هیولای Tupolev Tu-95 یک بمب افکن استراتژیک و هواپیمای حامل موشک چهار موتوره است که توسط گروه توپولف در دوران اتحاد جماهیر شوروی ساخته شد. این بمب افکن توربوپراپ اولین پرواز خود را در نوامبر 1952 انجام داده و در آوریل 1956 در بخش هوانوردی دوربرد نیروی هوایی شوروی وارد خدمت شد.
به گزارش روزیاتو، بین سال های 1952 تا 1993 بیش از 500 فروند از بمب افکن Tu-95 تولید شد که بسیاری از آنها هنوز هم در خدمت هستند. انتظار می رود که نیروهای هوافضای روسیه تا دهه 2040 با هواپیماهای Tu-95 خود پرواز کنند.
یک مشتق مسافربری تجاری، به نام Tu-114، در سال 1961 بر اساس این بمب افکن معرفی شد که می توانست 224 مسافر را در خود جای دهد. تنها 32 فروند از این نسخه بین سال‌های 1958 و 1963 ساخته شد که عمدتاً توسط شرکت های آئروفلوت و نیروی هوایی شوروی به پرواز در می آمد. یک نسخه گشت دریایی متفاوت (یک بمب افکن) نیز از Tu-95 در سال 1972 معرفی شد و Tu-142 نام گرفت. با 100 نمونه ساخته شده بین سال های 1968 و 1994، بسیاری از این بمب افکن ها در نیروی دریایی روسیه در حال خدمت هستند.
یک بمب افکن با ظرفیت بار سنگین
پس از بیش از 60 سال خدمت، بمب افکن Tu-95 ساخت توپولف با موتور توربوپراپ خود همچنان فعال است زیرا می تواند مسافت های طولانی را با محموله های سنگین خود طی کند. با توجه به اینکه امروزه اکثر بمب افکن های سنگین از جمله B-52 آمریکایی با موتور جت کار می کنند، چرا روس ها همچنان با یک بمب افکن توربوپراپ پرواز می کنند؟
همانطور که در مقاله SKYbrary مشخص شد، پس از پایان جنگ جهانی دوم در دهه 1940 ، اولین بمب‌افکن سنگین دوربرد اتحاد جماهیر شوروی Tupolev Tu-4 بود. این هواپیما یک کپی از هواپیمای آمریکایی B-29 Superfortress ساخت بوئینگ بود گه چندین فروند از آن ها در طول جنگ جهانی دوم مجبور به فرود اضطراری در خاک شوروی شده و این کشور آن ها را در نیروی هوایی خود به کار گرفت.
اتحاد جماهیر شوروی بمب افکنی می خواست که ایالات متحده را تهدید کند
- بمب هسته ای تزار
- وزن: 30 تن
- ابعاد: 8 متر در 1.8 متر
- چتر نجات: 17,000 فوت مربع
علیرغم توانایی های Tu-4، شوروی یک بمب افکن سنگین با برد بیشتر برای تهدید اهداف خود در ایالات متحده می خواست. در اواخر دهه 1940 بود که هواپیماهای پیستونی با توربوپراپ جایگزین شدند.
موتورهایی که برای Tu-95 انتخاب شدند، چهار موتور توربوپراپ کوزنتسوف مجهز به دو ملخ چهار پره با چرخش در جهت بودند. شوروی موتورهای توربوپراپ را برای این بمب افکن سنگین انتخاب کرد زیرا موتورهای جت اولیه سوخت بیش از حدی می سوزاندند. با استفاده از توربوپراپ، Tu-95 می‌توانست ساعت‌ها بدون نیاز به سوخت‌گیری در هوا بماند.
بمب افکن Tu-95 توپولف اولین پرواز خود را در نوامبر 1952 انجام داد و در سال 1956 رسماً وارد خدمت نیروی هوایی شوروی شد. در 30 اکتبر 1961، یک نسخه اصلاح شده از بمب افکن Tu-95 برای حمل و شلیک یک بمب هسته ای با نام مستعار بمب تزار یا Tsar Bomba استفاده شد. در آن زمان، این قوی ترین بمب گرما هسته ای جهان بود که تا به آن زمان آزمایش شده بود. علاوه بر توانایی حمل و رهاسازی بمب تزار، این هواپیمای همه کاره می توانست برای پرتاب یک بمب گرما هسته ای 42 کیلوتنی RDS-6S و یک بمب 200 کیلوتنی RP-30-32 نیز مورد استفاده قرار گیرد.
بمب افکن Tu-95 برای شلیک موشک های کروز سازگار شده است
- ظرفیت حمل موشکی: تا 15000 کیلوگرم
- موشک ها: از جمله موشک های Kh-20، Kh-22، و Kh-55/101/102، یا 8 موشک کروز Kh-101/102 که بر روی ستون های زیر بال نصب شده اند.
طی سال‌ها، توپولوف Tu-95 به همان شکلی که ایالات متحده B-52 های خود را بروزرسانی کرده، ارتقا یافته است. علاوه بر توانایی حمل بمب های هسته ای، Tu-95 برای پرتاب موشک های کروز و انجام گشت های دریایی نیز سازگار شده است.
از زمان جنگ سرد تاکنون، Tu-95 که در میان کشورهای ناتو با لقب Bear به معنای خرس می شود، اغلب برای تست قابلیت های جنگنده-رهگیر نیروی هوایی ناتو استفاده می شود و معمولاً در نزدیکی اسکاتلند و آلاسکا پرواز می کند. برخلاف B-52، Tu-95 هرگز در پروازهای آموزشی، تسلیحات هسته ای حمل نمی کرد زیرا این موضوع مانع از آمادگی ماموریتی آنها می شد.
در زمان اتحاد جماهیر شوروی و حتی امروز در فدراسیون روسیه، سلاح‌های هسته‌ای در پناهگاه‌هایی که به شدت مستحکم ساخته شده بودند نگهداری می شدند و از طریق یک خندق در هواپیما بارگذاری می‌شد. آماده سازی و مسلح کردن Tu-95 به یک بمب هسته ای می توانست دو ساعت طول بکشد.
مجهز به تجهیزات الکترونیکی جدید و سیستم های هدف گیری ارتقا یافته، نسخه مدرن تر Tu-95MS می تواند 16 موشک کروز هسته ای 200 کیلوتنی AS-15 Kent را حمل کند. برای درک این قدرت، باید بدانید که هر موشک کروز اتمی ده برابر قوی‌تر از بمب هسته‌ای 4.5 تنی موسوم به «مرد چاق» است که آمریکایی‌ها در سال 1945 روی ناکازاکی انداختند.
Tu-95 که توسط یک خدمه هفت نفره اداره می شود، آنقدر پر سر و صدا است که حتی زیردریایی های زیر آب نیز می توانند صدای پرواز آن در ارتفاع بالا را بشنوند. نیروی هوایی فدراسیون روسیه علیرغم عدم رادارگریزی و پرواز این هواپیما با حداکثر سرعت 925 کیلومتر در ساعت، هیچ هواپیمای دیگری ندارد که بتواند به اندازه Tu-95 سلاح حمل کند.
نیروی هوایی روسیه ممکن است تا دهه 2040 از Tu-95 استفاده کند
پس از فروپاشی اتحاد جماهیر شوروی در دسامبر 1991، صنعت دفاعی روسیه دچار آشفتگی شد و از آن زمان تاکنون نتوانسته به شرایط سابق بازگردد. این امر در تهاجم بردوام به اوکراین مشهود است، جایی که روسیه مجبور به استفاده از تانک هایی شده که قدمت آن ها به T-54 های دهه 1950 بازمی گردد.
پیش از عملیات موسوم به «عملیات ویژه» که انتظار می‌رفت یک هفته طول بکشد، گفته می‌شد روسیه در حال توسعه یک هواپیمای جت برای جایگزینی Tu-95 است. در شرایط کنونی، Tu-95 با موتور توربوپراپ خود توان رویارویی با پدافند هوایی ناتو را ندارد. به دلیل توانایی اش برای استفاده به عنوان یک سیستم حمل و نقل موشک های کروز هسته ای، به احتمال زیاد این بمب افکن هسته ای تا دهه 2040 در خدمت نیروی هوایی روسیه باقی خواهد ماند.
