بعد از گذشت نزدیک به یک قرن از نابودی شیر ایرانی در خاستگاه خود، چهارشنبه گذشته ساعت 10 شب یک شیر نر ایرانی به نام «کامران»، در پوشش «طرح احیای نسل شیر ایرانی» از باغ وحش بریستول انگلیس به تهران منتقل شد با این امید که در فرداهای دور در دشت‌های ایران غرش دسته‌های شیر ایرانی طنین‌‌انداز شود.
به گزارش به نقل از روزنامه همدلی ،کامران بعد از حدود 5 ساعت تشریفات گمرکی به باغ وحش ارم در غرب تهران منتقل شد تا امید برای احیای شیر ایرانی در کشور زنده شود. هدف از برگشتن کامران به ایران تکثیر دوباره آن در برخی از مناطق ایران است و گفته شده که به زودی جفت ماده کامران هم از باغ وحش «دوبلین» ایرلند به ایران منتقل شود. این انتقال در چارچوب برنامه تکثیر و نگهداری از گونه‌های در خطر انقراض و به‌صورت رایگان انجام گرفته است.
بحث زندگی و انقراض شیر ایرانی در کشور ماجرایی بسیار طولانی دارد. 78 سال پیش بود که شیر ایرانی از سرزمین خود رخت بربست، تاریخ، انقراض شیرها را به زمان قاجار ربط می‌دهد و شکار تفریحی شاهزادگان قاجار را یکی از عوامل تاثیرگذار انقراض نسل این گونه جانوری می‌داند. البته کارشناسان محیط زیست علاوه بر شکار شاهزادگان قاجار، آلودگی آب و نبود طعمه جانوری مناسب برای این موجود را از دیگر عوامل انقراض آن می‌دانند.
اگر چه صدای غرش شیرهای ایرانی از جغرافیای ایران خاموش شده، اما نسل این گونه جانوری در دنیا منقرض نشده است و صدای غرش آنان هزاران کیلومتر آن سوتر و خارج از پرچین مرزی ایران در جنگلی به نام «گیر» در گجرات هندوستان هنوز شنیده می‌شود.
طبق آمار رسمی بیشترین تعداد شیر نر آسیایی در هند دیده شده است، بر پایه سرشماری سال 2010 حکومت ایالتی گجرات 411 قلاده شیر مشاهده شده‌اند که 52 قلاده نسبت به پنج سال قبل افزایش داشته‌است. طبق آخرین سرشماری که در سال 2017 انجام شد تعداد 650 قلاده مشاهده شده اند که 239 قلاده نسبت به هفت سال قبل رشد داشته اند و این نوید رشد پیوسته جمعیت شیرها را می‌دهد.
در گذشته‌هایی نه چندان دور، شیر ایرانی در سراسر ایران به ویژه در استان های خوزستان، فارس و بوشهر زندگی می‌کرده و «دشت ارژن» یکی از بهترین زیستگاه های شیر ایرانی بوده است.
واپسین گزارش دیده شدن شیر ایرانی نیز به سال 1320 و در نزدیکی های دزفول بازمی‌گردد از آن سال به بعد کشور ایران دیگر نتوانست زیستگاه نژاد شیر در ایران باشد. با از میان رفتن شیر ایرانی در زیستگاه خود، هندیان او را «شیر هندی» و اروپائیان «شیر آسیایی» نامیده‌اند، ولی همچنان نام دانشی این زیرگونه «شیر ایرانی» مانده است.
برگشت کامران با صورتی زخمی به وطن آن هم بعد از سالیان سال، احساس‌های دوگانه‌ای را به وجود آورده است. برخی از برگشتن این گونه جانوری به کشور خرسند هستند و آن را فرصتی برای احیای آن و شروع روند زندگی دوباره شیر ایرانی می‌دانند، اما در این میان برخی دیگر و با استناد به تجربیات گذشته، نگران جان کامران هستند و بیم آن دارند که سرنوشت این گربه سان محبوب به سرنوشت 14 شیری که در سال 1389 در باغ وحش ارم جانشان را به دلیل بیماری مشمشه از دست دادند، دچار شود.
لازم به ذکر است در بهمن سال 1389، در باغ وحش ارم، 14 شیر به دلیل شیوع بیماری مشمشه جان خود را از دست دادند، موضوعی که به گفته متخصصان کاملا دلیل انسانی داشته. همین مسئله باعث شده که در چند روز گذشته نگرانی‌های مختلفی هم برای «کامران» به وجود بیاید.
البته سخنان ایمان معماریان، دامپزشک پارک پردیسان و باغ وحش ارم تا حدودی نگرانی‌ها را کمتر کرد. وی درباره انتقال این حیوان در یک برنامه تلویزیونی گفت: «باغ وحش ارم برای بازگشت شیر ایرانی حدود 7 سال تلاش کرد که در این راستا تمام استاندارد‌های لازم حتی فراتر از استاندارد‌های اروپایی را رعایت کرد و جایگاهی ساخت که چندین بار بازرسان اروپایی آن را تایید کردند و پس از تایید، دو شیر ایرانی به باغ وحش ارم ایران اختصاص داده شد».
جایگاه شیر ایرانی در جغرافیای ایران فراتر از یک گونه جانوری است. شیر از دیرباز نماد ملی کشور ما بوده است. اگر چه اکنون برخی به اشتباه «یوزپلنگ» -که آن هم در خطر انقراض است- را نماد ایران می‌دانند. اما واقعیت این است شیر که روزگاری در دشت های ایران به فراوانی زندگی می‌کرده و در ادب پارسی نماد شکوه ، شجاعت، دادگری، زیبایی، آزادگی و شاهی است، نماد ایران بوده، به نحوی که این گربه سان محبوب ایرانی‌ها در بسیاری از حکومت‌ها و سلسله‌های مختلف سالیان سال به عنوان نماد کشور بر پرچم رسمی ایران جا خوش کرده بود.
درباره کامران بیشتر بدانید
کامران و برادر دوقلویش کیتان در نهم نوامبر سال 2012 در باغ وحش بریستول متولد شدند. این دو توله شیر آسیایی یک صفحه ویژه در وبسایت باغ وحش بریستول دارند.نام مادر آنها شیوا بود. دوازده روز پس از تولد این دو توله شیر آسیایی، مسئولان باغ وحش مجبور شدند پدر آنها را که یک شیر نر 18 ساله به نام کمال بود به علت بیماری بکشند.
پس از مرگ پدر، در یک اتفاق نادر مسئولان نگهداری باغ وحش و دامپزشکان مجبور به دخالت در کارهای مادر بچه شیرها شدند و حتی مجبور شدند به آنها با بطری شیر دهند.
به نوشته سایت باغ وحش بریستول، کامران و کیتان در هفته پنج کیلوگرم گوشت می‌خورند و این مقدار در وعده‌های زمانی متفاوت به آنها داده می‌شود تا شبیه به زندگی طبیعی آنها باشد. در این سایت آمده: "کامران و کیتان عاشق غلت زدن در علف‌های خوشبو هستند، چه ساقه های گل اسطوخودوس باشد و چه عطرهای زنانه.”
لازم به ذکر است شیر ایرانی که به شیر آسیایی، شیر هندی یا اورآسیایی هم شناخته‌می‌شود، یکی از زیرگونه‌های شیر، سلطان گربه‌سانان جهان است که از شیرآفریقایی، یال و وزن کم‌تری؛ و میل کم‌تری به حمله دارد.این شیر در گذشته پراکندگی وسیعی در دنیا داشته است، زمانی از ایتالیا و یونان در ساحل مدیترانه تا شمال‌شرقی هند، ایران، آسیای میانه و حتی شبه‌جزیره عربستان می‌زیسته،
اما مسائل مختلف این وضعیت را تا حد زیادی تغییر داده است.
