اقتصاد ایران در سال ۱۴۰۴؛ رشد کند، تورم بالا و فقر گسترده

بودجه سال آینده در حالی روند بررسی را پشت سر می‌گذارد که پیش‌بینی‌ها حکایت از آن دارد که سال 1404 سال چندان آسانی برای اقتصاد ایران نخواهد بود.

به گزارش خبرآنلاین، بازوی کارشناسی مجلس حالا در اولین گزارش تفصیلی خود در خصوص بودجه هشدار داده است که رشد اقتصادی ایران در سال آینده دستخوش کاهش خواهد شد.

 کاهش رشد اقتصادی ایران در قیاس با سال‌های اخیر البته نشان از آن دارد که اقتصاد ایران نه تنها توان حفظ وضعیت موجود را ندارد بلکه ممکن است بخشی از فرصت خود را از دست بدهد. رشد اقتصادی ایران پس از تجربه چهار سال رشدهای بالای چهار درصد در بهار 1403 کاهش 2.5 واحد درصد نسبت به فصل مشابه سال قبل داشته است.

برآوردهای این مرکز نشان می‌دهد رشد اقتصادی تابستان به دلیل قطعی برق صنالیع، روند نزولی رشد صادرات نفتی و تداوم بودجه های انقباضی دولت 2.5 درصد بود است. ضمن اینکه بررسی شکاف تولید در ایران نشان می‌دهد روند این متغیر در سال‌هالی اخیر به میزان قابل توجهی کاهش یافته و بنابراین از محل استفاده از ظرفیت‌های خالی اقتصاد نمی‌توان به افزایش رشد اقتصادی امیدوار بود. به طور کلی برآوردها نشان از آن دارد که در سال جاری و سال آینده رشد اقتصادی محدود به 2.5 و 2.8 درصد خواهد شد.

این در حالی است که طبق برنامه هفتم توسعه رشد اقتصادی ایران باید در محدوده هشت درصد در سال باشد.

 سخنگوی دولت نیز البته در تازه‌ترین سخنان خود اعلام کرده است که از پس سال‌ها رکود امکان تحقق رشد هشت درصدی اقتصاد وجود ندارد.رشد اقتصادی محقق شده در چهار سال گذشته برابر با 4.2 درصد است.  

تورم به کدام سو می‌رود؟

نرخ تورم یکی از بغرنج‌ترین بحران‌های اقتصاد ایران است. ایران یکی از دیرپاترین تورم‌های جهان را دارد و باید در نظر داشت که اقتصاد ایران به واسطه رشد مداوم تورم و البته ورود تورم به کانال بالاتر از چهل درصد در سال‌های اخیر قدرت خرید طبقه متوسط را تحلیل برده است.

حالا برآوردها نشان از آن دارد که در صورت تداوم شرایط موجود و عدم وقوع اتفاق غیرمترقبه‌ در سال آینده نزولی خواهد بود. بر اساس این گزارش اگر رشد نقدینگی در سال 1403 و 1404 بیش از 35 درصد باشد، احتمال ورود تورم به کانال بیست درصدی و تحقق تورم کمتر از سی درصد ممکن نخواهد بود.

پیش‌بینی می‌شود نرخ تورم در پایان سال 1403 حدود 34.2 درصد باشد اما ادامه این روند سبب می‌شود تورم به محدوده 30.7 درصدی برسد. در مجموع مرکز پژوهش‌های مجلس شورای اسلامی نیز پیش‌بینی کرده در صورت تحقق سناریوی لایحه بودجه 1404  به 31.9 درصد خواهد رسید.

نرخ فقر تغییر می‌کند؟

در حال حاضر نرخ فقر در ایران در محدوده 31.1 درصد است. مرکز پژوهش‌های مجلس شورای اسلامی نرخ فقر را در سال 1402 برابر با 31.3 درصد برآورد کرده است.

نرخ فقر در سال 1403 برابر با 31.1 درصد می‌شود. در عین حال باید در نظر داشت در صورت ادامه روند موجود نرخ فقر به 32.2 درصد افزایش خواهد یافت اما نکته این‌جاست که حتی در صورت تحقق سناریوی بودجه سال آینده نیز نرخ تورم به 32.1 درصد خواهد رسید.

ضریب جینی در ایران چند درصد است؟

ضریب جینی در سال 1402 برابر با 38.1 درصد است و در سال 1403 این نرخ 37.2 درصد برآورد شده است.  در صورت تحقق سناریوی پیش‌بینی شده در بودجه و حتی ادامه روند موجود این نرخ برابر با 37.1 درصد خواهد بود.

ضریب معیار اندازه‌گیری توزیع درآمد (یا ثروت) در یک جمعیت است که اولین‌بار توسط آماردان ایتالیایی کورادو جینی در سال 1912 میلادی به وجود آمده‌ است. این ضریب هم‌چنان جزو یکی از شناخته‌شده‌ترین شاخص‌های نابرابری در بین بیش از 50 شاخص به شمار می‌آید.

به طورمعمول، از این شاخص برای سنجش نابرابری اقتصادی استفاده می‌شود. این شاخص توزیع ‌درآمد یا به عبارتی توزیع ثروت در میان یک جمعیت را بررسی می‌کند. ضریب جینی اعدادی بین صفر تا یک را به خود می‌گیرد که صفر ( یا 0٪) نشان‌دهنده‌ برابری کامل و 1 (یا 100٪) نشان‌دهنده نابرابری مطلق است.