آفرینش انسان جلوه ای از قدرت خدا
دیباچه هر کتابی، خلاصه و فشرده آن کتاب است; و انسان دیباچه کتاب آفرینش و نشانه ای از عظمت و خلاقیت خداوند بزرگ است .
در قرآن مجید که خود معجزه پیامبر گرامی اسلام صلی الله علیه و آله و نشانه عظمت و قدرت پروردگار عالم است، علاوه بر تمام آیات قرآن که هر کدام به نوعی نشانی از خالق یکتاست، آیاتی نیز وجود دارد که اشاره به توحید و یگانگی خداوند متعال دارد و با تعبیر «و من آیاته » آغاز می شود . این آیات عبارتند از آیه های بیستم تا بیست و ششم سوره روم و همچنین آیه چهل و شش همین سوره و آیه های 37 و 39 سوره «فصلت » و 29 و 32 سوره «شوری » . این آیات یازده گانه یک دوره کامل توحید می باشد .
هفت آیه از این آیات در سوره «روم » آمده که سه آیه از آنها درباره نشانه هائی است که در درون وجود انسان (انفسی) و سه آیه دیگر درباره نشانه هائی است که در خارج از وجود انسان (آفاقی) و یک آیه هم درباره «آفاق » و «انفس » هر دو آمده است .
نخستین آیه از این آیات، آیه بیستم سوره روم می باشد که درباره آفرینش ابتدائی انسان اولیه یعنی حضرت آدم علیه السلام است .
اما پیش از آن که با این آیات یازده گانه آشنا شویم، به عنوان مقدمه، نظر دانشمندان درباره آفرینش انسان را اجمالا مرور نمائیم:
آفرینش انسان از دیدگاه دانشمندان
درباره آفرینش انسان و مواد اولیه آن نظریات گوناگونی وجود دارد که دو نظریه از دیرباز بوده است . عده ای معتقد به تبدل انواع جانداران از جمله انسان هستند . مانند «چارلز داروین » طبیعی دان انگلیسی که درباره آفرینش انسان معتقد است انسان یکی از انواع موجودات زنده است و با میمون از یک منشا بوده و این دو دارای اجداد مشترک بودند و انسان تکامل یافته و به صورت کنونی درآمده است (1) .
خداوند متعال در آیه 59 سوره آل عمران با تشبیه خلقت حضرت عیسی علیه السلام در خارق العاده بودن و استقلال آفرینش، به آدم علیه السلام می فرماید:
«ان مثل عیسی عند الله کمثل آدم خلقه من تراب » .
«همانا مثل آفرینش عیسی در خارق العاده بودن به امر خدا مانند آفرینش آدم بوده که خدا او را از خاک آفرید پس بدان خاک گفت بشری به حد کمال باش، هماندم چنان شد» .
«کرسی موریسن » در انتقاد از نظریه داروین می نویسد:
«کشفیات داروین فقط قدم بزرگی در راه پیشرفت افکار فلسفی بوده است . اما امروز کسی مانند «هگل » نمی تواند بگوید که با آب و مواد شیمیائی و زمان می توان آدم آفرید» (2) .
«هگل » می گوید: «هوا و آب و مواد شیمیائی و زمان به من بدهید و من با آنها انسان خلق کنم » (3) .
با پیشرفت روزافزون علم و دانش، بی پایه بودن این نظریه روشن تر می گردد . ما می بینیم در عصر حاضر حتی کسانی که دست به شبیه سازی می زنند، با پیوند سلول زنده از یک گیاه یا حیوان به یک موجود دیگر مانند خود موجود سلول گرفته شده، جاندار دیگری به وجود می آورند، همانند پیوند گل و گیاه است (4) نه این که با یک مشت خاک و هوا و آب بتوان موجود زنده ای را خلق کرد . چرا که دمیدن روح و جان خلاقی قادر و حکیم می خواهد که او تنها خداوند حکیم است که هستی بخش تمام جهان هستی است . و او است که به خاک تیره و خاموش، روح و جان می بخشد چنانکه می فرماید: «... و نفخت فیه من روحی ...» . «... و از روح خود در آن دمیدم ...» .
و بعضی دیگر معتقدند که آفرینش انسان مستقل از سایر جانداران می باشد که این عقیده نشات گرفته از ظواهر دینی و کتب آسمانی می باشد . مخصوصا قرآن مجید هم تایید می کند . از جمله آیه 20 سوره روم و 59 سوره آل عمران .
«کرسی موریسن » می نویسد:
«حقیقت امر این است که مؤلف این کتاب هم اطلاع صحیحی در این خصوص ندارد اما معتقد است که حیات، نشانه ای از قدرت بی چون و چرای الهی است و به هیچ وجه جنبه مادی ندارد» (5) . «هو الخالق الباری ء المصور . .» (6) «... او خداوندی است خالق، آفریننده ای بی سابقه، و صورتگری بی نظیر ...» .
باز در همان کتاب در جواب «هگل » که انسان را موجودی کاملا مادی و تصادفی فرض می کند، می نویسد:
«هگل » فراموش کرده است که برای این کار نطفه و جرثومه حیات نیز لازم است . ایشان پس از آن که ذرات نامرئی را جمع کردند و برای خلقت انسان آنها را با نظم و ترتیب پهلوی هم چیدند، تازه باید به قالب آن جان بدهند . به فرض آن که به انجام همه این امور خارق العاده توفیق یافت از بین میلیونها احتمال فقط به یک احتمال ممکن است جانوری به وجود آید که چشم روزگار غریب تر از آن چیزی ندیده باشد . خوشمزه تر آن که پس از کامیابی در این امر، تازه خود «هگل » نخواهد گفت این موجود عجیب بر حسب اتفاق و تصادف به وجود آمده، بلکه می گوید: «هوش و نبوغ من آن را خلق کرده است » .
«راستی خداوند برای ایجاد شگفتی های خلقت، اسباب و وسائل اسرارآمیزی به کار می برد که فهم آن از قوه تعقل ما خارج است » .
خصائص انسان از نظر علمی
1 . تمام خصائص موجودات آلی را دارد چون از عناصر تشکیل یافته است (خصائص عنصری) تن .
2 . تمام خصائص موجودات زنده و آلی را دارد .
3 . تمام خصائص «جانوری » را دارد (خصائص بیولوژیک) جان .
علاوه بر آن، خصائصی مخصوص به خود دارد که در هیچ یک از موجودات زنده و جانوران جاندار هم دیده نشده و آن وجود «روان انسانی » با خصائص انسانی است روان (7) .
و اما نظر قرآن کریم را در این مورد در شماره آینده مطالعه می فرمایید
ادامه دارد
پی نوشت:
1) علم و دین، ایان باربور، ص 114، ترجمه خرمشاهی . و نظریه تکامل از دیدگاه قرآن .
2) کرسی موریسن، راز آفرینش انسان، ترجمه محمد سعیدی، مقدمه، چ 1335، ص 3 .
3) به نقل کرسی موریسن، راز آفرینش ، ص 120 .
4) دکتر منصور اشرفی، مجله مکتب اسلام، سال 37 (1376)، شماره 5 . (کلونینگ) .
5) کرسی موریسن، راز آفرینش، ص 67 .
6) حشر: 24 .
7) ابوتراب نفیسی، انسان شاهکار خلقت، ص 18 .