احمد بن حنبل سنت را حاکم بر قرآن دانسته و در فتاوی خود بر احادیث و فتاوی صحابی تکیه می زد. او بر طبق «مصلحت» فتوی نمی داد. آن گاه که نصی را روی در روی آن می یافت بر خلاف مالک عمل می کرد و هر گاه هم نصی را در برابر مصلحت نمی دید، آن را مبنای حکم قرار می داد و همانند شافعی از مصلحت گریزان نبود.
احمد، حدیث مرسل و ضعیف را معتبر دانسته و آن را بر قیاس برتری می داد.
کاربرد قیاس در نزد او تنها در زمان ضرورت روا بود.
برخی از معتقدات مذهبی حنابله
1 در فقه حنبلی، رکن اصلی در معاملات، رضایت عاقلان بوده و هر معامله ای درست شمرده شده مگر آن که نصی بر بطلان آن رهنمون باشد.
2 حنابله در موضوع طهارت و نجاست، حساسیت ویژه ای داشته اند و از این جهت در میان مذاهب شهره اند.
3 فقه حنبلی با پذیرش اصل ذرایع گسترش ویژه ای یافته است. بر اساس این اصل، حکم غایات به وسایل آن و حکم نتایج به مقدماتش تسری می یابد.
4 ویژگی مهم حنبلیان توجه افراطی آنان نسبت به قضیه امر به معروف و نهی از منکر است .
برخی از آرای ابن حنبل در عرصه کلام سیاست و فقه عبارت است از:
1 او در نصوص که گویای تشبیه و یا تجسیم و رؤیت حق تعالی بود، تأویل را روا نمی دید .
2 معنی صحابی در نزد احمد معنایی فراگیر داشت و هر که را ولو در ساعتی با پیامبر به سر آورده بود، به او صحابی گفته می شد. مسلمانی که به صحابیی دشنام می داد، اسلام صحیحی در نگاه او نداشت.
با این همه، احمد خلافت امام علی بن ابی طالب علیه السلام را خلافتی معتبر و دینی می شمرد . از فضایلی که برای او در مسندش یاد کرده بر می آید که احمد، علی علیه السلام را سرآمد صحابی در فضیلت ها می دانسته است.
3 احمد گزینش خلیفه پیشین و خلیفه بعد از خود را امری درست می دید. احمد اطاعت پیشوای پیروز را لازم دیده هر چند که آن پیشوا ستمکار باشد. او خواندن نماز جمعه به اقتدای بر چنین پیشوایی یا برگزیدگان او را وظیفه دانسته و دوباره خوانی آن نماز را بدعت می انگاشت .
4 ابن حنبل تارک نماز را کافر دانسته و قتلش را واجب می دید.