طرح های در حال اجرای مراکز پژوهشی

طرح های در حال اجرای پژوهشکده حوزه و دانشگاه

پژوهشی در مدیریت از نگاه امام علی (ع)

معرفی اجمالی: هدف اصلی این طرح، مطالعه و بررسی سیره عملی حضرت علی (ع) در مدیریت جامعه اسلامی و نیز تبیین دیدگاه های نظری ایشان در مورد مسائل و مباحث مختلف مدیریتی می باشد.

تاریخ تشیع (1) و (2)

معرفی اجمالی: این تحقیق با هدف بررسی شکل گیری و سیر تاریخی تشیع در دوره های مختلف و آشنایی با فرقه های شیعی تا آغاز غیبت کبری، در فصل های دوازده گانه ذیل تدوین خواهد یافت:

بحث های زمینه ای; اختلافات مسلمانان در صدر اسلام و علل آن; تحلیل سقیفه و حوادث پیش و پس از آن; موضع گیری امام علی (ع) در دوران خلفای سه گانه; تحلیل حوادث دوران خلافت امام علی (ع) ; بررسی صلح امام حسن (ع) ; شیعه و دوران معاویه; قیام امام حسین (ع) و نتایج آن; قیام های شیعی و بازتاب واقعه عاشورا; موضع ائمه شیعه پس از قیام امام حسین (ع) ; شیعه و عباسیان; شیعه در دوران امام رضا و مامون; شیعه تا آغاز غیبت کبری.

تعلیقه بر تاریخ فلسفه غرب ج (1)

معرفی اجمالی: کتاب تاریخ فلسفه غرب (جلد1، 2، 3 و4) تقریر درس های آقای مصطفی ملکیان در این پژوهشکده می باشد که برای استفاده طلاب و دانشجویان به صورت کتاب درسی تهیه گردیده است.

به منظور غنی سازی محتوای این کتاب، از منابع مختلف تاریخ فلسفه، آیات قرآن کریم، احادیث معصومین و براهین استفاده و در پاورقی هر صفحه آورده می شود.

جرم و جرم شناسی

معرفی اجمالی: با توجه به اولویت مستمر تحقیق در زمینه «مطالعه انحراف » و نیاز گسترده جامعه، کتاب حاضر که از متون درسی معتبر و روز آمد در رشته آسیب شناسی اجتماعی است، می تواند خلا موجود در حوزه پژوهش های داخلی این رشته را، از نظر عدم دست رسی به نظریه های جدید، برطرف کند.

درآمدی بر حقوق اساسی ج (2)

معرفی اجمالی: موضوع اصلی این طرح مسئله قدرت، اقتدار و حاکمیت است. قدرت که یکی از عناصر عمده دولت است، با ابعاد فیزیکی و انسانی، فردی و اجتماعی و به ویژه بعد سیاسی آن که با حقوق اساسی ارتباط بیشتری دارد، تجزیه و تحلیل می شود. اقتدار یا اعتبار و اختیار که همان قدرت مشروع است، با اشاره به اساس و مبنای مشروعیت آن و اساس و مبنای قوانین و فرامینی که باید اطاعت شود و هم چنین مسئله حاکمیت با توجه به ابعاد مختلفی که دارد بررسی خواهد شد.

در این تحقیق که دارای اهداف علمی و کاربردی گوناگونی است، اصول و مبانی نظام حقوقی و سیاسی جامعه و دولت از دید اسلام روشن می شود و زمینه برای استحکام بنیه های حکومت اسلامی و استقرار آن در جامعه از جهت فکری و فرهنگی فراهم می آید.

تاریخ دولت حمدانیه در حلب و موصل

معرفی اجمالی: این کتاب دو بخش دارد. بخش اول تاریخ حمدانیان در موصل و بخش دوم تاریخ حمدانیان در حلب را بر رسیده است. مباحث کتاب حاضر با بررسی ظهور حمدانیان آغاز و با بیان مناطق جغرافیایی حلب و موصل، والیان حمدانی، نظام های مختلف اداری، اقتصادی و نظامی حمدانی، سیاست گذاری حمدانیان در مناطق مختلف و برخی روی دادهای دوران حمدانیان انجام خواهد یافت.

روش شناسی تفسیر (کتاب درسی)

معرفی اجمالی: تحقیق حاضر تحریری نو هم راه با تلخیص، تنقیح، تصحیح و تکمیل متن تحقیقی کتاب روش شناسی تفسیر است، که برای تدریس، به مراکز آموزشی سطح عالی و اساتید محترم تقدیم خواهد شد.

شرایط متعاقدان و شرایط مورد معامله در قراردادها

معرفی اجمالی: در فقه امامیه که منبع لایزال حقوق اسلامی است، قواعد و شرایط هر عقد بیان گردیده است اما باب یا کتاب خاصی به این قواعد اختصاص نیافته است و حقوق دانان امامیه آن ها را به طور پراکنده و ضمن بیان عقود معین به ویژه بیع، بحث کرده اند. با این همه این قواعد قابل استخراج و تدوین است. «پژوهشکده حوزه و دانشگاه » به منظور تحقیق و تدوین مباحث حقوق اسلامی ضرورت این امر را احساس کرده و از چند سال پیش این طرح را در دستور کار خود قرار داده است.

جلد اول این مباحث با نام حقوق قراردادها در فقه امامیه به چاپ رسید و جلد دوم آن نیز به همت جمعی از محققان گروه حقوق «پژوهشکده » در دست تدوین است. در این جلد مباحث مربوط به انعقاد و اعتبار عقد همانند: اراده، ایجاب، قبول، مکان، زمان، وقوع عقد و عیوب اراده (اکراه، اضطرار، اشتباه و...) به طور کامل ادامه خواهد یافت و سپس شرایط متعاقدین همانند: اهلیت، اختیار و سمت و عقد فضولی پی گرفته خواهد شد و در پایان مباحث مربوط به مورد معامله و موضوع عقد تدوین و ارائه خواهد گردید.

شناخت تحلیلی مبانی توسعه اقتصادی غرب

معرفی اجمالی: این طرح که در پی تحلیل واقعی تجربه غرب است، به مبانی فرهنگی، اجتماعی و سیاسی توسعه اقتصادی مغرب زمین می پردازد. روش تحقیق، تحلیل تاریخی است و در چارچوب آن تحولات فرهنگی، اجتماعی، سیاسی، تکنولوژیکی و بین المللی زمینه ساز توسعه اقتصادی غرب بررسی می شود.

نتایج تحقیق به لحاظ نظری و به صورت کتاب کمک درسی در دانشگاه ها قابل استفاده است و از لحاظ کاربردی نیز می تواند جهت گیری برنامه های توسعه ای را تا حدی مشخص کند و با انجام کارهای بعدی زمینه ساز کاربرد عملیاتی شود.

طرح های در حال اجرای مرکز مطالعات و تحقیقات اسلامی دفتر تبلیغات اسلامی

البراهین القاطعة

معرفی اجمالی: هدف از این طرح احیای کتاب «البراهین القاطعة » اثر مرحوم استرآبادی است. این کتاب از بهترین شرح های «تجرید الاعتقاد» نوشته شیخ طوسی است که مباحث کلامی و عقاید را به خوبی شرح داده است.

تک نگاری های تفسیر (سوره حمد)

معرفی اجمالی: به منظور احیای آثار تفسیری بزرگان شیعه به ویژه در زمینه تک نگاری سوره ها و آیات، طرح حاضر در حال اجراست. در این طرح تک نگاری های تفسیر سوره فاتحة الکتاب (فارسی و عربی) احیا می گردد.

مستندنویسی فلسفه اسلامی

معرفی اجمالی: برای رسیدن به تعاریف، توضیحات و نکات ارزشمند دیگری که پیرامون اصطلاحات در منابع و مآخذ مختلف آمده است، مستندنویسی اصطلاحات فلسفه ضروری می نماید; از این رو طرح حاضر با اهداف زیر در حال پی گیری است:

الف) بیان کاربرد اصطلاح و دایره مفهومی آن;

ب) ایجاد پشتوانه برای اصطلاح نامه فلسفه;

ج) ایجاد زمینه برای تهیه نرم افزار فرهنگ نامه فلسفه;

د) راهنمایی اجمالی محققین برای دست رسی به مباحث مورد نظر آن ها.

مستندنویسی کلام اسلامی

معرفی اجمالی: از آن جا که پس از تکمیل اصطلاح نامه، پرونده آن بسته نمی شود و به تناسب تحول و گسترش علوم نیازمند بازبینی و ویرایش مجدد است; بنابراین برای پشتیبانی امور، پی گیری مراحل کاربردی اصطلاح نامه، آماده سازی متون برای برنامه نرم افزاری براساس ساختار اصطلاح نامه، تنظیم مستندات و فراهم شدن فرهنگ نامه کلام اسلامی از ضرورت هایی است که حضور محققانی را برای عملی ساختن آن می طلبد.

فهرست نگاری مؤلفان قرن 4

معرفی اجمالی: طرح حاضر با هدف ارائه تصویری از دانشمندان و نویسندگان مسلمان سده چهارم هجری در حال اجراست; این طرح که به زبان فارسی است، سرانجام به صورت کتاب و نرم افزار ارائه خواهد.

برخوردهای پیامبر (ص) با یهودیان حجاز

معرفی اجمالی: ارائه الگوهای صحیح رفتاری به حکومت گران اسلامی در مواجهه با غیر مسلمانان و نیز تحلیل درست وقایع تاریخ اسلام و پاسخ گویی به برخی شبهات درباره خشونت اسلام، از اهداف عمده این طرح است. براساس آن چه در کتب سیره آمده است رفتار پیامبر (ص) با اهل کتاب به ویژه یهود کم وبیش با ابهامات بلکه شبهاتی مواجه است که تحلیل، بررسی و شفاف ساختن آن ها ضرورتی گریزناپذیر است.

شبهات جدید کلامی در محدوده تعارض دین و عقلانیت علمی

معرفی اجمالی: طرح موجود با هدف بررسی شبهه های نوپیدای کلامی، به دنبال ارائه پاسخی درخور به شبهه ها و ابهام های موجود در زمینه آزادی، مطبوعات، حقوق بشر، حقوق زن، قصاص، حدود اسلامی، دیه، حجاب و... است.

الهیات اگزیستانسیالیسم

معرفی اجمالی: نهضت نوین اگزیستانسیالیسم که در اندیشه غرب اهمیت فراوان یافته است، با ارائه روی کرد تازه ای از باورهای دینی به مقابله با اندیشه پوزیتویستی که برپایه تخریب باورهای دینی بنا شده، برخاسته است. طرح حاضر با هدف بررسی این نحله فلسفی به دنبال پاسخ به این پرسش هاست که آیا این نوع کارها عقب نشینی نیست؟ آیا بازسازی باورهای دینی امری شدنی است و ضرورتی دارد؟ آیا می توان از الهیاتی مبتنی بر اندیشه های فلسفی اگزیستانس سخن گفت؟

محدودیت عقل بشری

معرفی اجمالی: پاسخ به این پرسش که آیا آدمی به وحی نیاز دارد یا نه مبتنی بر تعیین حدود و ثغور عقل بشری است. عمده ترین شبهاتی که از قرن هیجدهم به بعد متوجه دین شده از این ناحیه بوده است که عقل آدمی خود بسنده است و نیاز به منبع معرفتی دیگری به نام وحی ندارد. اما اگر ثابت شود که عقل بشر محدود و خطاپذیر است، در نتیجه آدمی نیازمند منابع معرفتی خطاناپذیر است، و چنین منبعی را وحی به دست می دهد. بنابراین طرح مذکور به لحاظ تاثیری که در اثبات نیاز بشر به دین دارد از اهمیت بسیار زیادی برخوردار است.

قلمروهای هستی

معرفی اجمالی: نخستین و شاید مهم ترین پرسش فلسفی، پرسش از هستی است. این که هستی چه قلمروهایی دارد و آیا تمام قلمروهای هستی از سنخ واقعیت اند یا بعضی قلمروهای آن از سنخ ارزش هستند؟ مسئله ای است که نتیجه آن تاثیر بسیار مهمی در حوزه های دین و اخلاق دارد. این که در دین گفته می شود انسان مکلف است و در اخلاق گفته می شود آدمی ملزم به رعایت گزاره ها و اعمال اخلاقی خاصی است، نتیجه همین بحث است; یعنی در رتبه قبل به لحاظ فلسفی باید ثابت گردد که قلمروهای هستی منحصر به واقع نیست. هم چنین این طرح در صدد است تکلیف مسئله مهم «باید و هست » را نیز روشن سازد.

داوری در بازرگانی و قراردادهای بین المللی از دیدگاه فقه و حقوق

معرفی اجمالی: با توجه به تشکیل نظام حکومتی بر اساس اسلام و جایگاه آن در نظام های بین المللی، داوری های بین المللی در قراردادهایی که با مبانی حقوقی اسلام سازگاری ندارند، چه حقوق و وظایفی را بر مردم و حکومت در نظام اسلامی ایجاد می کنند؟ طرح حاضر با هدف بررسی این مسئله ابتدا مبانی، ماهیت و شاخه های این داوری را در حقوق بررسی می کند، آن گاه دیدگاه های فقهی را از منابع معتبر نقل و نقد کرده و پیشنهادها و نظریه های متناسب را ارائه می دهد. این تحقیق می تواند بخشی از سیاست های کلی نظام اسلامی در روابط بین الملل را هم ترسیم کند.

سیر تطور قواعد فقهی

معرفی اجمالی: طرح حاضر با هدف نشاطبخشی به دانش قاعده فقهی، آشنایی بیشتر با مدرسه اهل بیت (ع)، فعال کردن قواعد فقهی در استنباط، راه کارهای قاعده سازی و سیر تاریخی قاعده را به دقت بررسی می کند. نگاهی به تاریخ نشان می دهد که برداشت های کنونی بیش از هر چیز میراث دار نگاه های ضعیف و مشوش گذشتگان به این قاعده است. از این رو، جایگاه قواعد فقهی در استنباط، کم رنگ و کم نقش مشاهده می شود.

عوامل و زمینه های وضع و جعل در احادیث

معرفی اجمالی: مهم ترین عامل شناخت مکتب پس از قرآن، سنت است. فهم درست سنت بستگی به تشخیص احادیث سره از ناسره دارد; بدیهی است بررسی عوامل و زمینه های وضع و جعل در احادیث، پژوهش گران اسلامی را به سوی شناخت درست سنت رهنمون می سازد. ضرورت پرداختن به این مبحث و این که تاکنون در حوزه شیعه چنین کاری انجام نپذیرفته است، موجب گردید طرح حاضر به اجرا درآید. این طرح به دنبال ارائه راهی است که بازگو کننده حقایق باشد و دامان تفکرات شیعی را از خرافات و جعلیات به پیراید.

شورا در فتوا

معرفی اجمالی: تحقیق حاضر که تلاش دارد، حجیت و مقبولیت نظریه «شورا در فتوا» را از دیدگاه فقه شیعه بررسی کند، به دنبال پاسخی برای این سؤال است که آیا می توان هیات اجتماعی فتوا و استفتاء را با کمک عنصر شورا و مشورت دارای شکل و محتوای هم سان گرداند و از ابراز نظرهای مخالف یا متعارض در زمینه های مورد ابتلای مردم جلوگیری کرد؟

طرح های در حال اجرای مؤسسه فرهنگی دار الحدیث

معرفة الله فی الکتاب و السنة

معرفی اجمالی: در این طرح که در صدد ارائه خداشناسی اسلامی است; ابتدا آیات قرآن و احادیث اهل بیت (ع) پیرامون عرفت خدا و اسما و صفات او جمع آوری شده است. سپس مجموعه آیات و احادیث بدون پیش داوری و بر اساس محتوای متون تنظیم گشته و آن گاه در موارد پیچیده و نیازمند توضیح، بیان هایی بر اساس اجتهاد در آیات و احادیث تهیه شده است. برخی از مباحث طرح از این قرار است: ارزش معرفت خدا; معنای معرفت خدا; مبادی معرفت خدا; آثار معرفت خدا; موانع معرفت خدا; معنی، اصناف و تعداد اسماء خدا; تاثیر اسماء الهی در تدبیر جهان; کلیات اسما و صفات; صفات ثبوتی و صفات سلبی و....

الجنة و النار فی الکتاب و السنة

معرفی اجمالی: طرح حاضر به دنبال گردآوری تدوین آیات و روایات درباره بهشت و جهنم است. روایات این طرح از منابع شیعه و سنی جمع آوری شده است. در این طرح به اسامی بهشت و جهنم، انواع نعمت های بهشتی، عذاب جهنم، درجات بهشت و جهنم، اسباب دخول بهشت و جهنم، خروج از جهنم و نمونه هایی از انسان های بهشتی اشاره شده است.

الرواشح السماویة

معرفی اجمالی: طرح حاضر با هدف تصحیح و احیای کتاب «الرواشح السماویة » اثر مرحوم میرداماد در حال اجرای مراحل پایانی است. میرداماد که از نوادر و اعاظم دانشمندان شیعی به شمار می رفت اگر چه بیشتر در علوم عقلی دارای شهرت بوده است اما در علم حدیث نیز آثار بسیار مهمی هم چون کتاب «الرواشح السماویة » از خود بر جای گذاشته است. وی در این کتاب که مقدمه ای بر شرح کتاب «کافی » مرحوم کلینی است، نخست خطبه ثقة الاسلام کلینی را شرح داده و آن گاه 39 راشحه را که اکثرا به مباحث علم درایه اختصاص دارد. تحریر کرده است.

رسائل ابوالمعالی کلباسی

معرفی اجمالی: تصحیح و احیای اثر ارزشمند «رسائل ابوالمعالی کلباسی » هدف نهایی این طرح است که مراحل پایانی خود را پشت سر گذاشته و در قالب چهار جلد به دین پژوهان ارائه خواهد شد. ابوالمعالی کلباسی که از دانشمندان و فقیهان قرن 14ه.ق به شمار می رفت، با تتبع و سیع در منابع پیشین به شرح حال برخی راویان و حدیث پژوهان پرداخت و اثر کم نظیری در این باره تالیف کرد. وی با ارائه چند رساله در زمینه علم «درایة الحدیث » به تبیین مبانی خود پرداخت و با نقد آراء گذشتگان، نظریه خویش را به اثبات رساند. مجموعه رساله های ابوالمعالی کلباسی در علوم حدیث شامل: رجال، درایه و تراجم برخی عالمان می باشد.

الفصول المهمة

معرفی اجمالی: این کتاب اثر ابن صباغ مالکی است و از نوشته های اهل سنت در شرح حال ائمه اطهار (ع) به شمار می آید. تحقیق این اثر که بر پایه مصادر اهل سنت و پاورقی های توضیحی بنا شده شامل دو جلد قطور است. این تحقیق در سال 79 جزو پژوهش های برتر حوزه دین قرار گرفت و از آن قدردانی شد.

طرح های در حال اجرای مؤسسه پژوهشی، علمی و فرهنگی طلیعه منطق

اقتصاد در قرآن

معرفی اجمالی: در این طرح که به صورت کتابی مستقل درخواهد آمد، با پی گیری های مجدانه، نکته نظرات اقتصادی قرآن استخراج و تدوین گردیده است.

اقتصاد در نهج البلاغه

معرفی اجمالی: طرح حاضر که به صورت کتاب در خواهد آمد، کار گسترده ای درباره دیدگاه اقتصادی نهج البلاغه است، که مراحل نهایی خود را به سر می برد.

اقتصاد در کتب اربعه

معرفی اجمالی: از بررسی نکته نظرات اقتصادی کتاب های چهارگانه شیعه، مجموعه ای نفیس به دست آمده که در حال حروف چینی است.

طرح های در حال اجرای دفتر فرهنگستان علوم اسلامی

مدیریت شبکه ای تحقیقات

معرفی اجمالی: این طرح با هدف ساماندهی نظام جامع اطلاعات از طریق ایجاد سازمان شبکه ئی تحقیقات در حال اجراست. از ویژگی های مهم آن ایجاد یک پارچگی و نظام هم آهنگ تحقیق می باشد. این یک پارچگی به معنای نادیده گرفتن استقلال دیگر نهادهای پژوهشی نیست بلکه برقراری ارتباط و تبادل اطلاعات میان تمامی سازمان ها در قالب شبکه و هم چنین کارآمد نمودن و انسجام بخشیدن به فعالیت ها و بهینه سازی مداوم آن هاست.

مدل ساماندهی «صنعت »

معرفی اجمالی: پژوهش حاضر که با هدف به خدمت گرفتن صنعت برای رفع نیازمندی های جامعه اسلامی طراحی شده است، سعی دارد از طریق بررسی مبانی نظری و تعاریف پایه ای صنعت، تعریف جدیدی مبتنی بر نظام ارزشی اسلام ارائه دهد. براساس این تعریف نظام موجود آسیب شناسی، نسخه های اصلی صنعت اسلامی شناسائی و مدل مطلوب ارائه شده است.

نظام سیاسی

معرفی اجمالی: این طرح ابتدا نظام های سیاسی رایج دنیا را نقد و ارزیابی کرده و سپس نظام سیاسی اسلام و ویژگی های آن را بر رسیده است. ضرورت تشکیل نظام، اهداف و اصول نظام سیاسی اسلام، انواع نظام های سیاسی اسلامی (خلافت و امامت) و نظام ولایت فقیه از جمله مباحث نظام سیاسی اسلام است.

بررسی آسیب های اجتماعی (فقر، فساد و تبعیض)

معرفی اجمالی: این طرح شامل سه فصل است که مصادیق آسیب ها، علل پیدایش و راه کارهای اصلاحی عناوین این سه فصل را تشکیل می دهد.در این طرح ابتدا مصادیق مختلف سه آسیب اساسی (فقر، فساد و تبعیض) معرفی و آمارهای لازم برای تبیین دامنه این آسیب ها بیان شده است; سپس در دو سطح خرد و کلان آسیب شناسی این ناهنجاری ها بررسی و علل اساسی آن ها معرفی گردیده است. در پایان راه های حل این معضلات در دو سطح خرد و کلان ذکر شده است.

اصول گرایی

معرفی اجمالی: در این پژوهش که از سه فصل تشکیل شده است، راه های پای بندی به اصول و ارزش های دینی بررسی می شود. فصل اول این طرح بیان کننده شیوه منطقی مراجعه به کتاب و سنت برای استنباط اصول و ارزش هاست و فصل دوم آن روش های رایج برای مراجعه به کتاب و سنت را نشان می دهد. در فصل سوم ویژگی های حکومت دینی که محقق کننده اصول و ارزش های دینی است، بیان می گردد.

طرح های در حال اجرای مرکز تحقیقات فقهی قوه قضائیه

تعهدات مالی زوج پس از طلاق

معرفی اجمالی: پژوهش حاضر به منظور پاسخ گوئی به پرسش هایی از قبیل: آیا زن می تواند پس از متارکه، اجرت خدمات خود در زندگی مشترک را مطالبه کند؟ آیا زن نسبت به دارایی مشترکی که شوهر در طول دوران زناشویی کسب کرده حقی دارد؟ و نحله به چه معناست؟ در حال تدوین و اجراست.

بررسی فقهی بیع کالی به کالی

معرفی اجمالی: نگرشی مجدد به این موضوع و تحقیق دقیق تر در مبانی و استنادهای فقهی آن می تواند راه گشای تجارت داخلی و بین المللی باشد; به ویژه آن که در این باره نص قانونی وجود ندارد. برای رسیدن به این نگرش طرح حاضر در حال اجراست.

احراز رشد در مسؤولیت کیفری

معرفی اجمالی: بلوغ شرعی که از نظر مشهور فقها در پسران 15 سال و در دختران 9 سال می باشد در حقوق کیفری اسلام ملاک مسؤولیت کیفری شناخته شده و مشهور است. اما با توجه به مسائل جدید، نگاهی دوباره به منابع فقهی و بررسی سن رشد در مسؤولیت کیفری امری ضروری است. پژوهش حاضر در پی نمایاندن این ضرورت است.

اختیارات ولی قهری در امر ازدواج پیش از بلوغ دختر

معرفی اجمالی: از مباحثی که هم چنان در بین حقوق دانان وجود دارد تعارض بین ماده 1041 و تبصره آن است. بنابراین طرح حاضر با هدف ارائه بحث فقهی مستدل درباره سن ازدواج دختران در اسلام به دنبال پاسخ این پرسش است که آیا براساس مبانی فقه اسلامی، مصالح اجتماعی یا پی آمدهای ناگوار فردی اجتماعی می توانند دلیلی برای تغییر سن ازدواج دختران باشند یا خیر؟

بررسی حدود اختیار زوج در طلاق

معرفی اجمالی: مرد در عمل و واقعیت خارجی دارای اختیار مطلق در طلاق همسرش نیست، ولی ماده ای از قانون مدنی بیان کننده اختیار بی حد و حصر شوهر در طلاق زن است. بنابراین اصلاح ماده فوق به گونه ای که هم با مبانی فقهی و واقعیت خارجی سازگار باشد و هم زمینه سوء استفاده و انتقادهای بی جا را از بین ببرد بسیار ضروری می نماید. طرح حاضر به دنبال بیان این ضرورت است.

طرح های در حال اجرای مرکز پژوهش های اسلامی صدا و سیما

کاپیتولاسیون

معرفی اجمالی: در این طرح ابعاد مختلف «کاپیتولاسیون » که از برنامه های استعماری در حکومت های گذشته به شمار می رفته، بررسی گردیده است. تاریخچه «کاپیتولاسیون » در ایران و جهان، دیدگاه اسلام در این باره و نقش حضرت امام (ره) در افشاگری و مقابله جدی با آن برخی مباحث این طرح است.

بازشناسی تمدن مسلمین و نقش ایران

معرفی اجمالی: این طرح که با هدف تبیین تمدن منسوب به مسلمین نه تمدن اسلامی منسوب به وحی تدوین یافته است، از سرفصل هایی همانند: مؤلفه ها، نمادها، اصول، سیر تاریخی، حوادث برجسته و اشخاص مؤثر تشکیل گردیده است.

جایگاه توحید و معاد در برنامه سازی رسانه

معرفی اجمالی: مباحثی که در این پژوهش دنبال می شود از این قرار است: علل انحراف و غفلت انسان از توحید و معاد، آثار منفی بریدگی انسان از خالق، نقش رسانه در تقویت یا تضعیف باور داشت توحید و معاد، راه های تقویت بینش و منش اقشار مختلف در زمینه توحید و معاد، نقد و ارزیابی وضعیت فعلی رسانه، میزان نیاز به طرح مبحث توحید و معاد در شرایط کنونی و روش های ارائه هنری مباحث توحیدی در قالب های جدید و متنوع.

اسوه ها و نقش رسانه در معرفی اسوه ها

معرفی اجمالی: این طرح با هدف بررسی نقش رسانه در شناساندن اسوه ها در حال اجراست. برخی مباحث آن از این قرار است: تعریف اسوه و مشخصات آن، نقش اسوه ها در صلاح و فساد جامعه، رسالت نخبگان و روشنفکران در اصلاح جامعه، اسوه های حقیقی و خیالی، نقش و مسؤولیت صدا و سیما در معرفی اسوه های حقیقی و... .

تبیین مبانی نظری و عملی مذاهب اربعه

معرفی اجمالی: مقایسه اصول و مبانی از دیدگاه تشیع و تسنن، تمایزها و تشابهات در ابعاد مختلف فقهی، سیاسی، اعتقادی و...، ارائه راه کار به رسانه جهت وحدت بخشی و تقریب مذاهب، راه های علمی و عینی گفت وگوی بین مذاهب و راه های هدایت ضمنی رسانه با حفظ وحدت، برخی مباحث این طرح به شمار می رود.

روز ازدواج حضرت علی (ع) و فاطمه (س)

معرفی اجمالی: در این طرح یکی از راه حل های مشکل ازدواج، معرفی الگوی مناسب دانسته شده است. به همین منظور چگونگی و مراحل ازدواج مبارک حضرت علی و زهرا (ع)، بیان ارزش های حقیقی آن و وظایف همسران نسبت به یک دیگر تبیین گردیده است.

طرح های در حال اجرای مرکز تحقیقات و مطالعات ادیان و مذاهب

آیین هندو (ادیان زنده)

معرفی اجمالی: طرح حاضر ترجمه یکی از مقالات «مجموعه آثار ادیان زنده » است که نسبت به آثار ترجمه شده موجود دارای ویژگی های منحصر به فردی است:

الف) ضمن ارائه شناختی جامع نسبت به همه ابعاد دین هندو، با نگرشی عمیق اما خلاصه و گذرا، آموزه های دینی آن را بیان می کند.

ب) نویسنده این اثر یکی از اندیشمندان هندو است، و از این جهت کتابی مهم است.

آیین هندو (ادیان ما)

معرفی اجمالی: ترجمه حاضر به جنبه موربی folk pup دین هندو پرداخته است. مهم ترین سرفصل های این کتاب عبارت اند از:

معرفی جوهرشناختی دین هندو; روی کردهای مختلف به دین هندو; تاریخ تحولات آیین هندو; مبانی و اعتقادات هندویی; اعمال و آداب هندویی; آیین هندو در توده روستایی; تحولات جدید در آیین هندو.

آیین سیک (ادیان زنده)

معرفی اجمالی: این ترجمه شامل بخش های مختلفی است که عبارت اند از:

منابع مطالعه آیین سیک; مقدمه ای کوتاه در باب تاریخ آیین سیک; آوارگی و مهاجرت سیک ها; تعالیم و آداب دینی.

مفاهیم فلسفی آیین بودا

معرفی اجمالی: این کتاب مجموعه مقالات ترجمه یافته ای است درباره واژه های کلیدی آیین بودا که از کتب معتبر و مختلف جمع آوری شده است. در این کتاب دانش پژوه با مهم ترین مفاهیم آیین بودا آشنا می گردد.

جوهره تلمود

معرفی اجمالی: «تلمود» منبع غنی و بسیار حجیم فقه یهود است و سیر در آن برای آشنایی با شعایر و آیین یهود کاری بس دشوار و مستلزم صرف وقت بسیار است. کتاب «جوهره تلمود» که در این مرکز ترجمه شده است، مختصر و گذرا به معرفی مطالب حائز اهمیت و اساسی «تلمود» می پردازد. نویسنده این اثر از محققان صاحب نظر و از معروف ترین خاخام های عصر حاضر است.

یهودیت

معرفی اجمالی: این کتاب که برای عموم دین داران جهان نوشته شده و در این مرکز ترجمه یافته است کلیاتی در عقاید و آداب و فقه یهود ارائه می دهد. مطالعه این کتاب برای عموم مردم در شناخت دین یهود توصیه می شود.

مسائل الامامة

معرفی اجمالی: این کتاب که در این مرکز ترجمه شده است، از قدیمی ترین کتاب های موجود درباره فرق اسلامی است و به بررسی فرق موجود در آن زمان می پردازد. نگاه شیعی مؤلف کتاب، این کتاب را در جایگاه خاصی قرار داده است.

طرح های در حال اجرای مؤسسه فرهنگی انتظار نور

گفتمان مهدویت

معرفی اجمالی: طرح گفتمان مهدویت هر ساله هم زمان با نیمه شعبان با حضور طلاب و فضلای حوزه علمیه در سالن اجتماعات دارالشفاء برگزار می گردد.در این گفتمان استادان برجسته حوزه و دانشگاه دیدگاه های خود را در ابعاد گوناگون فرهنگ مهدویت در قالب سخنرانی و میزگرد تخصصی بیان می کنند.

تالیف کتب مهدویت

معرفی اجمالی: با هدف شناساندن صحیح فرهنگ مهدویت به گروه های سنی کودکان، نوجوانان و جوانان چهار جلد کتاب شامل داستان زندگی امام زمان (ع)، شعر و دیگر موضوع های مورد نیاز این سه گروه در حال تالیف است. هم چنین یک جلد کتاب آموزشی درسی در زمینه مهدویت برای استفاده طلاب پایه های یک تا شش در حال تدوین است.

جمع آوری سؤال های مهدویت در داخل کشور

معرفی اجمالی: در این طرح حدود هفت هزار پرسش در زمینه مهدویت جمع آوری، تدوین و موضوع بندی شده است. این پرسش ها از سوی گروه های گوناگون جنسی، سنی و شغلی سراسر کشور مطرح گردیده است.

جمع آوری سوال ها و شبهه های مهدویت در اینترنت

معرفی اجمالی: وجود سایت های مختلف جهانی و پرداختن به مباحث مهدویت، مصلح موعود، منجی عالم، صلح جهانی، آخرالزمان و ده ها عنوان دیگر سبب شده است در عرصه بین المللی پرسش ها و شبهاتی با هدف انحراف فرهنگ مهدویت مطرح شود. طرح حاضر به دنبال شناسایی و نقد و بررسی این پرسش ها است.

کتاب گفتمان مهدویت

معرفی اجمالی: در این طرح مجموعه سخنرانی ها و میزگردهای نشست اول و دوم (گفتمان مهدویت) گردآوری و در حال چاپ است.

طرح های در حال اجرای مؤسسه تحقیقاتی اسراء

رحیق مختوم

معرفی اجمالی: در ادامه مباحث فلسفی استاد جوادی آملی، شرح جلدهای 7و 8و 9 اسفار تنظیم و تحقیق شده و آماده بازنگری استاد ارجمند است.

انسان و دین

معرفی اجمالی: در این طرح که در حال بازنگری نهایی است، سخنرانی استاد جوادی آملی درباره انتظار بشر از دین، تنظیم و تحقیق شده و به صورت کتابی مستقل با نام «انسان و دین » در خواهد آمد.

شرح فصوص الحکم

معرفی اجمالی: این طرح که در دو جلد تنظیم گردیده و مراحل نهایی خود را می گذراند حاوی شرح مقدمه کتاب فصوص الحکم است. در جلد اول آن فصل 1 تا 6 و در جلد دوم فصل 7 تا 12 گنجانده شده است.

طرح های در حال اجرای مرکز تحقیقات رایانه ای حوزه علمیه اصفهان

دانشنامه جامع صحیفه سجادیه

معرفی اجمالی: این نرم افزار که با هدف معرفی و دست رسی به حاصل زحمات صدها محقق صحیفه سجادیه تهیه شده است، ده ها شرح و ترجمه را به صورت تطبیقی و در محیطی زیبا و کارآمد در اختیار محققین قرار می دهد. دست رسی به لغت نامه فعال در متن، معجم المفهرس، موضوع بندی براساس ساختار درختی، تطبیق متن با نسخ قدیمی و ده ها امکان پژوهشی و کاربردی دیگر از امکاناتی است که این نرم افزار در اختیار پژوهش گران می گذارد.

ریحانة النبی

معرفی اجمالی: این نرم افزار که در محیطی چندرسانه ای تهیه شده است، به زندگی نامه، فضایل، آثار، کتاب شناسی حضرت زهرا (س)، اشعار شعرا پیرامون آن حضرت، نگارخانه و... پرداخته و محیطی جذاب را جهت آشنایی بیشتر جوانان مهیا ساخته است.