شاه بلوط هم میوه محسوب می‌شود و هم آجیل! شاه بلوط طعم ملایمی دارد و افزودنی خوبی برای انواع غذاها محسوب می‌شود. فصل شاه بلوط زمستان است؛ وقتی هوا سرد می‌شود و برف می‌بارد، خوردن شاه بلوط برشته در کنار شومینه لذتی دوچندان دارد. هرآنچه را لازم است درباره شاه بلوط بدانید، در این مقاله خواهید خواند. با ما همراه باشید.
خواص شاه بلوط
1. هضم را بهبود می‌بخشد
به گزارش چطور، بر اساس تحقیقات، عصاره شاه بلوط اثر محافظتی بر پروبیوتیک‌های موجود در دستگاه گوارش دارد. پروبیوتیک‌ها نوعی باکتری مفید هستند که روده را سالم نگه می‌دارند و فرایند هضم را بهبود می‌بخشند.
علاوه بر این، شاه‌بلوط فیبر زیادی دارد. فیبر یبوست را کاهش می‌دهد، باعث احساس سیری طولانی‌مدت می‌شود، قند خون را تثبیت می‌کند و باکتری‌های مفید روده را تقویت می‌کند.
2. حاوی آنتی‌اکسیدان است
شاه بلوط علاوه بر اینکه منبع خوبی از ویتامین‌ها و مواد معدنی است، مقدار زیادی آنتی‌اکسیدان از جمله تانن‌ها، آلکالوئیدها، لوتئین، الاژیک اسید و گالیک اسید دارد.
بر اساس پژوهشی که گروه بیوتکنولوژی دانشکده چوسان کره در سال 2010 انجام داد، عصاره گل شاه‌بلوط خواص آنتی‌اکسیدانی قوی دارد و حتی در برابر آسیب ناشی از ملانوما از بدن محافظت می‌کند. آنتی‌اکسیدان‌ها موادی هستند که رادیکال‌های آزاد مضر را خنثی می‌کنند. این رادیکال‌های آزاد باعث آسیب به سلول‌ها و همچنین بیماری‌های مزمن شوند.
بر اساس تحقیقات، برخی از آنتی‌اکسیدان‌های موجود در شاه‌بلوط مانند الاژیک اسید با تنظیم قند خون و افزایش تعادل انسولین، احتمال ابتلا به دیابت را کاهش می‌دهند.
بسیاری از غذاهای کامل، میوه‌ها و سبزیجات حاوی آنتی‌اکسیدان هستند. خوردن غذاهای سرشار از آنتی‌اکسیدان مانند شاه بلوط ممکن است از ابتلا به بسیاری از بیماری‌ها پیشگیری کند.
3. از قلب محافظت می‌کند
انواع خاصی از شاه بلوط اثر محافظتی بر قلب دارند. این اثر محافظتی به‌خاطر آنتی‌اکسیدان‌هایی است که التهاب را کاهش می‌دهند و سلامت قلب را بهبود می‌بخشند.
علاوه بر این، شاه‌بلوط حاوی پتاسیم است. این ماده معدنی مهم برخی از عوامل زمینه‌ساز بیماری قلبی را کاهش می‌دهد. طبق تحقیقات، افزایش مصرف پتاسیم فشار خون را پایین می‌آورد و حتی خطر سکته را تا 24درصد کاهش می‌دهد. اگر دچار مشکلات قلبی هستید، شاه‌بلوط را در رژیم غذایی خود قرار دهید.
4. استخوان‌ها را تقویت می‌کند
فقط 10 عدد شاه بلوط حاوی 50درصد نیاز روزانه بدن به منگنز است. این ماده معدنی برای عملکرد طبیعی سلول‌ها ضروری است. بر اساس برخی تحقیقات، ممکن است منگنز در سلامت استخوان نیز نقش اساسی داشته باشد و در برابر برخی بیماری‌ها از بدن محافظت کند. طبق تحقیقات، تقریبا 43درصد منگنز در استخوان‌ها ذخیره می‌شود. مصرف این ماده مغذی در ترکیب با سایر مواد معدنی استخوان‌ساز، از تحلیل‌رفتن استخوان جلوگیری می‌کند، به‌ویژه در زنان مسن.
گنجاندن یک وعده شاه‌بلوط در رژیم غذایی به همراه سایر مواد مغذی تقویت‌کننده استخوان، باعث قوی نگه‌داشتن استخوان‌ها و جلوگیری از پوکی استخوان می‌شود.
5. عملکرد مغز را بهبود می‌بخشد
شاه بلوط سرشار از چندین ویتامین B از جمله تیامین، ویتامین ب6، ریبوفلاوین و فولات است. این ویتامین‌ها برای حفظ سلامت مغز و محافظت در برابر بیماری‌ها ضروری هستند. کمبود هریک از این ویتامین‌های گروه B باعث مشکلات شناختی می‌شود. مثلا کمبود تیامین ممکن است منجر به هذیان شود و کمبود فولات رشد مغز کودکان را مختل می‌کند.
در پژوهشی در سال 2016، شرکت‌کنندگان مسن به‌مدت 1 سال فولیک اسید مصرف کردند. فولیک اسید عملکرد شناختی را بهبود بخشید و در عین حال میزان برخی از نشانگرهای التهاب را کاهش داد.
طبق پژوهش دیگری که در مجله «تغذیه» منتشر شده است، افزایش مصرف ویتامین B با بهبود عملکرد شناختی شرکت‌کنندگان مسن مبتلا به اختلال شناختی خفیف و بیماری آلزایمر ارتباط دارد.
برای اطمینان از تأمین نیازهای ویتامین B خود و بهبود سلامت مغز، غذاهای پروتئین‌دار بخورید و شاه‌بلوط را در برنامه غذایی روزانه‌تان بگنجانید.
ارزش غذایی شاه بلوط
ارزش غذایی 10 عدد (حدود 84 گرم) شاه بلوط بوداده عبارت است از:
- کالری: 206
- کربوهیدرات: 44٫5 گرم
- پروتئین: 2٫7 گرم
- چربی: 1٫8 گرم
- فیبر: 4٫3 گرم
- منگنز: 1 میلی‌گرم (50درصد نیاز روزانه)
- ویتامین سی: 21٫8 میلی‌گرم (36درصد نیاز روزانه)
- ویتامین ب6: 0٫4 میلی‌گرم (21درصد نیاز روزانه)
- مس: 0٫4 میلی‌گرم (21درصد نیاز روزانه)
- فولات: 58٫8 میکروگرم (15درصد نیاز روزانه)
- تیامین: 0٫2 میلی‌گرم (14درصد نیاز روزانه)
- پتاسیم: 497 میلی‌گرم (14درصد نیاز روزانه)
- ریبوفلاوین: 0٫1 میلی‌گرم (9درصد نیاز روزانه)
- فسفر: 89٫9 میلی‌گرم (9 درصد نیاز روزانه)
- ویتامین کا: 6٫6 میکروگرم (8درصد نیاز روزانه)
- منیزیم: 27٫7 میلی‌گرم (7درصد نیاز روزانه)
- نیاسین: 1٫1 میلی‌گرم (6درصد نیاز روزانه)
- ویتامین ب5 یا اسید پانتوتنیک: 0٫5 میلی‌گرم (5درصد نیاز روزانه)
- آهن: 0٫8 میلی‌گرم (4درصد نیاز روزانه)
- زینک: 0٫5 میلی‌گرم (3درصد نیاز روزانه)
شاه بلوط را چگونه بخوریم؟
شاه‌بلوط خام بافتی بسیار سفت و ترد دارد و پس از پختن یا برشته‌شدن نرم‌تر می‌شود که میان‌وعده‌ای شیرین و خوش‌طعم است. شاه بلوط قبل از مصرف باید پخته شود. پختن آن نه‌تنها پوسته‌اش را از بین می‌برد، بلکه محتوای اسید تانیک آن را نیز کاهش می‌دهد؛ اسید تانیک ترکیبی گیاهی است که اثرات نامطلوب متعددی بر سلامتی دارد.
- شاه‌بلوط‌های تازه تهیه کنید و با چاقو برش کوچکی به‌شکل X روی هرکدام ایجاد کنید. این برش کوچک به بخار اجازه خروج می‌دهد و از ترکیدن شاه‌بلوط در فر جلوگیری می‌کند.
- شاه‌بلوط‌ها را روی ورق پخت قرار دهید و به‌مدت 20 تا 30 دقیقه در دمای 218 درجه سانتی‌گراد تفت دهید.
- وقتی پوسته‌های شاه بلوط باز شوند و به رنگ طلایی دربیایند، یعنی شاه بلوط پخته است.
- آنها را از فر خارج کنید و بگذارید چند دقیقه خنک شوند.
- تا زمانی که هنوز گرم هستند، پوستشان را بکنید و نوش جانشان کنید.
علاوه بر این، می‌توانید شاه‌بلوط پخته‌شده را به دسرها، خورش‌ها و هر غذای دلخواه دیگری اضافه کنید و از طعم دلپذیر آن لذت ببرید.
آرد شاه‌بلوط که از شاه‌بلوط آسیاب‌شده تهیه می‌شود، آردی بدون گلوتن است که می‌توانید از آن برای تهیه نان و پنکیک استفاده کنید.
خطرات و عوارض جانبی
آلرژی به شاه‌بلوط به‌اندازه آلرژی به سایر انواع آجیل مانند بادام زمینی رایج نیست، اما گاهی هم ممکن است علائم شدیدی ایجاد کند. اگر به آجیل درختی حساسیت دارید، بهتر است شاه بلوط هم نخورید.
آلرژی به شاه‌بلوط ممکن است علائمی مانند خارش، تورم، خس‌خس سینه و قرمزی ایجاد کند. اگر بعد از خوردن شاه‌بلوط دچار هریک از این علائم شدید، باید مصرف را قطع و بلافاصله به پزشک مراجعه کنید.
در حالی که شاه بلوط منبع عالی بسیاری از مواد مغذی مهم است، کربوهیدرات زیادی نیز دارد. اگر دیابت یا قند خون بالا دارید، باید شاه‌بلوط را محتاطانه مصرف کنید. البته شاه‌بلوط در گروه کربوهیدرات‌های پیچیده جای می‌گیرد، یعنی از کربوهیدرات‌های دیگر کندتر هضم می‌شود و بخشی از رژیم غذایی سالم است. بااین‌حال بهتر است مصرف را در حد تعادل نگه دارید و آن را با سایر گزینه‌های کم‌کربوهیدرات ترکیب کنید تا از افزایش قند خون جلوگیری کنید.
سؤالات رایج درباره شاه بلوط
– فرق بلوط و شاه بلوط چیست؟
بلوط میوه درخت بلوط و شاه‌بلوط میوه درخت شاه‌بلوط است. بلوط از شاه‌بلوط کوچک‌تر است و رنگ روشن‌تری دارد. شاه‌بلوط وقتی رسیده و برشته می‌شود، طعم شیرین‌تری دارد، در حالی که بلوط حاوی تانن است که طعم تلخی به آن می‌دهد.
– شاه بلوط را چطور بکاریم؟
برای کاشت شاه بلوط، سوراخی عمیق در زمین ایجاد کنید و بذر را داخل آن بگذارید. سپس روی بذر را با خاک و کود به خوبی بپوشانید و آن را آبیاری کنید. علاوه بر این، می‌توانید با قلمه یا پیوندزدن درخت شاه بلوط را تکثیر کنید.