استروژن بالا می تواند بر جنبه های سلامتی افراد تاثیر منفی بسیاری داشته باشد. اگر سطح استروژن به طور مداوم بالا بماند مشکلات و عوارض جدی به دنبال دارد. این مطلب به علل و عوارض بالا بودن استروژن اشاره دارد.
علل و عوارض بالا بودن استروژن در زنان و مردان
استروژن یکی از هورمون های بسیار مهم در زنان و مردان می باشد که در صورت بالا رفتن آن عوارضی را برای فرد به همراه دارد. میزان بالای استروژن می تواند سبب علائمی در بدن شده و ریسک ابتلا به برخی بیماری ها را افزایش دهد.
در این مطلب قصد داریم پیرامون علل و عوارض بالا بودن سطح استروژن در زنان و مردان و همچنین راهکار درمانی آن صحبت کنیم. همچنین در صورت تمایل برای اطلاع از علائم استروژن بالا و کمبود هورمون استروژن می توانید از این مقالات نیز بازدید نمایید.
هورمون استروژن چه نقشی در بدن ایفا می کند؟
استروژن نوعی هورمون جنسی می باشد که نقش مهمی در بدن زن و مرد ایفا می کند. هورمون استروژن در سلامت جنسی، سلامت شناختی، سلامت استخوان و عملکرد سیستم قلبی عروقی زن و مرد نقش مهمی دارد.
قابل ذکر است استروژن به عنوان هورمون زنانه شناخته می شود و تستوسترون به عنوان هورمون مردانه بیان می شود. در حالی که هر دو هورمون در زنان و مردان وجود دارد. ولی به طور میانگین میزان هورمون استروژن در زنان بالاتر و در مردان هورمون تستوسترون بالاتر است.
این هورمون در خانم ها سبب تنظیم چرخه قاعدگی و ضخیم شدن دیواره رحم برای بارداری می شود. همچنین سطح کلسترول را تنظیم و به سلامت استخوان ها کمک می کند. هورمون استروژن در تنظیم فعالیت های زنانه اهمیت زیادی دارد و بر بلوغ، چرخه قاعدگی، بارداری و یائسگی تاثیرگذار است.
در حالت کلی هورمون های بدن وقتی میزان متعادلی داشته باشند بدن به طور منظم عمل می کند. ولی وقتی در آن ها ناهماهنگی بروز یابد بدن با مشکلاتی همراه می شود.
افزایش یا کاهش سطح استروژن تا حدودی طبیعی است ولی اگر میزان آن به طور مداوم بالا باشد مشکلات جدی برای زن یا مرد ایجاد می شود. هر فردی ممکن است در معرض سطح استروژن بالا قرار بگیرد.
استروژن بالا می تواند بسیاری از جنبه های سلامت فرد را تحت تاثیر منفی بگذارید. مثلا موجب افزایش وزن، تغییر خلق و خو، سندرم پیش از قاعدگی شدید شود.
علل استروژن بالا چیست؟
قبل از پرداختن به علل استروژن بالا باید گفت به طور کلی سه نوع استروژن اصلی وجود دارد که شامل استرادیول، استرون و استریول است. استرادیول قوی ترن شکل استروژن بوده و غلظت آن در خانم ها در سن باروری بیشتر است. از این شکل استروژن به عنوان نشانگر سلامت تخمدان استفاده می کنند.
استرون در بدن مردها یافت می شود ولی می توان آن را در بدن خانم ها بعد یائسگی هم یافت. استریول توسط جفت تولید شده و در دوران بارداری به اوج می رسد. با رشد جنین میزان استروژن استرویل بیشتر می شود.
به این ترتیب عوامل مختلفی می توانند سبب بروز استروژن بالا در بدن افراد شوند. این عوامل در سه مورد زیر اختلال ایجاد کرده و سبب تجمع سطح بالای استروژن در بدن زنان و مردان می شوند:
- تولید بیش از حد استروژن توسط غدد
- تغییرات در شیوه تجزیه استروژن توسط بدن
- تغییرات در شیوه دفع استروژن از بدن
از جمله علل بروز استروژن بالا عبارت است از:
چاقی
چاقی سبب تولید استروژن استرون در بدن می شود. از این رو اضافه وزن می تواند به بروز استروژن بالا در بدن منجر شود.
استرس
استرس موجب افزایش سطح کورتیزول شده و وقتی سطح کورتیزول به صورت دائم بالا باشد این هورمون می تواند میزان پروژسترون را تقلیل دهد. کاهش سطح پروژسترون باعث بالا رفتن استروژن می شود.
مصرف الکل
مصرف نوشیدنی های الکلی به میزان زیاد سبب افزایش سطح استرادیول شده و متابولیسم استروژن برای بدن دشوارتر می شود. در نهایت سطح استروژن در بدن بالاتر می رود.
دیسبیوز
دیسبیوز روده وقتی رخ می دهد که در روده بزرگ فرد گونه های مضر باکتری وجود داشته یا باکتری های مفید روده بزرگ به اندازه کافی وجود نداشته باشد. برخی از باکتری های روده می توانند میزان دفع استروژن بدن را کنترل کنند و در صورت عدم حضور آن ها استروژن بالا در بدن تجمع می یابد.
قرارگیری در معرض زنواستروژن
زنواستروژن نوعی ماده شیمیایی است که در انواع اقلام روزمره مانند لوازم آرایشی ، ظروف پلاستیکی و … یافت می‌شود. این ماده در صورت ورود به بدن، عملکرد استروژن را تقلید نموده و سبب افزایش میزان استروژن در بدن می شود.
مصرف برخی داروها
برخی از داروها ممکن است سطح استروژن بدن را افزایش داده یا پروژسترون را سرکوب کنند.
برخی بیماری ها
برخی از بیماری‌ها و اختلالات سلامتی نظیر سندرم تخمدان پلی کیستیک، فیبروم رحم، اندومتریوز و مقاومت به انسولین موجب استروژن بالا می شوند. در مردها، در صورت پایین آمدن سطح تستوسترون، هورمون استروژن می تواند نسبت به میزان تستوسترون در بدن بالاتر برود.
عوارض سطوح زیاد استروژن در زنان و مردان
لازم به ذکر است علائم و عوارض استروژن زیاد در مردان و زنان متفاوت می باشد. ولی به طور کلی استروژن بالا می تواند خطر بروز فشار خون بالا، لخته خون، هیپوکلسمی، سرطان سینه و سرطان دهانه رحم را افزایش داده و آسم یا صرع را تشدید نماید.
عوارض استروژن بیش از حد در زنان
استروژن بیش از حد در بدن یک زن ممکن است با عوارض زیر همراه شود:
- افزایش وزن خانم، به خصوص در اطراف باسن و کمر
- تورم و حساسیت در سینه
- سردی دست و پا
- دوره های خیلی سنگین یا سبک قاعدگی (بی نظمی قاعدگی)
- سندرم پیش از قاعدگی شدید
- خستگی و سردرد
- فیبروم رحمی
- بروز توده های فیبروکیستیک در سینه ها
- کاهش میل جنسی
- اضطراب و حملات پنیک
- اختلال خواب و خواب آلودگی
- نفخ
- ریزش مو
- تغییر حالات روحی
- افسردگی
عوارض استروژن بیش از حد در مردان
با وجود اینکه استروژن نوعی هورمون زنانه محسوب می شود، ولی مقادیر کمی از آن در بدن مردان هم وجود دارد و برای بدن آن ها ضروری می باشد. استروژن بالا در مردان می تواند سبب بروز مشکلات زیر شود:
- بزرگ شدن سینه ها یا ژنیکوماستی
- ناباروری
- افسردگی
درمان استروژن بالا
در صورتی که دچار استروژن بالا در اثر هورمون درمانی شده باشید، پزشک احتمالا برنامه هورمون تراپی شما را تغییر می دهد. این کار سبب حفظ تعادل هورمونی بدن می شود. چنانچه سرطان سینه یا تخمدان وجود داشته که به میزان استروژن حساس است.
استروژن بالا سبب تشدید سرطان می شود بنابراین پزشک دارویی مانند ناموکسیفن را برای نرسیدن استروژن به سلول های سرطانی تجویز می کند. یا ممکن است داروهای بازدارنده نظیر آروماتاز تجویز شود.
این داروها سبب توقف آنزیم آروماتاز شده که آندروژن را به استروژن تبدیل می کند. در سایر موارد ممکن است دارویی تجویز شود که مانع از تولید استروژن توسط تخمدان گردد.
