است و به دلیل لعاب زیادی که در حین پخت ایجاد می نماید، برای طبخ غذاهایی دریایی نظیر قلیه بسیار مناسب است. به دلیل انسجام خوب گوشت این ماهی در حین پخت در انواع قلیه ها و خورشت های جنوبی از ماهی هامور استفاده می کنند.
6- ماهی قباد
همانند شیر ماهی، قباد نیز بین مصرف کنندگان ایرانی محبوب است و به دلیل گوشت لطیف، سفید و نرمی که دارد خیلی سریع پخته می شود. قباد نیز همانند دیگر انواع ماهی جنوب ارزش غذایی بالایی داشته، سرشار از امگا3 و چربی های مفید برای بدن می باشد.
7- ماهی سنگ سر
سنگ سر که ظاهر شبیه به کتاب و پشت سر بسیار محکم همانند سنگ دارد، دارای فلسهای زیاد به رنگ سفید و شبیه به سنگ می باشد. این ماهی منبع غنی از انواع مواد مغذی و ضروری برای بدن نظیر آهن، سدیم و پتاسیم و ویتامین ها نظیر ویتامین A می باشد. این ویتامین برای تقویت بینایی بسیار مهم است و سایر املاح موجود در گوشت ماهی سنگ سر برای تقویت سیستم ایمنی و خون سازی بسیار ضروری است.
البته از مقادیر بالای پروتئین در این ماهی نمی توان غافل شد که برای افرادی که از ژریم های درمانی و لاغری پیروی می کنند بسیار مفید است. به دلیل خوش خوراک بودن سنگسر، در پخت انواع غذاهای دریایی از آن استفاه می نمایند.
خواص ماهی جنوب برای سلامتی
آبزیان جنوب کشور به طور کلی منبع غذایی کاملی به منظور تامین نیازهای اساسی بدن به انواع ویتامین های کمیاب، اسیدهای چرب غیر اشباع، چربی های مفید، مواد معدنی و پروتئین می باشند. برخی از مهمترین مواد مغذی موجود در این آبزیان که تاثیر مهمی بر سلامتی و پیشگیری از انواع بیماری ها دارند عبارتند از:
امگا3
اسیدهای چرب امگا 3 که در منابع غذایی محدودی یافت می شوند و بدن به تنهایی قادر به ساخت آنها نیست، برای حفظ سلامتی و پیشگیری از انواع سرطان ها و بیماری های پوستی، خونی، قلبی و مغزی ضروری هستند. انواع آبزیان دریاهای جنوب کشور منبع غنی از اسیدهای غیر اشباع امگا 3 هستند.
ویتامین ها
انواع ویتامین های B به عملکرد صحیح ارگان های مختلف بدن، سلامت مو ها و پیشگیری از ریزش مو، عملکرد بهینه سیستم های عصبی و سلامت پوست کمک می نمایند. خوشبختانه بسیاری از ماهیان جنوب حاوی مقادیر فراوانی از انواع ویتامین های گروه B می باشند.
روغن ماهی که در آبزیان جنوب کشور دارای کیفیت بالاتر و مقادیر بیشتری است، سرشار از ویتامین D می باشد. این ویتامین مهم برای بدن، تنها از طریق قرار گرفتن در معرض نور خورشید و یا مصرف مواد غذایی که حاوی آن می باشند تامین می شود.
بنابراین مهم است که ماهی ها یا سایر مواد غذایی که دارای این ویتامین حیاتی هستند را در رژیم غذایی خود بگنجانید. ویتامین دی نقش مهمی در بالا بردن قدرت سیستم ایمنی بدن، پیشگیری از انواع سرطان، بیماری های ویروسی، خونی، پوکی استخوان، بیماری های پوستی و … را دارا می باشد.
همچنین ویتامین E نیز که برای پوست و سلامتی خانم ها بسیار مفید است در روغن ماهیان جنوب به وفور یافت می شود. وجود این ویتامین به تنظیم ترشح هورمون های زنانه و در نتیجه سلامت جنسی، شادابی پوست و مو و خلق و خوی بانوان کمک موثری می نماید.
آهن و ید
ید کافی که در گوشت این ماهی ها یافت می شود برای پیشگیری از ابتلا به بیماری های گوناگون به ویژه گواتر مفید است. همچنین ید نقش مهمی در رشد داشته، برای کودکان و نوجوانان بسیار مفید است. مقادیر بالای آهن در گوشت این آبزیان نیاز بدن به آهن مورد نیاز برای خون سازی و عملکرد بهینه سیستم ایمنی را تامین می نماید که خود در پیشگیری از انواع بیماری های میکروبی و ویروسی موثر است.
مواد معدنی
از جمله مهمترین مواد معدنی مورد نیاز برای سلامتی ارگان ها و دستگاه عصبی، کلسیم، منیزیم و سلنیوم می باشند. وجود این عناصر معدنی به مقدار زیاد، از دیگر ویژگی های مثبت و مزایای مصرف ماهیان جنوب کشور می باشد.
اهمیت مصرف ماهی جنوب
بنابراین می توان نتیجه گیری کرد که مصرف این نوع ماهی ها نقش بسزایی در تامین سلامتی افراد به ویژه کودکان، سالمندان و خانم های باردار را ایفا می نماید. با گنجاندن یک تا دو وعده ماهی جنوب در رژیم غذایی هفتگی می توانید کلیه مواد مغذی مورد نیاز برای تامین سلامتی و پیشگیری از ابتلا به بسیاری از بیماری ها را تامین نماید.