در هر ثانیه 360 مترمربع از سطح جنگلها و مراتع کشور تخریب میشود. به بیان دیگر در هر پنج سال، یک میلیون هکتار از جنگلهای ایران نابود میشود یا سالانه 1,5 درصد از جنگلهای ایران از دست میرود.
به گزارش ،وقایع اتفاقیه نوشت: اگر این روند ادامه یابد در 60 سال آینده اثری از جنگلهای امروزی ایران باقی نخواهد ماند. این اطلاعات آنقدر تکاندهنده است که باورکردن آنها مشکل به نظر میرسد. با این وجود، همه آنها واقعیت دارد بهگونهای که روند تخریب جنگلها در ایران را باید یکی از نگرانکنندهترین مشکلات زیستمحیطی کشور به حساب آورد. درحال حاضر با تخریب 33 درصد از جنگلهای ایران، وسعت 18 میلیون هکتاری این جنگلها به 12,4 میلیون هکتار کاهش یافته است و سهم هر ایرانی از جنگل به 0,2 هکتار یعنی یکچهارم میزان جهانی آن (0,8 هکتار) رسیده است که این آمار حاکی از فقر و کمبود شدید کشور دراینزمینه است. کشور ایران درحال حاضر بین 56 کشور دارای جنگل در جهان، مقام چهلوپنجم را دارد. بر پایه گزارش کارشناسان فائو (سازمان خواروبار و کشاورزی ملل متحد) چنانچه سطح جنگلهای یک کشور از 25 درصد خاک آن کمتر شود آن کشور از نظر وضعیت محیطزیست انسانی در وضعیت بحرانی به سر میبرد. این درحالی است که سطح پوشش جنگل و مرتع در ایران 7,5 درصد از مساحت کشور است.
عوامل زیادی دست به دست هم دادهاند که امروز، بترسیم از اینکه تا چند سال دیگر، فرزندانمان باور نکنند ایران کویری، روزی درخت داشته است. از ساختوسازهای غیراصولی گرفته تا به خطر انداختن اکوسیستم جنگل و نابود شدن درختان بهخاطر کمآبی و حالا هم آتشسوزیهایی که گویا قرار نیست کنترل و متوقف شوند. گرمشدن هوا و رسیدن فصل تابستان برای جنگلهای ایران، یادآور آتشسوزیهای مهیب است. همین حالا هم چندین روز است که جنگلهای غرب کشور که از قضا جزء مرغوبترین جنگلهای ایران در دامنه زاگرس محسوب میشوند چنان دچار شعله شدهاند که حریقشان از هر سو که کنترل میشود از گوشهای دیگر سر بر میآورد. تازهترین آتشسوزی که تا لحظه نوشتهشدن این کلمات با قوت به نابود کردن درختان مشغول است، آتشسوزی جنگلهای اندیمشک است. پیمان جهانگیری، فرماندار اندیمشک، دیروز درباره این اتفاق گفت: «تاکنون چندین جلسه اضطراری ستاد بحران اندیمشک به جهت بررسی خدمات و تأمین نیازهای مهار آتشسوزی جنگلهای الوار گرمسیری شهرستان، تشکیل شده است و روند عملیات مهار آتشسوزیهای جنگلهای اندیمشک بهصورت کامل، بررسی میشود.»
او با بیان این که در طول روزهای اخیر، آتشسوزی جنگلهای الوار گرمسیری سبب خسارت بر پوشش گیاهی و طبیعی منطقه شده است، گفت: «تلاش برای مهار آتشسوزی جنگلهای الوار گرمسیری شهرستان اندیمشک، ادامه دارد. میزان خسارت وارد شده به جنگلهای الوار گرمسیری در آتشسوزی روزهای اخیر کارشناسی نشده است و پس از مهار آتشسوزی، میزان خسارت، اعلام میشود. همزمان با آغاز آتشسوزی در جنگلهای الوار گرمسیری، تمام بخشهای اجرایی و خدماتی شهرستان برای کنترل و مهار آتشسوزی، وارد عمل شدهاند و با بسیج تمام خدمات، تمهیدات مورد نیاز برای جلوگیری از خسارتهای بهعمل آمده به محیطزیست منطقه، اندیشیده شده است. همچنین، حامیان محیطزیست و افراد محلی نیز برای کمک به مهار آتشسوزی همراه با نیروهای امدادی و عملیاتی در محل حضور یافته و تلاش برای مهار آتشسوزی و کاهش خسارتهای احتمالی در منطقه الوار شهرستان اندیمشک، ادامه دارد. آتشسوزی تاکنون به پوششهای گیاهی و کوهستانی چوویمی، دشت لاله، منگره بخش الوار گرمسیری و مناطق اطراف آن در شمال شهرستان اندیمشک و استان خوزستان، خسارت زده است.»
جهانگیری ادامه داد: «بهمنظور سرعتبخشیدن عملیات مهار آتشسوزی جنگلهای الوار گرمسیری و با توجه به صعبالعبور بودن منطقه، تجهیزات مورد نیاز برای این خدمات، فراهم شده و سعی بر مهار آتشسوزی در کمترین زمان ممکن است.»
او علت آتشسوزی این منطقه را مانند بسیاری از آتشسوزیهای اخیر، عوامل انسانی اعلام کرد و وعده برخورد با متخلفان را داد. این اتفاق درحالی رخ داد که چند روز بیشتر از بروز حریق گسترده در جنگلهای کهگیلویهوبویراحمد که در سه مرحله اتفاق افتاد، نمیگذرد. آتشسوزیای که مدیرکل منابع طبیعی استان دربارهاش گفت: «پوشش جنگلی منطقه بهشدت آسیب دیده است و سالها طول خواهد کشید که این خسارتها جبران شود.»
این اتفاقها باعث شد که امسال هم مانند هر سال، سازمان حفاظت محیطزیست اطلاعیه بدهد و از مردم بخواهد که بیشتر مراقب جنگلها باشند. در این اطلاعیه آمده بود: «نظر به افزایش دما و خشکی هوا، احتمال وقوع آتشسوزی در محیطهای طبیعی فزونی یافته است؛ بنابراین ضرورت دارد کشاورزان، دامداران، گردشگران و تمام کسانی که در محیطهای طبیعی و باز برای فعالیت یا تفریح حاضر میشوند از روشنکردن آتش تا اطلاع ثانوی جدا خودداری کنند. مأموران حفاظتی دستگاههای مسئول، شوراهای شهرها و روستاها، دهیاریها و شهروندان عزیز، حساسیت لازم در قبال این مسئله را داشته باشند و با مشاهده خطر، بلافاصله برای اطلاعرسانی یا خاموشکردن آتش اقدامکنند.»
اهمیت عملکردن به این اطلاعیهها زمانی مشخص میشود که بدانیم علت درصد بسیار بالایی از آتشسوزیها، انسانها هستند. این را رئیس سازمان جنگلها، مراتع و آبخیزداری کشور هم تأکید میکند و میگوید: «براساس بررسیها، علت وقوع 95 درصد از آتشسوزیها در جنگلها و مراتع کشور، عامل انسانی است. او ادامه میدهد: «10 تا 15 درصد از آتشسوزیها هم عمدی است که بیشتر بهخاطر اختلافات یا سودجویی برای تصرف اراضی رخ میدهد.» جلالی، بیاحتیاطی در سوزاندن پسماند زراعت و بیتوجهی گردشگران و شکارچیان در خاموشکردن آتشی را که برای رفع نیازشان روشن میکنند، از دلایل غیرعمدی آتشسوزی در جنگلها و مراتع میداند. او با بیان اینکه آتشسوزی در 14 سال گذشته 323 میلیارد تومان به جنگلها و مراتع کشور خسارت وارد کرد، میگوید: «در سال 94 شاهد کاهش 46 درصدی آتشسوزی در جنگلهای طبیعی بودیم ولی در مقابل آتشسوزی در مراتع کشور 65 درصد رشد داشت. باید با استفاده از تجارب بینالمللی در قالب برگزاری کارگاه برای کاهش آتشسوزی در عرصههای طبیعی بهره ببریم.»
جلالی درباره نوع آتشسوزی جنگلها، میگوید: «78 درصد آتشسوزیهای صورتگرفته در عرصههای طبیعی کشور سطحی، 16 درصد تنهای و 6 درصد تاجی بود. همچنین محل وقوع 40 درصد از آتشسوزیها جنگلهای طبیعی هستند. پنج درصد آتشسوزیها هم در جنگلهای دستکاشت و 55 درصد در مراتع بوده است.»
جلالی بیشترین میزان آتشسوزی را با 70 درصد مربوط به منطقه زاگرس میداند و میگوید: «سه درصد آتشسوزیها مربوط به جنگلهای شمال و بقیه نیز مربوط به عرصههای جنگلی و منابع طبیعی سایر نقاط کشور بوده است.» رئیس سازمان جنگلها، مراتع و آبخیزداری کشور همچنین بر ضرورت بهکارگیری روشهای مناسب و کارآمد با استفاده از تجارب بینالمللی برای خاموشکردن آتش در عرصههای طبیعی تأکید میکند و از اضافهشدن 200 دستگاه خودروی اطفای حریق به ناوگان حفاظت کشور خبر میدهد. جلالی میگوید: «از سال گذشته دفتر مدیریت بحران در جهاد کشاورزی شکل گرفت تا با تجهیز ناوگان اطفای حریق زمینی و هوایی و تأمین نیروی آموزشدیده، کمبودها را دراینزمینه برطرف کند تا خسارتها به حداقل برسد.»