ماجرای نامهنگاری 17 تن از نمایندگان مجلس به وزیر ارشاد و درخواست آنها برای توقف اکران دو فیلم «اکسیدان» و «مادر قلب اتمی» را میتوان اولین و جدیترین ورود نمایندگان مجلس دهم به حوزه سینما و اعمال نظر آنها درباره تولیدات این حوزه دانست.
نمایندگان این دوره با نگارش نامهای خطاب به وزیر ارشاد، با «مبتذل» خواندن این دو اثر نمایش آنها را توهین به ارامنه دانستند و ادامه اکران این دو اثر را موجب ایجاد تفرقه میان پیروان ادیان الهی در کشور دانستند. در بخشی از نامه نمایندگان مجلس خطاب به وزیر ارشاد آمده است: از آنجایی که قرآن مجید به کلیه ادیان و پیامبران اولوالعزم احترام و تقدس قائل است و با توجه به فرمان ولی امر مسلمین بر حفظ وحدت ملی و احترام متقابل به همبستگی موحدان در مبارزه با استکبار و صهیونیستم بینالمللی که از مسائل اساسی است، لذا انتظار میرود که جنابعالی به عنوان مسئول فرهنگ و ارشاد اسلامی از ادامه اکران و نشر این دو فیلم جلوگیری به عمل آورده و از ادیان مقدسی که به ساحت آنها توهین شده، دلجویی و از اختلافافکنی در صفوف واحد ملت شریف و بزرگوار ایران ممانعت به عمل آورید.
هر چند که دغدغه نمایندگان مجلس برای پاسداری از ارزشهای سایر ادیان آسمانی و حفظ شان و کرامت هموطنان ارمنی اقدامی ارزشمند و مهم است ولی در این میان چند گزاره و نکته مهم وجود دارد که توجه به آنها میتوانست مانع این اتفاقات شود.
1. اما در ارتباط با اعتراض نمایندگان مجلس دو گزاره کلی وجود دارد؛ یا در ارتباط با این موضوع و موضوعات اینچنینی قانون مشخصی از سوی مجلس وضع شده و سازمان سینمایی وزارت ارشاد نسبت به آن بیتوجهی کرده است که در این صورت نمایندگان مجلس با توجه به جایگاهی «نظارتی» خود باید به جای نامهنگاری به وزیر، با احضار او به مجلس از وی درباره این اتفاقات سوال میکردند و یا اینکه در این زمینه با خللهای قانونی روبرو هستیم؛ پس ایراد به خود نمایندگان و کمکاری آنها در قانونگذاری در این زمینه بازمیگردد. در این صورت دیگر نیازی به نامهنگاری و مطالبه درباره آثاری که در میانه اکران هستند؛ نخواهد بود.
2. هر چند که سهلانگاری ارشاد در اعطای پروانه نمایش به چنین فیلمهایی اظهر من الشمس است ولی به نظر میرسد ورود نمایندگان مجلس به این موضوع، آن هم به شکلی غیرمرسوم و با نگارش نامه، به جای طرح سوال از وزیر، نه تنها تاثیری در روند تصمیمگیری ارشاد درباره ادامه اکران این آثار نداشته باشد بلکه در نهایت فقط به مثابه یک تبلیغ غیرمستقیم برای این آثار موجب بالاتر رفتن فروششان خواهد شد؛ چرا که تجربه نشان داده که یک اعتراض ضعیف نسبت به یک موضوع به مراتب اثر بدتری نسبت به سکوت مدیران و تصمیمگیرندگان داشته است. اتفاقی که پیش از این درباره بسیاری از فیلمهای ضعیف سینمای ایران به وقوع پیوسته و اعتراضات صورت گرفته از جانب مجلس و یا سایر نهادهای حاکمیتی به واسطه آن که به شکلی جدی و از طریق قانونی مطرح نشده است؛ در نهایت فقط باعث برانگیخته شدن حس کنجکاوی عمومی در جامعه و استقبال مردم از تماشای این آثار و درواقع بیاثر شدن این اعتراضات شده است.
3. نکته مهمتر آن است که اساسا سینمای ایران آن قدر درگیر مشکلات ریز و درشت مختلفی است که بدون شک ادامه اکران آثاری سطحی و بیارزشی همچون «اکسیدان» و «مادر قلب اتمی» - که حتی از جانب جریان شبهروشنفکری سینمای ایران هم جدی گرفته نمیشوند- نمیتواند جایگاهی در میانه این سیل انبوه مشکلات داشته باشد. معیوب بودن چرخه تولید و اکران؛ مافیای تولید و پشت پرده رانتهای داده شده به برخی جریانات سینمایی؛ مشکلات صنفی و عدم امنیت شغلی برای بخش عظیمی از سینماگران در کنار ضعف شدید فنی و محتوایی آثار تولید شده و عدم تنوع ژانر در این آثار؛ تنها بخشی از کوه مشکلاتی است که پیش روی سینمای ایران قرار دارد و بدون شک اگر قرار به ورود مجلس به حوزه سینما باشد؛ حل این مسائل باید در اولویت قرار بگیرد و نه اعتراض به اکران شدن و یا نشدن دو اثر سینمای کم ارزش!
* فردا