ماهان شبکه ایرانیان

در نشست مبانی دین‌شناختی پیشرفت عنوان شد:

ارائه الگوی دینی پیشرفت با پیوند عقل و دین ممکن می‌شود/ نگاه تک‌بعدی پراگماتیسم‌ به دین

گروه حوزه‌های علمیه: نشست «مبانی دین‌شناختی الگوی اسلامی پیشرفت» امروز ۳۰ دی با حضور صاحب‌نظران برگزار و در این نشست عنوان شد: طراحی الگوی دینی در پیشرفت با ایجاد پیوند عمیق میان عقل و دین ممکن است.

به گزارش خبرگزاری بین‌المللی قرآن (ایکنا) حجت‎الاسلام والمسلمین حمیدرضا شاکرین، عضو هیئت علمی پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی امروز 30 دی در نشست علمی «مبانی دین‌شناختی الگوی اسلامی پیشرفت» در پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی گفت: مبانی دین‌شناختی با مبانی دینی متفاوت است زیرا مبانی دینی آن چیزی است که با مطالعه دین می‎توانیم دریابیم ارکان اساسی دین و هدف و هدفگذاری دین برای پیشرفت چیست.
وی افزود: دین‌شناسی در واقع فلسفه دین است و نگاه بیرونی به دین دارد و می‌خواهد صلاحیت دین را در این مسئله ارزیابی کند یعنی وقتی سخن از الگوی اسلامی بیان می‎کنیم بیاد ببینیم که این ادعا درست یا متناقض است.
عضو هیئت علمی پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی بیان کرد: در این زمینه باید گستره و قلمرو زبان دین و در ادامه نیز رابطه دین و عقل و... باید بررسی شود.
وی افزود: چون این بحث ناظر به الگوی اسلامی پیشرفت است باید به شکل فشرده مطلب اساسی را بیان کنیم و بعد سنخیت آن در خصوص پیشرف بیان شود.
شاکرین با بیان اینکه در حوزه بحث چیستی دین، دیدگاه‎های متفاوتی وجود دارد اظهار کرد: در این بحث تعریف اندیشمندان مسلمان را که ناظر به دین حقه الهی است مدنظر قرارداده‎ایم براین اساس، تعریفی که اندیشمندان مسلمان ارایه کرده‎اند مجموعه تعالیمی است که از سوی خداوند نازل شده و دارای سه حوزه عقاید و بینش‎های پایه است و بخش دیگر احکام است و بخش دیگر در حوزه منش‌های رفتارهای اخلاقی قرار می‌گیرد.
وی گفت: این تعریف تعریفی حداقلی از دین است زیرا دین حوزه‎های مختلف زندگی بشر را شامل می‎شود و غایت و هدف دین نیز کمال و سعادت انسان است که قیدی نیز بر آن زده نشده است.
این استاد حوزه عنوان کرد: تفکر اسلامی قایل به دین‎گرایی سرشتی است و در اینجا دین تنها نگاه خداگرایانه به بشر ندارد بلکه بر وجود ارزش‌های عالیه دینی و ارزش‌های اخلاقی در سرشت انسان تاکید دارد.
نگاه تک بعدی پراگماتیسم‌ها به دین

وی گفت: در بحث ارزش‎های دینی و مبانی دین شناختی نگاه ما به دین آن است که دین حقایق قابل شناخت و اثبات هستند بر خلاف نگاه پراگماتیسم‌ها که تنها یک کارکرد برای دین قائل هستند، دین حقایق فلسفی قابل اثبات دارد.
وی افزود: هر کدام از این مباحث در الگوی اسلامی پیشرفت بسیار تاثیرگذار است، دو نگاه به قضیه اسلام و پیشرفت داریم که نگاه اول، نگاه فرهنگی است و برنامه‌ریزان برای الگوی پیشرفت خود ناچار هستند که ارزش‎های اجتماعی را در نظر بگیرند که بخشی از آن ارزش‎های دینی است.
شاکرین بیان کرد: بحث‎‌هایی که در حوزه ذاتی و عرضی دین مطرح می‎شود در این زمینه بسیار موثر است؛ از نگاهی که در غرب و پس از هگل مطرح شد تکلیف مشخص می‎شود و اگر کسی قائل شد که گوهر دین را صرفا یک سری مناسک خاص و تجربه دینی و اخلاق است کارکرد آن در الگوی پیشرفت محدود خواهد شد.
نگاه کل‌گرایانه به دین اثبات‌کننده جامیعت و مرجعیت آن است

وی گفت: اگر کسی نگاه کل گرایانه‎ای به دین داشته باشد و شریعت را متن دین معرفی کند و نه فقط یک عرضی که پیوند آن فقط یک پیوند تاریخی است، تمام دین مرجعیت پیدا کرده و تمام آموزه‎های دینی اصالت پیدا می‎کنند.
رابطه عقل و دین

این استاد حوزه تصریح کرد: اگر رابطه علم و عقل با دین را یک رابطه تعارض‌آمیز بدانیم به هیچ وجه نمی‏‎توانیم به مرجعیت دین به الگوی اسلامی پیشرفت معنا بدهیم و اگر کسی بخواهد الگویی طراحی کند که دین را در آن الگو دخالت دهد باید رابطه عقل و دین را یک رابطه مستمر بداند.
وی گفت: عقل، خود یکی از منابع دین است که از جمله آیت‎الله جوادی آملی آن را بسیار پررنگ می‎دانند از این رو در حوزه الگوی پیشرفت باید شدیدا دانش پایه حرکت کنیم و زمانی می‌توانیم الگوی دینی طراحی کنیم که بین علم و دین یک پیوند وسیع وجود داشته باشد.
دین موافق و انگیزاننده پیشرفت است

در ادامه این نشست حجت‎الاسلام والمسلمین قدردان قراملکی در سخنانی گفت: آموزه‎های دینی هم با پیشرفت موافق است و هم انگیزاننده و هدف دهند و شاخص دهنده در این مسیر است لذا تعریف پیشرفت نیازمند مباحث فلسفی و است و اصلا علم نمی‌تواند در این زمینه به ما جواب درستی ارایه دهد.
وی با بیان اینکه در حوزه چیستی دین در خود اسلام نیز تعاریف مختلفی وجود دارد عنوان کرد: نگاه دین شناختی باید فرانگرانه باشد و اگر این نگاه دین شناختی فرانگرانه نباشد نمی‌توانیم به تعریف درستی از دین و خاستگاه دین ارایه کنیم.
وی گفت: نمی‎توانیم بگوییم که نگاه پیشرفت دینی با نگاه برون‌نگری به دین حاصل نمی‎شود یعنی باید نگاه به درون مایه دین و آیات و روایات متمرکز باشد و ما نمی‎‌توانیم صرفا با نگاه چیستی به شکل خاص دین آن را معنی کنیم و از آن تئوری پیشرفت بخواهیم.
این استاد حوزه اظهارکرد: در حوزه دین‎شناسی باید مبانی دینی به خوبی بیان شود که قطعا آیات و روایات در این زمینه نقش مهمی دارد. اگر مبانی به دو قسم ایجابی و سلبی مشخص شود و بیان کنیم که رابطه عقلی ما نسبت به دین از چه سنخی است بهتر می‎توانیم به مبانی عقل‌گرایی دین برای شناخت رابطه آن با متد پیشرفت برسیم.
این استاد حوزه اظهار کرد: در حوزه مبانی باید سیر پشتوانه معرفتی بیان شود و این پیوندها و ذکر این مباحث باید پشتوانه را به خوبی بیان کند. در حوزه زبان دین نیز باید مشخص شود که مرز این دو شناخت تا کجاست.
اثبات ملازمه دین و پیشرفت

وی گفت: اثبات ملازمه دین با پیشرفت نیز باید با مبنای ارایه شده در پیش فرض تحقیق کاملا مشخص شود و اگر بخواهیم در این زمینه بیانی داشته باشیم باید نگاه خود را به دین مشخص کنیم.
ناقد این نشست تصریح کرد: در بحث خاستگاه دین در پژوهش‎های مرتبط با دین و پشرفت باید گفت که اطلاق فطرت به دین اولین گام است در ثانی فطرت و سرشت کلیات را نشان می‎دهد ولی نمی‎تواند حوزه تشریعی دین را مشخص کند که در پژوهش‎های ناظر به پیشرفت باید این مطلب را به خوبی رعایت کنیم و اجازه ندهیم این مباحث از اتقان تحقیقات بکاهد.
وی گفت: باید مشخص شود که مبانی دینی که ثابت است چگونه فهم ما را نسبت به دین کامل می‎‌کند و در این رابطه باید مشخص شود که دین با چه نوع تغییر و تحولاتی همگرایی دارد و چه مباحثی در دین ثابت است.

قیمت بک لینک و رپورتاژ
نظرات خوانندگان نظر شما در مورد این مطلب؟
اولین فردی باشید که در مورد این مطلب نظر می دهید
ارسال نظر
پیشخوان