در طب سنتی ایران غذاها به دو دسته گرم و سرد تقسیم می شدند . با مصرف غذاهای گرم ، حرارت بدن فرد به سرعت بالا می رود و احساس انرژی و قدرت می کند و از نظر جسمی و جنسی و حتی روحی آمادگی و توان بیشتری پیدا می کند ، بر عکس ، با خوردن غذاهای سرد ، حرارت بدن فرد حتی مقداری کم می شود و احساس سستی و رخوت به او دست می دهد . برخی افراد نسبت به غذاهای سرد حساس تر از دیگران هستند و با مصرف غذاهای سرد به مقدار زیاد ، حالت تهوع و دل پیچه و سرگیجه پیدا می کنند که به آنها " طبع سرد " گفته می شود . بر عکس ، برخی افراد با مصرف غذاهای گرم به مقدار فراوان ، دچار بالا رفتن غیرعادی حرارت بدن و جوش هایی در نقاط مختلف بدن می شوند که این افراد دارای " طبع گرم " هستند .
تحقیق در مراجع طب سنتی ایران نشان می دهد که بر اساس این اعتقادات ، استفاده زیاد یا مکرر غذاهای گرم می تواند باعث افزایش قوای جسمی و همچنین میل و یا توانایی جنسی شود و برعکس مصرف مکرر غذاهای سرد می تواند این توانایی ها را کاهش دهد . مواد غذایی از جمله انبه ، انجیر ، توت سفید ، خربزه ، خرما ، زردآلو ، زیتون ، گلابی ، موز ، نارگیل ، نارنگی ، هلو ، بادمجان ، بامیه ، پیاز ، ترب ، سیب زمینی ، ترشی ، سیر ، شلغم ، قارچ ، کرفس ، کنگر فرنگی ، مرزه ، موسیر ، نعناع ، هویچ ، چای ، خردل ، زعفران ، زنجبیل ، انواع فلفل ، خاکشیر ، سیاه دانه ، لوبیا ، نخود ، برنج ، گندم ، شیر ، ماست ، کنجد ، بادام ، پسته ، فندق ، گردو ، تخم مرغ و گوشت ماهی اثر افزایش دهنده بر میل جنسی دارند . بر عکس سرکه انگور ، هندوانه ، ریواس ، شوید ، ترخون ، کاهو ، گشنیز ، انواع زیره ، قهوه ، شاهدانه ، عدس و ماش ،میل جنسی را کاهش می دهند . انار و خرفه می توانند اثرات متفاوتی داشته باشند . برای برخی مواد غذایی اثری ذکر نشده است ؛ از جمله این غذاها می توان بالنگ ، انگور ، پرتقال ، پونه ، باقلا، جعفری ، خرمالو ، خیار ، ریحان ، زالزالک ، زرشک ، کدو ، کیوی ، گریپ فورت ، گوجه فرنگی ، انواع لیمو ، سماق ، کاکائو ، سیب زمینی ، بادام زمینی ، جو ، ذرت ، گوشت قرمز و گوشت مرغ را نام برد .
گرچه مطالعات امروزی نیز ارتباطاتی بین طبع مواد غذایی و تاثیر آنها بر میل جنسی نشان داده است ، ولی از آنجا که حتی مواد سرد نیز گاهاً اثرات افزایش دهنده و مواد گرم بعضاً اثرات کاهش دهنده قوای جنسی از خود نشان داده اند ، لذا می توان این گونه فرض کرد که عوامل دیگری غیر از سردی و گرمی غذاها نیز در این مورد نقش دارند و مسلماً این اثرات به دلیل تنها یک ماده مغذی نیست ؛ به عنوان مثال کاهو و فلفل هر دو دارای ویتامین C هستند و این ویتامین مهارکننده ترشح تیروکسین است ، ولی بر اساس نظرات طب سنتی ایران ، سرد و فلفل گرم است . بنابراین نمی توان تمام فرضیات ارائه شده در طب سنتی را با یافته های علوم امروزی تطبیق داد .
علم امروزی هنوز نتوانسته توضیح قانع کننده ای برای علت گرم شدن بدن به دنبال مصرف برخی مواد غذایی " گرم " و کاهش دمای بدن به دنبال صرف غذاهای " سرد " ارائه نماید . در علم تغذیه مواد غذایی از نظر سرعت بالا بردن قند خون پس از خورده شدن ، به انواع با " اندکس گلیسمیک بالا " و با " اندکس گلیسمیک پایین " تقسیم می شوند که گروه اول هنگامی که خورده می شوند ، به سرعت بیشتری قند خون را بالا می برند ، ولی گروه دوم قند خون را بالا می برد ، ولی گروه دوم قند خون را به آرامی بالا می برند ، ولی گروه دوم قند خون را به آرامی بالا می برند . با این وجود ، دلیلی وجود ندارد که هیچ یک از این غذاها حرارت بدن را با سرعت متفاوتی تغییر دهند .
به هرحال لازم است مطالعات دقیق و علمی در آینده در این زمینه انجام شود تا بتوان با قاطعیت بیشتری در این باب قضاوت نمود . در این حال ، هر فرد با توجه به عدم تحمل ها و عدم تمایل هایی که نسبت به مصرف برخی غذاها می تواند داشته باشد ، می تواند کمتر از آن غذاها مصرف نماید ؛ آنچه بسیار مهم و قابل توجه است اینکه در هرحال از تمام گروه های غذایی لازم است طبق دستور متخصصین تغذیه مصرف شود . به عنوان مثال ، اگر فردی کاهو را " سرد " می داند و بنابرطبع خویش تمایل کمتری به مصرف آن دارد ، لازم است سایر سبزیجات را در حد کافی و متعادل به عنوان جایگزین مصرف نماید .
منبع: ماهنامه دنیای تغذیه، شماره 86