نگار علی، تینا مزدکی- فناوری هوش مصنوعی به دلیل کاربردها و مزایای متعدد، در دنیای مدرن اهمیت فزایندهای پیدا کرده است و به سرعت در حال تغییر نحوه زندگی ما است.
هوش مصنوعی مجموعهای از فناوریها است که در کنار یکدیگر کار میکنند و ماشینها را قادر میسازند تا با سطوح هوشی انسانمانند، عمل و یادگیری داشته باشند؛ شاید به همین دلیل به نظر میرسد که تعریف هر شخص از هوش مصنوعی متفاوت از دیگری است، چراکه هوش مصنوعی تنها یک چیز نیست.
فناوریهایی مانند یادگیری ماشینی و پردازش زبان طبیعی همگی بخشی از چشم انداز هوش مصنوعی هستند؛ هر کدام در مسیر خود در حال تکامل هستند و هنگامی که در ترکیب با دادهها، تجزیه و تحلیل و اتوماسیون به کار میروند، میتوانند به کسب و کارها در دستیابی به اهداف خود کمک کنند، خواه این کمک بهبود خدمات مشتری باشد یا بهینهسازی زنجیره تامین.
راهحلهای هوش مصنوعی میتوانند در هر مرحله از فرآیند تولید، از تحقیق و توسعه گرفته تا تولید، توزیع، تعمیر و بازیافت به کار گرفته شوند؛ ثروت آینده کشورها میتواند به داشتن پایگاه گستردهای از خدمات هوش مصنوعی که مشارکت در زنجیرههای ارزش جهانی موجود را تقویت میکند، بستگی داشته باشد.
با توجه به همبستگی زیادی که پیشرفت در هوش مصنوعی با بقای کشورها پیدا کرده است، در کافه خبر خبرآنلاین میزبان مسعود مظلوم، محقق هوش مصنوعی دانشگاه آمستردام هلند و استاد مدعو دانشگاه فردوسی مشهد بودیم؛ در این کافه خبر بررسی خواهیم کرد که چرا هوش مصنوعی در دنیای امروز بسیار مهم است، چه دلایلی وجود دارد که پرداختن به هوش مصنوعی را اجتناب ناپذیر میکند و هوش مصنوعی چگونه آینده ما را شکل میدهد و در حال حاضر ایران در چه جایگاهی در فناوری هوش مصنوعی ایستاده است؛ مشروح این گفتوگو را در ادامه بخوانید:
ما از نظر زیرساختهای سختافزاری ضعیف هستیم
مسعود مظلوم در پاسخ به این پرسش که آیا ما زیرساختهای نرمافزاری، دادهای و سختافزاری و محاسباتی مناسب را برای استقرار درست موجودات هوشمند در کشور در اختیار داریم یا خیر، گفت:« پاسخ دادن به این سوال واضح است؛ در خصوص زیرساختهای سختافزاری ما ضعیف هستیم و اگر به شکل منطقهای بخواهیم این موضوع را بررسی کنیم، کشورهایی مانند امارات، قطر و عربستان سعودی هستند که به دلیل سرمایهگذاریهای عظیم و ارتباطات مستقیم و بدون محدودیتی که با کشورهای غربی و آمریکایی دارند، به GPUها دسترسی دارند و زیرساختهای سختافزاری را در اختیار دارند.»
او در ادامه و در پاسخ به این پرسش که کدام کشورها به GPUها دسترسی دارند، گفت:« فقط ما نیستیم که دسترسی به GPUها نداریم، خیلی از کشورها در دنیا هستند که از لحاظ هزینهای ( مالی و انرژی) در تامین GPUها دچار مشکل هستند؛ در دنیا چند کشور به اندازه انگشتان دست هستند که توانایی دسترسی به سختافزار مورد نیاز برای موجودات هوشمند را دارند.»
فرهنگ دادهای و نگاه درست به داده در کشور ما وجود نداشته است
مظلوم در ادامه و در پاسخ به این پرسش که از لحاظ زیرساخت دادهای در چه وضعیتی قرار داریم، گفت:« از لحاظ زیرساخت دادهای نیز دچار مشکل هستیم؛ من در حال حاضر در حوزه صنعتیسازی هوش مصنوعی مشغول به کار هستم و با توجه به تجربهای که دارم، زمانی که وارد سازمانهای کشور میشویم، چه دولتی، خصولتی و خصوصی باشد، اولین چالشی که با آن مواجه میشویم، زیرساختهای دادهای است.
به این خاطر که فرهنگ دادهای و نگاه درست به اهمیت داده در کشور ما وجود نداشته است، دادهها شهروند درجه چندم در کشور بودند و امروز داده شهروند درجه یک است؛ دادهها در کشور ما ساختار یافته نیستند و زیرساختهای دادهای ما درست نیست و دادهها درست مدیریت و ذخیرهسازی نشدهاند و حکمرانی داده به معنای سیاستگذاریها و استانداردسازیهای مورد نیاز برای دسترسی به یک داده درست ( صحیح، با کیفیت، امن و با حفظ حریم شخصی) در کشور وجود ندارد.
خوشبختانه در یکی دو سال اخیر در بحث حکمرانی داده و زیرساختهای دادهای مورد نیاز برای آن در کشور کارهای خوبی در حال انجام گیری است و نوید تامین زیرساختهای دادهای و مدیریت دادهای برای رسیدن به دادهای که مورد قبول و غذای یک موجود هوشمند است داده میشود.»
شاید نتوانیم مولدها را تولید کنیم، اما میتوانیم آنها را شخصیسازی کنیم
محقق هوش مصنوعی دانشگاه آمستردام هلند در ادامه و در پاسخ به این پرسش که ما در بحث زیرساختهای محاسباتی در چه جایگاهی ایستادهایم، گفت:«ما در بحث زیرساختهای محاسباتی نیز مشکل داریم، اما نباید دست از کار بکشیم. ما شاید نتوانیم مولد ها را تولید کنیم، با توجه به منابع محاسباتی زیادی که مورد نیاز است، اما میتوانیم مولدها را براساس دادههای خود شخصیسازی کنیم و در صنعت و سازمانهای خود مورد استفاده قرار دهیم.
ما عقب هستیم، اما اینکه این جمله را تکرار کنیم، به جایی نمیرسیم و نباید دست از کار بکشیم؛ تلاشهای خوبی در کشور در حال صورت گیری است که میتواند به ما کمک کند جایگاه خود را در منطقه در حوزه هوش مصنوعی پیدا کنیم.»
به زودی شاهد خلق موجودات هوشمندی خواهیم بود
این استاد مدعو دانشگاه فردوسی مشهد در ادامه و در پاسخ به این پرسش که به طور کلی در حوزه هوش مصنوعی در کشور در چه جایگاهی ایستادهایم، گفت:« ما از لحاظ دانش عقب نیستیم و استعدادهای زیادی در داخل و خارج از ایران وجود دارند که دانتش استفاده از دادهها و تولید موجودات هوشمند را دارند؛ اما از لحاظ سختافزار، نرمافزار و زیرساخت ضعیف هستیم که با سرمایهگذاریهایی که در حال انجام است، درست خواهد شد و بسیاری از سازمانها و ادارهها به اهمیت گام برداشتن در حوزه تحول دیجیتال پی بردند. حضور تکنولوژیهای دادهمحور مانند هوش مصنوعی برای بسیاری از صنایع و سازمانها خلق ارزش میکند و نسبت به سال گذشته نیز میتوان رشد فرهنگی در این حوزه را در کشور دید و به زودی شاهد خلق موجودات هوشمندی خواهیم بود که بتوانند برای کشور ارزشآفرینی کنند.»
227227