حجت‌الاسلام والمسلمین عباس الهی، داور جلسه دفاعیه این پایان‌نامه در گفت‌وگو با خبرگزاری بین‌المللی قرآن (ایکنا) با اشاره به دفاع این پایان‌نامه در هفته گذشته گفت: این پایان‌نامه توسط محمدعبدالله از طلاب عربستانی جامعه المصطفی(ص) دفاع شد.
وی ادامه داد: آیت‌الله یعقوب جعفری از مفسران و استادان قرآن راهنمایی این پایان‌نامه را بر عهده داشتند و حجت‌الاسلام والمسلمین احمد مرادخانی نیز به عنوان استاد مشاور در این جلسه حضور داشتند.
الهی تصریح کرد: نویسنده این پایان‌نامه درباره مفهوم‌شناسی مشکل در تفسیر قرآن بحث کرده بودند و افراد دیگر می‌توانند آن را در علوم قرآنی و ... بحث کنند.
وی با بیان اینکه نویسنده مفهوم مشکل را در درایه و اصول و تفسیر بحث کرده بود، گفت: من به عنوان داور به ایشان اعتراض کردم که چرا در بحث مفهوم شناسی مشکل در تفسیر به درایه و اصول پرداختید و این بحث ضرورتی نداشت و ایشان توجیه خود را بیان کرد.
مشکل معادل متشابه نیست
استاد داور پایان‌نامه بیان کرد: ایشان آیات مشکل را به متشابه مرتبط کرده و معادل یکدیگر دانسته بود که باز بنده عرض کردم چه بسا آیات محکمی داریم که مشکل است و مشکل بودن آیات مختص به آیات متشابه نیست.
وی عنوان کرد: نویسنده پایان‌نامه همچنین در تحقیق خود به مبادی، سابقه تاریخی و اینکه چه کسانی از شیعه و سنی این بحث را مورد توجه قرار داده‌اند و برداشت آنان از مشکل چه بوده است پرداخته است.
الهی گفت: نویسنده در نهایت هم راه علاج و برخورد با آیات مشکل را تبیین کرده و به عنوان نمونه توجه به سیاق آیات، مفردات و چینش آن را راهی برای فهم آیات مشکل برشمرده است.
الهی ادامه داد: یکی دیگر از راه‌های مالوف و معمول در رفع ابهام از آیات متشابه، رجوع به آیات محکم است که اصطلاحا «رد المتشابه الی المحکم» نامیده می‌شود.
دفاع با نمره عالی
الهی تصریح کرد: با توجه به زحمات زیادی که پایان‌نامه نویس در این زمینه کشیده بود، در نهایت با نمره 19 از پایان‌نامه خود دفاع کرد.
یادآور می‌شود، اندیشمندان علوم قرآنی دیدگاه‌های بسیار متفاوتی درباره آیات محکم و متشابه ارایه کرده‌اند که برخی مانند وهابیت افراطی به وادی تجسم و تجسد بخشیدن به خدا و کفر افتاده‌اند. برخی تاویل ایات متشابه را به خدا واگذار کرده و عقل بشر را از دسترس به آن کوتاه کرده‌اند اما بیشتر اندیشمندان و مفسران شیعه با تقسیم‌بندی دقیق آیات قرآن به محکمات، متشابهات و تقسیم متشابهات به انواعی تصریح کرده‌اند که تاویل برخی ایات مشتابه مانند یوم الساعة که علم آن مخصوص خداست از دسترس بشر خارج است و حتی پیامبر(ص) هم علم به زمان قیامت ندارد اما سایر آیات متشابه یا در سایه محکمات قرآن قابل درک است و یا در سایه پرسش از «اهل الذکر» و روایات قطعی الصدور می‌توانند فهم شوند که علامه طباطبایی(ره) در روش تفسیر قرآن به قرآن بسیاری از این مسایل را مرتفع کرده است.
