گروه اجتماعی-رجانیوز: برنامه یکشنبه شب «جهان آرا» با عنوان جوانی و غول کنکور به صورت زنده از شبکه افق پخش شد.
به گزارش رجانیوز، این روزها بحث از کنکور سراسری در سطح جامعه باز هم داغ است، بسیاری یا خودشان درگیر این مسئله هستند یا یکی از اعضای خانواده‌شان در این آزمون سرنوشت‌ساز شرکت کرده است.
البته حالا این قضیه مثل قبل حساسیت‌های زیادی ندارد، چرا که با افزایش ظرفیت دانشگاه‌ها و گشایش مراکز آموزش عالی مختلف در اقصی نقاط کشور و همچنین کاهش نسبی تعداد داوطلبان ورود به دانشگاه، غول کنکور دیگر آن ابهت گذشته را ندارد.
با این حال هنوز هم بسیاری افراد آینده خود را در قبولی دانشگاه‌های معتبر و دولتی می‌بینند و به‌همین دلیل کنکور برا‌ی‌شان اهمیت زیادی دارد.
به همین مناسبت برنامه یکشنبه شب «جهان آرا» درباره همین مسئله و با عنوان «جوانی و غول کنکور» روی آنتن شبکه افق رفت.
مهمان این برنامه دکتر علی عبدالعالی دانشیار دانشگاه علم و صنعت ایران بود و در جهان‌آرای شب گذشته با محمد حسین بدری درباره مسئله کنکور و اهمیت آن برای قشر جوان و خانواده‌های ایرانی به گفت‌وگو پرداخت.
در ابتدای این برنامه عبدالعالی با کنایه به برخی از مؤسسات آموزشی که تبلیغات تلویزیونی آنها بلافاصله بعد از کنکور سال جاری شروع شده است در پاسخ به این سئوال که اگر دانش‌آموزان کنکور ندهند باید چکار کنند گفت: طبیعی است که با توجه به شرایط کشور عده زیادی از دانش‌آموزان باید کنکور بدهند. این جواب در کشورهای پیشرفته اشتباه است، چون در این کشورها هرکسی که احساس نیاز به مسیری پیدا می‌کند آن مسیر را طی می‌کند.
وی با تأکید بر این نکته که آینده جوانان حتماً نباید از مسیر دانشگاه رد شود با ذکر مثالی اظهار کرد: دانش‌آموزی داشتم که با رتبه 19 در رشته برق دانشگاه شریف مشغول شد. وقتی از او پرسیدم وقتی که به برق علاقه‌ای نداری چرا این رشته را انتخاب کردی، به من گفت مگر انتخاب دیگری هم وجود دارد؟! یک جمله نغز هم از پدرش نقل کرد که رتبه تو رشته تو را انتخاب کرد! بعد از یک مدت هم رشته خود را به شیمی تغییر داد و بالاخره لیسانس خود را گرفت و بعد متوجه شد مسیری را که انتخاب کرده بود لزوماً نباید از کنکور عبور می‌کرد.
دانشیار دانشگاه علم و صنعت با اشاره به آماری دانشجویان در کشور آلمان مبنی بر اینکه 70 درصد از دانش‌آموزان وارد دانشگاه نمی‌شوند افزود: این‌گونه نیست که این 70 درصد کنکور دادند و قبول نشدند، بلکه نکته جالب اینجاست تلاشی هم برای رفتن به دانشگاه ندارند.
وی با تأکید بر این نکته که در مسئله کنکور باید کمترین تقصیر را بر گردان دانش‌آموزان انداخت ضمن انتقاد از این موضوع که علم بهتر است یا ثروت اشتباه‌ترین سئوالی بود که در موضوع انشاء مطرح کردند بیان داشت: رسانه ملی، چشم و هم‌چشمی و دیوار مدارسی که تصاویر نفرات منتخب کنکور روی آن نصب شده است دانش‌آموزان را خود به‌خود به این سمت می‌برد که انگار راه دیگری جز این ندارند، در حالی‌که مسیر خیلی افراد اصلاً نباید از دانشگاه بگذرد.
این کارشناس مسائل آموزشی با بیان این مطلب که اختلاف درآمد چند ده برابری معلمان با پزشکان در یک جامعه، باعث سوء برداشت در مورد رشته‌های دانشگاهی می‌شود توضیح داد: یک‌جایی باید برای افراد جامعه جا بیندازیم که نام مهندس و دکتر پشت سر افراد مؤثر نیست و مثلاً آب دهان نینداختن در خیابان و هنگان چراغ قرمز پشت خط عابرپیاده ایستادن مهم است. این در حالی است که دانش‌آموزان ایرانی 16 هزار ساعت در مدرسه هستند که یک فاجعه است. در استاندارد آموزشی با این رقم چه کارها که نمی‌شود انجام داد.
وی با نام‌بردن از سازمان آموزش فنی‌وحرفه‌ای کشور آن را پر از جواهرهای پنهانی دانست که از آن استفاده نمی‌شود و تصریح کرد: مدارک افرادی که از این سازمان فارغ‌التحصیل می‌شوند تحت عنوان صلاحیت حرفه‌ای است، یعنی اینکه زیاد مهم نیست چه مدرکی از دانشگاه دارید، مهم این است چه چیزی بلد هستید.
عبدالعالی با بیان این که شهید حسن طهرانی‌مقدم استثنائی بود که به دنبال پیشوند دکتر و مهندس نبود، ولی آدم موفقی شد اظهار داشت: جالب است بدانید شهید طهرانی‌مقدم از نظر مدرک دانشگاهی در رتبه پایینی بود، وقتی هم بین جمعی از دوستان طرح ساخت موشک را ارائه داد تمام کسانی که مدارک بالای دانشگاهی داشتند این کار را محال می‌دانستند، ولی این کار انجام شد. حالا فرض کنید ایشان دنبال این بود که دنبال اسمش، دکتر یا مهندس می‌گذاشتند، کاری از پیش نمی‌رفت.
دانشیار دانشگاه علم و صنعت در باره وضعیت فعلی کنکور اعلام کرد: سال 82 یک میلیون و 400 هزار نفر متقاضی شرکت در کنکور داشتیم که این تعداد در سال 95 به 800 هزار نفر و در سال 96 به 900 هزار نفر رسیده است. 59 درصد دختران در کنکور شرکت داشتند و ترکیب جنسیتی قبول‌شدگان هم 70 درصد خانم‌ها هستند که چند سال بعد وقتی برای این دختر خواستگار می‌آید یکی از سئوالات مهمی که پرسیده می‌شود این است که آقاداماد در چه رشته‌ای درس خوانده است!
وی با فاجعه دانستن این موضوع که فردی که باید در سن 18 سالگی وارد بازار کار شود با تأخیر 10 ساله به‌خاطر تحصیل در دانشگاه دیرتر وارد این عرصه می‌شود گفت: جالب اینجاست که دانشجویی که بعد از مثلاً 10 سال تحصیل در دانشگاه می‌خواهد وارد بازار کار شود، کار و مهارتی هم بلد نیست که انجام دهد. بازهم جالب است بدانید 80 درصد افرادی که از سازمان فنی‌وحرفه‌ای مدرک صلاحیت حرفه‌ای می‌گیرند از فارغ‌التحصیلان دانشگاهی ما هستند، یعنی اینکه آن چیزی که در دانشگاه خوانده است به‌درد نمی‌خورد، پس باید یک مهارتی یاد گرفت.
عبدالعالی با بیان اینکه ظاهراً ماجرای لزوم دانشگاه رفتن کسی را به‌درد نیاورده است ابراز امیدواری کرد مسئولین تعداد فرزندان زیادی داشته باشند و توضیح داد: این باعث می‌شود که یکی از دغدغه‌های مسئولین هم شرکت فرزندان‌شان در کنکور باشد و این تبدیل به یکی از دردهای اینها شود.
وی در تعبیری کنکور را یک صنعت توصیف کرد و اضافه کرد: این فاجعه است که فرزندان ما از سال اول دبستان، برای معادی به‌اسم کنکور آماده می‌شوند و آخرت ما کنکور شده است. متأسفانه این فرهنگی است که برای مردم ما درست کرده‌اند.
دانشیار دانشگاه علم و صنعت کتاب سئوالات درس دین و زندگی را در کنکور بیشتر شبیه لطیفه دانست و گفت: از درس دین و زندگی سئوالاتی در کنکور طرح می‌کنند که دانش‌آموز از دین گریزان می‌شود.
وی تأکید کرد: مادامی‌که سرزمین ما از لوث وجود داعشی به‌اسم کنکور پاک نشود، سند تحول بنیادین چند برگ کاغذ است که تنها می‌شود از آن به‌عنوان چرک‌نویس استفاده کرد.
عبدالعالی با یادآوری این مطلب که «مسئولان دوست دارند کنکور حذف شود، ولی ملزومات حذف این صنعت را نمی‌دانند» اضافه کرد: بیش از 10 سال از طرح حذف کنکور گذشته است، ولی تا وقتی‌که اراده‌ها در حذف کنکور این‌قدر پنبه‌ای است، امکان چنین اتفاقی وجود ندارد.
گفت‌وگوی تلفنی با دکتر ابراهیم رزاقی از اساتید دانشگاه بخشی دیگر از برنامه شب گذشته جهان‌آرا بود.
رزاقی در پاسخ به سئوالی در باره راه‌حل رفع مشکلی بنام کنکور اظهار داشت: یک بحث کلان اقتصادی در کشور وجود دارد و آن این است که اقتصاد ما براساس اقتصادی تولیدی نیست و براساس استخراج نفت و صادرات مواد به صورت خام است. وقتی این‌گونه باشد جذب افراد حتی در حوزه کشاورزی که در حال ورشکستگی است سخت می‌شود.
وی ادامه داد: وقتی ما براساس تولید استخدام نکردیم و استخدام‌ها براساس نیازهای اداری بود و حقوق و پاداش را براساس مدرک تعیین کردیم و نه براساس تجربه و شایستگی، فضا به‌سمتی می‌رود که اگر می‌خواهید حقوق بالایی داشته باشید باید این‌گونه استخدام شوید و این نمونه‌ای می‌شود برای خانواده‌ها که اگر می‌خواهند فرزندان‌شان وضع مالی خوبی داشته باشند باید از این مسیر عبور کرد.
این استاد دانشگاه با بیان این که اگر ما بخواهیم مصرف‌مان از تولید داخلی باشد مسلماً وضعیت فعلی دانشگاه‌های ما به این‌صورت نیست اظهار داشت: ما به‌شدت به افرادی نیاز داریم که تخصص برای تولید را بلد باشند. در این شرایط خود به‌خود دانشگاه‌ها به‌سمتی می‌روند که بلدبودن مطرح باشد.
وی با انتقاد از اینکه کشور به سمت سرمایه‌داری در حال حرکت است تصریح کرد: در این شرایط به‌جای اینکه ما مثلاً 75 میلیون شغل ایجاد کنیم، فقط توانستیم 11 میلیون شغل ایجاد کنیم و بقیه مشاغل را به خارجی‌ها دادیم.
رزاقی با اشاره به پیشرفت به صنایع دفاعی کشور آن را موفقیت‌آمیز توصیف کرد و خاطرنشان کرد: نوع مدیریت و نوع نگاه مدیران این صنعت بر این پایه استوار است که کار می‌خواهند و نه مدرک و در این فضا بود که افراد مختلفی ظهور کردند که مدرک نداشتند، ولی کار بلد بودند و به بالاترین درجات رسیدند.
عضو هیئت علمی دانشگاه ضمن ابراز تأسف از این موضوع که والدین سعی می‌کنند همه هزینه‌ها را تا پایان تحصیلات عالی فرزندان‌شان تقبل کنند گفت: شیوه تربیت در گذشته این‌گونه بود که می‌گفتند ما فرزندان را تربیت می‌کنیم تا روزگار پیری به‌درد ما بخورید، یعنی ما را مدیون بار می‌آوردند. به‌خاطر همین بود که سعی می‌کردند حتماً به فرزندان خود حرفه و مهارتی -حتی به‌این صورت که مدتی آن کار را مجانی انجام دهند- بیاموزند.
وی ادامه داد: حتی شاهان قدیم، به فرزندان‌شان حرفه‌ای می آموختند، که اگر موقعی از تخت شاهی پایین آمدند، بتوانند برای خود کاری دست و پا کنند، ولی حالا کسی به فکر چنین کاری نیست. لااقل تا دیپلم دنبال فرزند خود را بگیرند و بعد از آن به فرزندان خود بگویند برو کار کن و خودت هزینه‌های خود را تأمین کن.
در بخش پایانی این برنامه عبدالعالی با بیان اینکه عدد فروش کتاب‌های کنکور در سال 93 مبلغ 400 میلیارد بود اضافه کرد: این رقم در سال 94 به 800 میلیارد و در سال 95 به 1500 میلیارد تومان رسید.