از انقراض شیر ایرانی سال‌ها می‌گذرد و تاکنون برنامه مناسبی برای احیای این‌گونه به سرانجام نرسیده است؛ با این حال سازمان حفاظت محیط‌زیست نیز تأکید می‌کند که برنامه‌ای برای احیای شیر ایرانی ندارد، چراکه اولویتش نجات گونه‌های درخطر انقراض است.
به گزارش ، همشهری نوشت: خواب دشت‌های ارژن را سال‌هاست که غرش هیچ شیری آشفته نکرده و سال‌هاست که انقراض با اسم شیر ایرانی گره خورده است.
گزارش‌های متفاوتی از دیده شدن آخرین شیر ایرانی وجود دارد؛ از 80تا 150سال این مسئله را روایت کرده‌اند. می‌گویند آخرین گزارش از وجود شیر ایرانی حدود 80سال پیش از سوی یکی از نقشه‌برداران قشون انگلیس ارائه شده آن هم در 64کیلومتری شمال دزفول.
- محیط‌زیست برنامه‌ای ندارد
ایده‌های زیادی برای احیای شیر ایرانی و معرفی دوباره آن به طبیعت کشورمان مطرح شده است؛ برای نمونه پیش از انقلاب قرار بود تعدادی شیر ایرانی از هندوستان به ایران بیاورند و در دشت‌های ارژن رها کنند؛ برای این کار مطالعات زیادی انجام شد، منطقه وسیعی را نیز قرق کردند و زمین‌های زیادی را از افراد مختلف خریداری کردند اما پس از انقلاب این پروژه به فراموشی سپرده شد و افرادی که زمین‌هایشان را فروخته بودند دوباره آنها را پس گرفتند. تاکنون ادعاهای زیادی درباره بازگشت شیر ایرانی مطرح شده اما هیچ‌کدام به مرحله اجرا نرسیده است؛ برای نمونه اوایل سال 89نیز محمدجواد محمدی‌زاده، رئیس وقت سازمان حفاظت محیط‌زیست اعلام کرده‌بود که تا آخر آن سال شیر ایرانی را وارد کشور خواهند کرد.
پس از آن نیز باغ وحش ارم تلاش کرد تا بتواند چند شیر آسیایی را به باغ وحش منتقل کند اما این پروژه نیز مانند بقیه طرح‌ها به مرحله اجرا نرسید.
با گذشت چندین سال از مطرح شدن این ایده‌ها و تلاش‌ها دوباره موضوع احیای شیر ایرانی را از سازمان حفاظت محیط‌زیست پیگیری کردیم. علی تیموری، مدیر کل حفاظت و مدیریت شکار و صید سازمان حفاظت محیط‌زیست دراین باره به همشهری می‌گوید: شرایط برای احیای شیر ایرانی و بازگرداندن آن به طبیعت در کشورمان مهیا نیست. آن طور که او توضیح می‌دهد: تغییر اقلیم و تخریب زیستگاه‌ها سبب شده زیستگاه مناسبی برای شیر ایرانی وجود نداشته باشد.
تیموری با تأکید بر اینکه سیل نزولی جمعیت حیات وحش منحصر به ایران نیست، ادامه می‌دهد: افزایش جمعیت، گسترش شهرها، توسعه راهسازی و معدنکاوی سبب تخریب زیستگاه‌ها و کاهش جمعیت حیات وحش شده است.
او با اشاره به شرایط نامناسب زیستگاه‌ها می‌افزاید: سازمان حفاظت محیط‌زیست با توجه به شرایط، برنامه‌ای برای احیای شیر ایرانی و بازگرداندن این‌گونه به طبیعت ندارد. به گفته تیموری حدود 70تا 80سال است که دیگر در دشت‌های کشور هیچ شیری مشاهده نشده است.
او با اشاره به اینکه در زیستگاه‌های هندوستان مشابه شیر ایرانی وجود دارد، یادآور می‌شود: براساس سرشماری‌هایی که چند سال پیش انجام شد حدود 420قلاده شیر آسیایی در منطقه گجرات هندوستان وجود دارد.
دراین بین کارشناسان زیادی هستند که تأکید دارند به جای تلاش برای احیای گونه‌هایی مانند شیر و ببر ایرانی باید به فکر گونه‌هایی بود که اکنون با خطر انقراض دست و پنجه نرم می‌کنند. آنها از طرح ناموفق احیای ببر مازندران یاد می‌کنند که در اثر آن تمامی شیرهای باغ وحش ارم نیز به مشمشه مبتلا شده و کشته شدند.
طاهر قدیریان، کارشناس حیات‌وحش درگفت‌وگو با همشهری تأکید می‌کند: زیستگاه مناسبی برای احیای شیر ایرانی در کشور وجود ندارد، زیرا برای بازگرداندن شیر ایرانی نیاز به منطقه وسیعی است که باید از جنبه‌های مختلفی مناسب باشد. این درحالی است که در بیشتر زیستگاه‌های کشور جمعیت گونه‌های جانوری کاهش یافته و به‌خاطر همین گوشتخوارانی مانند یوزپلنگ و پلنگ با کمبود طعمه روبه‌رو شده‌اند.
قدیریان ایده‌هایی را که تا به حال برای احیای گونه‌هایی مانند شیر و ببر مطرح شده، نمایشی می‌خواند و می‌گوید: بیشتر این برنامه‌ها برای نمایش است، زیرا گونه‌های جانوری زیادی در کشور وجود دارد که در خطر انقراض قرار دارند؛ مانند یوزپلنگ، خرس سیاه و پلنگ.
آن طور که او می‌گوید باید تمرکز و اعتبارات را برای نجات این‌گونه‌ها هزینه کرد؛ برای نمونه برای حفظ پلنگ باید تعارض بین دامداران و این‌گونه را کاهش داد و این مسئله به بحث‌های اجتماعی و اقتصادی گسترده‌ای نیاز دارد. بنابراین باید تأکید کرد که حفظ گونه‌های جانوری کشور باید اولویت نخست مسئولان باشد و برای رسیدن به این هدف آنها باید قرق‌ها را افزایش داده و از جوامع محلی نیز برای حفاظت از زیستگاه‌ها کمک بگیرند.
