راضی نشدن خدا به کفر بندگان و رابطه آن با اعتقاد جبریه

به گزارش خبرگزاری بین‎المللی قرآن (ایکنا) آیت‎الله‌العظمی جعفر سبحانی ظهر امروز 16 تیر در درس تفسیر سوره زمر در مدرسه علمیه حجتیه، گفت: در آیه هفتم سوره زمر خداوند بیان می‎دارد که «إِن تَکْفُرُوا فَإِنَّ اللَّهَ غَنِیٌّ عَنکُمْ وَلَا یَرْضَى لِعِبَادِهِ الْکُفْرَ وَإِن تَشْکُرُوا یَرْضَهُ لَکُمْ وَلَا تَزِرُ وَازِرَةٌ وِزْرَ أُخْرَى ثُمَّ إِلَى رَبِّکُم مَّرْجِعُکُمْ فَیُنَبِّئُکُم بِمَا کُنتُمْ تَعْمَلُونَ إِنَّهُ عَلِیمٌ بِذَاتِ الصُّدُورِ» که در حقیقت از این آیات مقصودی خاص دارد.
وی افزود: خداوند در این آیه به چند محور اشاره دارد که نخستین آنها این است که خداوند هیچ نیازی به عبادت و عدم عبادت بندگانش ندارد و دومین محورش هم آن است که خداوند به کفر بندگانش راضی نمی‏‌شود.
این مرجع تقلید بیان کرد: محور بعدی این آیه هم آن است که هیچ کس نباید گناه خود را به دوش دیگران بیاندازد و خدا هم چنین نخواهد کرد؛ محور بعدی نیز آن است که خداوند از ریز و درشت اعمال انسان آگاه است.
وی گفت: در این جا اینکه خداوند می‎فرماید که مشیت خداوند بر کفر بندگان نیست. این مسئله از جانب جبر خدا نیست؛ در واقع این مشیت به خود انسان باز می‎گردد که اگر خودش راه کفر را انتخاب کرد یا راه صلح و خداپرستی را، خداوند هم همان را برایش منظور می‏‎کند و مشیت جبری وجود ندارد، چون ارزشی ندارد.
این مرجع تقلید خاطرنشان کرد: محور بعدی در این آیه بیان می‌‎کرد که کسی بار گناه کسی را در روز قیامت به دوش نمی‎گیرد و خداوند هم گناه کسی را بر گردن دیگری نمی‎اندازد.
وی افزود: شاید در اینجا این سوال پیش آید که چرا وقتی بچه و دیوانه‎ای کسی را کشت، دیه او را باید عاقله او بدهد؟ جواب این است که این پرداخت دیه از حیث کشیدن بار گناه او نیست، بلکه به سبب اعانه و مساعدت به کودک است.
آیت‌الله سبحانی خاطرنشان کرد: در مثل دوم نیز ممکن است پرسیده شود که چرا نماز و روزه قضای والدین بر عهده فرزند بزرگ است که در اینجا نیز این مسئله به دلیل قدردانی فرزند از زحمات والدین است وگرنه گناهش به گردن خود آن‌هاست.
وی گفت: محور چهارم نیز بیان می‏‎کند که خداوند از ریز و درشت اعمال ما خبر دارد و حتی از سینه‏‎های ما نیز با خبر است و پیش از اینکه عملی به رفتار تبدیل شود خدا از آن باخبر است.
آیت‌الله سبحانی تصریح کرد: ممکن است سوال شود که چرا خداوند در این جا علیم بذات الصدور را آورده است که معنی آن می‎شود که خداوند از سینه شما مطلع است؛ در اینجا سینه به عنوان عضو ادراکی در نظر گرفته شده است نه اینکه منبع ادراک باشد.