خواص طلایی ماهی سرخو برای سلامتی

ماهی سرخو یکی از ماهیان محبوب و پرطرفدار در نواحی جنوبی کشور به‌ویژه در آب‌های خلیج فارس و دریای عمان است. این ماهی با ارائه مجموعه خواص سلامتی و ویژگی‌های خود مانند گوشت نرم، طعم عالی و تیغ کم، نه‌تنها در ایران، بلکه در سرتاسر جهان طرفداران زیادی دارد.

ماهی سرخو چیست؟

به گزارش دلگرم، ماهی سرخو یا ماهی حمرو عربی، از انواع ماهی جنوبی بسیار خوشمزه و لذیذ بوده که به دلیل ترکیبات مغذی و املاح معدنی خود، فواید بسیاری برای بدن دارد. این ماهی از آن جهت که رنگ پولک‌ها و چشم‌های آن سرخ مایل به صورتی است، در گویش مردم خون‌گرم جنوب، به نام سرخو شهرت دارد.

ماهی سرخو دریازی بوده و در آب‌های گرمسیری و نیمه‌گرمسیری به‌وفور یافت می‌شود. البته این ماهی در مناطق دیگری از جهان مانند خلیج مکزیک، برخی سواحل ایالات متحده و کارائیب، اقیانوس آرام و استرالیا نیز وجود دارد.

طول بدن ماهی سرخو می‌تواند از 40 سانتی‌متر تا 1 متر باشد. این ماهی که به‌طور معمول، مناطق دارای صخره و مرجان را برای زیستن انتخاب می‌کند، گردن ضخیم و دهان تقریبا بزرگی داشته و باله دمی آن، به فرم دوشاخه است. ماهی سرخو بزرگ و بالغ، ممکن است تا 20 سال عمر کرده و به وزن 3 تا 4 کیلوگرم نیز برسد. سرخو ماهی از پلانکتون‌ها، ماهیان کوچک و سایر آبزیان بی‌مهره آب‌های شور تغذیه می‌کند.

گوشت ماهی سرخو جنوب بسیار لطیف، نرم و فوق‌العاده خوش‌طعم است. مهم‌تر آنکه، مانند ماهی سکن یا سنگسر، گوشت این ماهی نیز دارای تیغ و خار بسیار کمی است؛ حتی هنگام پاک کردن، این ماهی دورزیر کمی داشته و به‌راحتی فیله می‌شود. علاوه‌بر آن، از دیگر ویژگی‌های ماهی سرخو می‌توان به عدم وجود بوی زهم و ناخوشایند اشاره کرد که این موضوع، مزیت طبخ بدون مرینیت ماهی را به دنبال دارد.

ماهی سرخو مانند بسیاری دیگر از انواع ماهی جنوب، بسیار خوش‌طعم و خوش‌خوراک بوده و می‌توان از آن در تهیه قلیه‌ماهی یا ماهی کبابی استفاده کرد. همچنین گوشت این ماهی مانند گوشت ماهی سنگر از هضم آسانی برخوردار بوده و مصرف آن برای بدن فواید بسیاری دارد. برای مثال، از آنجا که ماهی سرخو دارای محتوای پروتئینی بالا و چربی کم است، گزینه‌ای ایده‌آل برای ورزشکاران و کسانی بوده که رژیم‌های غذایی پرپروتئین و کم‌چرب را دنبال می‌کنند.

ارزش غذایی ماهی سرخو

برای درک بهتر خواص ماهی سرخو ، ابتدا باید با ترکیبات مغذی که در این غذای دریایی وجود دارد آشنا باشید. ماهی سرخو مانند دیگر انواع ماهی جنوبی از قبیل ماهی کیلکا، ماهی سالمون، سنگسر یا سکن، حاوی مقادیر قابل توجه‌ای پروتئین، اسیدهای چرب غیراشباع و مفید، ویتامین‌ها و مجموعه‌ای کم‌نظیر از مواد معدنی است. در واقع، ماهی سرخو یکی از منابع غنی پروتئین با کیفیت بالا است؛ به طوری که در هر 100 گرم گوشت آن، حدود 20 تا 26 گرم پروتئین وجود داشته که می‌تواند تا میزان 50 درصد از نیاز روزانه بدن را تامین کند.

علاوه‌بر آن، ماهی سرخو سرشار از اسیدهای چرب امگا-3 است که به کاهش التهاب کمک کرده و برای سلامت قلب و عروق و بهبود عملکرد مغز مفید هستند. بنابراین، مصرف مرتب ماهی سرخو به‌عنوان بخشی از یک رژیم غذایی متعادل، می‌تواند در بهبود سلامت عمومی بدن نقش موثری ایفا کند. ماهی سرخو اصل همچنین سرشار از اسید آمینه ضروری تریپتوفان است؛ نکته اینجاست که بدن قادر به تولید این اسید آمینه نیست و به همین دلیل، این آمینو اسید باید از طریق رژیم غذایی به مصرف برسد.

از ویتامین‌های موجود در ماهی سرخو نیز می‌توان به ویتامین‌های گروه B مانند ویتامین B3 (نیاسین)، B5، B6، B9 (فولات)، B12 و ویتامین A، C، D و E اشاره کرد. در مجموعه شگفت‌‌انگیز مواد معدنی این ماهی نیز املاح ارزشمندی مانند سلنیوم، پتاسیم، کلسیم، آهن و فسفر وجود دارند. نهایتا، این ویتامین‌ها و مواد معدنی به تقویت سیستم ایمنی، سلامت استخوان‌ها و بهبود عملکرد سیستم عصبی کمک می‌کنند. در ادامه، برخی از حقایق تغذیه‌ای ماهی سرخو در 100 گرم گوشت آن را بیان می‌کنیم:

• ویتامین B3 0.35 میلی‌گرم
• ویتامین B6 0.45 میکروگرم
• ویتامین B9 حدود 6 میکروگرم
• ویتامین C 1.6 میکروگرم
• ویتامین A 35 میکروگرم

فواید ماهی سرخو

ماهی سرخو به دلیل داشتن سلنیوم و مقادیر بالای پروتئین، به تقویت عملکرد کبد کمک کرده و روند سم‌زدایی بدن را تسریع می‌کند. ویتامین‌های گروه B و پروتئین ماهی سرخو نیز به تولید انرژی کمک کرده و احساس خستگی را در فرد کاهش می‌دهند. علاوه‌بر آن، اسیدهای چرب امگا 3 و آنتی‌اکسیدان‌های موجود در این ماهی، می‌توانند التهاب‌های مزمن را کاهش داده و به بهبود وضعیت بدن در بیماری‌های التهابی کمک کنند. همانطور که می‌بینید، ماهی سرخو یکی از منحصربه‌فردترین انواع ماهی جنوب است که فواید زیادی برای بدن دارد.

مزایای ماهی سرخو برای قلب

ماهی سرخو با داشتن اسیدهای چرب امگا 3، به کاهش التهاب در عروق کمک کرده و از تجمع پلاک در رگ‌ها جلوگیری می‌کند؛ نهایتا این ویژگی باعث کاهش خطر ابتلا به بیماری‌هایی مانند سکته و حملات قلبی خواهد شد. امگا 3 همچنین می‌تواند به تنظیم سطح تری‌گلیسرید و کلسترول بد (LDL) در بدن کمک کرده و با افزایش کلسترول خوب (HDL)، سلامت کلی قلب را بهبود ببخشد.

خاصیت ماهی سرخو در پیشگیری از سرطان

ماهی سرخو سرشار از آنتی‌اکسیدان‌هایی مانند سلنیوم و ویتامین D بوده که به محافظت از سلول‌ها در برابر آسیب‌های ناشی از رادیکال‌های آزاد کمک می‌کنند. به بیان روشن‌تر، این آنتی‌اکسیدان‌ها از اکسیداسیون سلول‌ها و رشد سلول‌های غیرطبیعی که می‌توانند منجر به سرطان شوند، جلوگیری می‌کنند. از این رو، مصرف منظم ماهی سرخو می‌تواند خطر برخی از انواع سرطان‌ها مانند سرطان روده، کبد، پانکراس، پروستات و کلیه را کاهش دهد.

فواید ماهی سرخو در بهبود خلق و خو

ماهی سرخو منبع خوبی از تریپتوفان است؛ تریپتوفان یک اسید آمینه ضروری است که به تولید هورمون سروتونین در مغز کمک می‌کند. سروتونین نیز نقش مهمی در تنظیم خلق‌وخو و کاهش استرس داشته و به بهبود حالت روحی کمک می‌کند. علاوه‌بر آن، وجود ویتامین‌های گروه B به‌ویژه B12 و B6، باعث افزایش سطح انرژی و کاهش علائم افسردگی می‌شوند. بنابراین، مصرف ماهی سرخو اصل می‌تواند احساس شادی و آرامش را تقویت کند.

خواص ماهی سرخو در بهبود سیستم ایمنی

ویتامین‌های A و D موجود در ماهی سرخو به بهبود عملکرد سیستم ایمنی بدن کمک می‌کنند. در حقیقت، این ویتامین‌ها باعث تقویت سلول‌های ایمنی شده و مقاومت بدن در برابر انواع عفونت‌ها و ویروس‌ها را افزایش می‌دهند. همچنین سلنیوم به‌عنوان یک آنتی‌اکسیدان قوی، به مقابله با عوامل بیماری‌زا کمک کرده و به بازسازی بافت‌های آسیب‌دیده و التیام زخم‌ها کمک می‌کند.

خواص ماهی سرخو برای افراد دیابتی

ماهی سرخو دارای پروتئین بالا و چربی‌های غیراشباع و مفید بوده، که به تنظیم قند خون کمک می‌کنند. این ماهی حاوی کربوهیدرات نیست، بنابراین می‌تواند گزینه‌ای مناسب برای افرادی باشد که به بیماری دیابت مبتلا هستند. امگا 3 موجود در آن نیز به بهبود حساسیت به انسولین کمک کرده و خطر عوارض مرتبط با دیابت مانند مشکلات قلبی و عروقی را کاهش می‌دهد.

خاصیت های ماهی سرخو برای مغز و حافظه

ماهی سرخو با داشتن امگا 3 فراوان، در تقویت عملکرد مغز و بهبود حافظه نیز موثر است. در واقع، این اسید چرب مفید به سلامت سلول‌های عصبی کمک کرده و باعث ارتباط بهتر بین سلول‌های مغزی می‌شود. همچنین ویتامین‌های B12 و B6 موجود در گوشت این ماهی، از زوال عقل و کاهش عملکرد شناختی در سنین بالا جلوگیری می‌کنند.

خواص ماهی سرخو برای پوست و مو

ویتامین A و پروتئین‌های موجود در ماهی سرخو باعث حفظ سلامت پوست و مو می‌شوند. به‌عبارتی، این ترکیبات مغذی از خشکی و آسیب‌های پوستی جلوگیری کرده و به بازسازی سلول‌های پوست کمک می‌کنند. همچنین امگا 3 باعث درخشندگی موها و افزایش مقاومت آن‌ها در برابر آسیب‌های محیطی شده و پوستی جوان و شاداب را به ارمغان می‌آورد.

خواص ماهی سرخو برای استخوان

ماهی سرخو منبع خوبی از ویتامین D و فسفر بوده که هر دو برای سلامت استخوان‌ها ضروری هستند. ویتامین D به جذب کلسیم در بدن کمک کرده و باعث تقویت استخوان‌ها می‌شود. از طرفی، فسفر نیز در ساختار استخوان‌ها نقش داشته و از پوکی استخوان و کاهش تراکم استخوانی (به‌ویژه در سنین بالا که استخوان‌ها نیاز به مراقبت بیشتری دارند) جلوگیری می‌کند.

خواص ماهی سرخو برای کم‌خونی

ماهی سرخو حاوی مقدار مناسبی ویتامین B12 و آهن، دو ترکیبی که برای تولید گلبول‌های قرمز و پیشگیری از کم‌خونی ضروری هستند، می‌باشد. به بیان بهتر، ویتامین B12 نقش مهمی در تشکیل سلول‌های خونی داشته و آهن موجود در ماهی به انتقال اکسیژن به بافت‌ها کمک می‌کند. در نتیجه، مصرف منظم ماهی سرخو می‌تواند خستگی و ضعف ناشی از کم‌خونی را کاهش دهد.

فواید ماهی سرخو در تنظیم فشار خون

پتاسیم موجود در ماهی سرخو به تنظیم فشار خون کمک می‌کند. در حقیقت، این ماده معدنی با کاهش اثرات سدیم در بدن و همچنین کاهش تنش عروق خونی، از افزایش فشار خون جلوگیری خواهد کرد. همچنین امگا 3 موجود در ماهی در کنترل فشار خون و کاهش التهاب رگ‌ها موثر بوده و سلامت قلب و عروق را حفظ می‌کند.

خواص ماهی سرخو برای چشم

ویتامین A و اسیدهای چرب امگا 3 در ماهی سرخو برای سلامت چشم‌ها بسیار مفید هستند؛ به طوری که ویتامین A به تقویت شبکیه چشم و جلوگیری از خشکی چشم کمک کرده و امگا 3 از بیماری‌های مرتبط با افزایش سن، مانند دژنراسیون ماکولا جلوگیری می‌کند. علاوه‌بر آن، این ترکیبات مغذی از کاهش دید در سنین بالا پیشگیری می‌کنند.

خواص ماهی سرخو برای گوارش

پروتئین با کیفیت بالا و چربی‌های سالم ماهی سرخو هضم راحت‌تری دارند و از این رو، طبیعتا به سلامت سیستم گوارشی کمک می‌کنند. همچنین ویتامین‌های گروه B این ماهی در متابولیسم بهتر غذا و تولید انرژی در بدن موثر هستند. علاوه‌بر آن، ماهی سرخو به دلیل نداشتن کربوهیدرات و چربی‌های ناسالم، گزینه‌ای مناسب برای سلامت معده و روده‌ها است.

موارد منع مصرف ماهی سرخو

برای بهره‌‌مندی حداکثری از خواص ماهی سرخو ، می‌بایست در مصرف آن احتیاط‌های لازم را در نظر گرفته و اعتدال را رعایت کنیم. برای مثال، افرادی که به انواع خاصی از غذاهای دریایی حساسیت دارند، احتمالا باید از مصرف این ماهی خودداری کرده یا پیش از مصرف، با پزشک مشورت کنند. همچنین، به‌دلیل وجود جیوه در برخی ماهی‌ها، مصرف زیاد آن‌ها به‌ویژه برای زنان باردار و کودکان می‌تواند مضر باشد؛ از این رو، توصیه می‌شود که اولا ماهی را از مکان‌های معتبر و مطمئن تهیه کرده و ثانیا، مصرف آن را در حد اعتدال نگه دارید.

علاوه‌بر آن، به افرادی که دچار بیماری نقرس بوده (اسید اوریک خون آن‌ها بالا است) یا از ناراحتی‌های کلیوی رنج می‌برند، توصیه می‌کنیم که ماهی سرخو مصرف نکنند؛ چراکه این ماهی دارای ترکیب آلی به نام پورین بوده و می‌تواند منجر به افزایش سطح اسیداوریک خون شود.

انواع ماهی سرخو

اکنون که با ارزش غذایی و خواص ماهی سرخو آشنا هستید، خالی از لطف نیست که بدانید این ماهی جذاب و خوشمزه دارای انواع مختلفی است. در حقیقت، ماهی سرخو از نظر اندازه، نوع و شکل ظاهری دارای تنوع بوده که در بخش زیر، به نام آن‌‌ها اشاره می‌کنیم:

• سرخو خال‌سیاه
• سرخو دندان کوچک
• سرخو زنگاری
• سرخو عمق‌زی
• سرخو امپراطور
• سرخو عمق‌زی دم‌دراز
• سرخوی هندی
• سرخو حرا
• سرخو بنگالی
• سرخو خونی یا زرشکی
• سرخو قهوه‌ای
• سرخو هشت‌خط
• سرخو کج‌پولک
• سرخو پنج‌خط
• سرخو چشم‌درشت
• سرخوی گوژسر
• سرخو معمولی
• سرخو دم‌هلالی
• سرخوی مالاباری
• سرخو مخطط زرد

ماهی سرخو به دلیل داشتن رنگ منحصر‌به‌فرد، گوشت بدون‌تیغ و همچنین بوی مطبوع، می‌تواند یکی از بهترین انواع ماهی جنوب برای طبخ باشد که از بزرگ تا کوچک عاشق عطر و مزه عالی آن می‌شوند. این ماهی با خواص متعددی همچون تقویت سیستم ایمنی و عملکرد قلب، بهبود خلق‌و‌خو و کمک به تنظیم قند خون شناخته می‌شود.

ماهی سرخو با داشتن پروتئین بالا و اسیدهای چرب امگا 3، گزینه‌ای ایده آل برای افرادی است که به دنبال رژیم‌های کم‌چرب و پرپروتئین هستند. با این‌حال، این امکان وجود دارد که مصرف بیش‌از‌حد ماهی سرخو در افرادی که دچار نقرس هستند، مشکلاتی ایجاد کند. در آخر، قول می‌دهیم که با انتخاب روش‌های پخت دلخواه، قطعا ماهی سرخو به یکی از بهترین غذاهای دریایی برای شما تبدیل خواهد شد.