قهوه یکی از محبوب‌ترین نوشیدنی‌ها در تمام دنیا است که عطر و طعم خوبی دارد، خواب را از سر می‌پراند، فرد را سرحال می‌کند و انرژی را افزایش می‌دهد. خیلی‌ها هم قبل از صرف صبحانه قهوه می‌نوشند و هم در طول روز چند فنجان می‌خورند و اثرات مثبتی هم روی آنها دارد.
اما عده‌ای هستند که نه تنها با نوشیدن قهوه انرژی‌شان بیشتر نمی‌شود، بلکه همیشه از سردرد، تپش قلب و اضطراب ناشی از نوشیدن قهوه شکایت دارند. حتی اگر در میانه روز بنوشند.
به گزارش همشهری آنلاین، این افراد قبل از صبحانه که اصلا نمی‌توانند لب به قهوه بزنند. چون علاوه بر این که گوارش آنها را به هم می‌ریزد، انرژی آنها را پایین می‌آورد و حملات اضطرابی به آنها دست می‌دهد. علت این تفاوت چیست؟ چرا بعضی از افراد با نوشیدن قهوه سرحال‌تر می‌شوند و عده دیگری سردرد و اضطراب و تپش قلب و سوزش معده و ... می‌گیرند؟ چرا یک عده قبل از صبحانه هم می‌توانند قهوه بخورند اما بعضی‌ها نه؟
موضوع این است که نوشیدن قهوه قبل از خوردن صبحانه، بسته به وضعیت بدن و حتی نوع قهوه می‌تواند هم مفید و هم مضر باشد که به چند مورد اشاره می‌کنیم.
افزایش اسید معده: قهوه می‌تواند باعث افزایش ترشح اسید معده شود. اگر معده شما خالی باشد، این ممکن است باعث تحریک معده و ایجاد ناراحتی‌های گوارشی مثل سوزش سر دل یا درد معده شود.
افت قند خون: نوشیدن قهوه به تنهایی می‌تواند سطح قند خون را کاهش دهد. به خصوص اگر قبل از صبحانه باشد. این مساله می‌تواند برای افرادی که مثلا مستعد کاهش قند خون هستند، مشکل‌ساز شود.
افزایش انرژی و هوشیاری: از طرف دیگر، قهوه به دلیل آن که حاوی کافئین است، می‌تواند احساس هوشیاری و انرژی را افزایش دهد. در صورتی که معده شما مشکلی نداشته باشد، این مورد می‌تواند مفید باشد.
جذب مواد مغذی: مصرف قهوه قبل از صبحانه ممکن است جذب برخی مواد مغذی مانند آهن را کاهش دهد. به خصوص اگر قهوه را همراه با مواد غذایی غنی از آهن مصرف کنید.
اضطراب و تپش قلب بعد از نوشیدن قهوه
درباره تاثیر نوشیدن قهوه در بروز اضطراب و تپش قلب هم باید گفت این واکنش‌ها عمدتاً به دلیل اثرات کافئین بر سیستم عصبی و قلبی است. قهوه حاوی کافئین است؛ یک محرک که تأثیر زیادی بر سیستم عصبی مرکزی دارد. کافئین با تحریک سیستم عصبی سمپاتیک، میزان ترشح هورمون آدرنالین را افزایش می‌دهد. همین می‌تواند باعث افزایش ضربان قلب، تپش قلب، احساس اضطراب و حتی لرزش دست‌ها شود.
کافئین همچنین باعث افزایش تولید هورمون کورتیزول (هورمون استرس) می‌شود. این هورمون‌ها می‌توانند احساس اضطراب را تقویت کنند و در برخی افراد باعث تپش قلب شوند.
موضوع دیگر این است که بعضی از افراد به طور طبیعی به کافئین حساس‌ترند. این افراد ممکن است حتی با مصرف مقدار کمی قهوه دچار احساس اضطراب، تپش قلب یا بیقراری شوند. این حساسیت می‌تواند به دلیل تفاوت‌های ژنتیکی در نحوه متابولیزه شدن کافئین در بدن باشد.
متابولیزه شدن کافئین به فرآیندی اطلاق می‌شود که در آن بدن انسان کافئین را تجزیه و تبدیل می‌کند. وقتی کافئین وارد بدن می‌شود، از طریق دستگاه گوارش جذب و وارد جریان خون می‌شود.
بعد از آن کبد مسئول پردازش کافئین است. کبد با استفاده از آنزیم‌ها کافئین را به ترکیبات مختلفی تبدیل می‌کند. این فرایند به بدن کمک می‌کند که کافئین را از سیستم خارج کند و اثرات آن مانند تحریک سیستم عصبی مرکزی کاهش یابد. در نهایت، این ترکیبات از طریق کلیه‌ها دفع می‌شود.
زمان لازم برای متابولیزه شدن کافئین در بدن هر فرد ممکن است تحت تأثیر عواملی مانند سن، وزن، وضعیت سلامت، مصرف داروهای خاص و عادت‌های فردی متفاوت باشد. به طور کلی عمر کافئین در بدن حدود 3 تا 5 ساعت است، اما این زمان می‌تواند در افراد مختلف متفاوت - بیشتر یا کمتر- باشد.
موضوع دیگری که کارشناسان درباره آن مدام هشدار می‌دهند، مصرف قهوه در ساعات نزدیک به خواب شب است که می‌تواند باعث اختلال در خواب شود. خواب ناکافی یا بی‌کیفیت می‌تواند باعث افزایش اضطراب و حساسیت به استرس در طول روز شود. حتی مصرف قهوه در صبح که به نظر نمی‌آید بر خواب شب تأثیر بگذارد، ممکن است در بعضی‌ها با اثرات طولانی‌مدت همراه باشد و خواب شب‌شان را خراب کند.
افزایش فشار خون، یکی دیگر از اثرات قهوه است. کافئین می‌تواند باعث افزایش موقت فشار خون شود. این تغییرات در فشار خون به خصوص در افرادی که فشار خون بالا دارند یا مستعد این مشکل هستند، می‌تواند احساس تپش قلب و اضطراب ایجاد کند.
نکته مهم دیگر این است که مصرف زیاد قهوه ممکن است باعث کاهش جذب برخی مواد مغذی مانند منیزیم و ویتامین B شود که نقش مهمی در سلامت سیستم عصبی دارند. کمبود این مواد مغذی می‌تواند به اضطراب و بیقراری در فرد منجر شود.
قهوه‌های فله‌ای اضطراب‌آورند؟
خیلی‌ها تصور می‌کنند برند قهوه هم در بروز اضطراب تأثیرگذار باشد، اما واقعیت این است که علت اصلی تپش قلب معمولاً مقدار کافئین موجود در قهوه و حساسیت فرد به آن است.
قهوه‌های مختلف ممکن است میزان کافئین متفاوتی داشته باشند. مثلا قهوه‌های فله‌ای یا برندهای ارزان‌تر معمولا کافئین بیشتری دارند. همچنین روش برشته کردن قهوه، نوع دانه (مثل عربیکا یا روبوستا) و نحوه تهیه آن هم می‌تواند در این موضوع تأثیرگذار باشد. قهوه روبوستا معمولاً کافئین بیشتری دارد. اگر قهوه‌دوست هستید، باید درباره نوع دانه قهوه ای هم که می‌خرید، اطلاعات داشته باشید تا کمتر دچار تپش قلب و ... شوید.
البته می‌توانید قهوه بدون کافئین تهیه کنید و بنوشید. قهوه بدون کافئین، قهوه‌ای است که 97 درصد کافئین آن قبل از فرایند رُست خارج شده باشد. این نوع قهوه برای افرادی که عاشق قهوه‌اند، اما به کافئین حساسیت دارند و دچار اضطراب و ... می‌شوند، مناسب است. درمجموع قهوه برای همه افراد اثرات مثبت ندارد. پس بر نوشیدن قهوه - با وجود تبعاتی که برایتان دارد -، اصرار نکنید.
